Σε μια ανοιχτή συζήτηση με πολίτες από όλη την Ηλεία, χωρίς κομματικές ετικέτες και σκοπιμότητες, ο τέως Υπουργός ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρθηκε στην κρίση που βιώνει η χώρα και η κοινωνία, αλλά και τις προϋποθέσεις για την έξοδο απ? αυτή. Ο κ. Κοντογιαννόπουλος μεταξύ άλλων τόνισε:
Το 2013 είναι ο χρόνος της αλήθειας για την οικονομία, την κοινωνία, το πολιτικό σύστημα
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Στο μέτωπο της οικονομίας σημειώνονται θετικές εξελίξεις που αντιστρέφουν, για πρώτη φορά, έπειτα από τρία χρόνια, το αρνητικό κλίμα.
Αφετηρία η απόφαση του Eurogroup της 13 Δεκεμβρίου 2012 για την εκταμίευση της δόσης – μαμούθ των 52,4 δις ευρώ, μέχρι τον Μάρτιο του 2013. Η απόφαση, ανεξάρτητα από τις όποιες επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, αποτυπώνει την πολιτική βούληση των ευρωπαίων εταίρων μας και κυρίως της Γερμανίας, να κρατήσουν τη χώρα μας στην ζώνη του ευρώ. Η απομάκρυνση της απειλής του GREXIT (της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ) αποτελεί την βάση για την ανάταξη της οικονομίας μας. Οι εταίροι μας, με τον κολοσσιαίο δανεισμό των 250 δις ευρώ, συνολικά, αποδεικνύουν ότι επιθυμούν την παραμονή μας στην ευρωζώνη. Πρέπει όμως να το θέλουμε κι εμείς. Εμείς κρατάμε την μοίρα μας στα χέρια μας.
Τα αποτελέσματα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2012 επιβεβαιώνουν ότι είμαστε κοντά στην ολοκλήρωση της επώδυνης προσπάθειας εξυγίανσης της δημόσιας οικονομίας. Το έλλειμμα ανάμεσα στα έσοδα και τις δαπάνες (πλην των τόκων) περιορίστηκε στο 1,8% του ΑΕΠ, από το 15,3% που είχε φτάσει, όταν ξέσπασε η κρίση. Ο μηδενισμός του τον εφετινό δύσκολο χρόνο 2013 φαίνεται εφικτός. Είναι το σημείο καμπής που θα σηματοδοτήσει την έναρξη της ανάκαμψης της οικονομίας το 2014.
Παράλληλα, κρίσιμοι οικονομικοί δείκτες εμφανίζουν αισθητά σημάδια βελτίωσης. Το δεύτερο μεγάλο έλλειμμα ανάμεσα στις εισαγωγές και τις εξαγωγές, που μαρτυρούσε την αρρώστια της ελληνικής οικονομίας, τείνει να μηδενιστεί. Ο Τουρισμός αναμένεται να σημειώσει σημαντική αύξηση. Το Χρηματιστήριο ακολουθεί σταθερή ανοδική τάση. Ήδη ξεπέρασε το ψυχολογικό φράγμα των 1000 μονάδων, ενώ εμφανίζεται αναζωπύρωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος και από ξένα κεφάλαια. Τέλος το περίφημο spread (η διαφορά τόκων από τα γερμανικά ομόλογα) των δεκαετών ελληνικών ομολόγων σημειώνει σημαντική πτώση. Έχει πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 30 μηνών, στις 900 περίπου μονάδες, από τις 3.432 που είχε φτάσει.
Έπειτα από τρία χρόνια οδυνηρών θυσιών και αρνητικών οικονομικών εξελίξεων μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν θετικά σημάδια που επιτρέπουν κάποια πρώτα ίχνη αισιοδοξίας, απαραίτητη για την ολοκλήρωση της προσπάθειας. Ωστόσο δεν έχουμε αποφύγει οριστικά τον κίνδυνο της χρεοκοπίας και την έξοδο από το ευρώ. Υπάρχουν σημαντικές αβεβαιότητες, τόσο σε διεθνές επίπεδο, όσο και στο εσωτερικό, που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την πορεία της χώρας προς την έξοδο από την κρίση. Σε διεθνές επίπεδο, η παγκόσμια και η ευρωπαϊκή οικονομία παραμένουν εύθραυστες. Στο εσωτερικό, η κοινωνική συνοχή και η πολιτική σταθερότητα αποτελούν κρίσιμες παραμέτρους για την ολοκλήρωση της προσπάθειάς μας. Είναι το «κλειδί» για να γυρίσει σελίδα η χώρα.
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Αναφέρθηκα στη γλώσσα των αριθμών. Η κοινωνία όμως τους αντιλαμβάνεται διαφορετικά. Το 2013 θα είναι ο σκληρότερος χρόνος της κρίσης που βιώνουμε, εδώ και τρία χρόνια. Η δραματική μείωση των εισοδημάτων, η εφιαλτική ανεργία, η υπερφορολόγηση και η συνεχιζόμενη ύφεση, διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό κλίμα που θέτει σε δοκιμασία τις αντοχές και την συνοχή της κοινωνίας. Μόνη ρεαλιστική ευχή που μπορεί να διατυπωθεί: Να είναι ο τελευταίος.
Η ύφεση, μολονότι μικρότερη, θα συνεχισθεί κι εφέτος. Προβλέπεται ότι η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 4,6% του ΑΕΠ. Στα 4 χρόνια της κρίσης το ΑΕΠ υποχώρησε συνολικά 22%. Μόνο σε περίοδο πολέμου σημειώθηκε συρρίκνωση του εθνικού εισοδήματος σε αυτό το επίπεδο. Η συνέπεια είναι:
1) Τα ελληνικά νοικοκυριά να υποστούν την μεγαλύτερη μείωση εισοδήματος στην Ευρώπη, κατά την περίοδο της κρίσης. Οι μισθοί και οι συντάξεις έχουν πλέον υποχωρήσει στα επίπεδα του 2002, όταν η Ελλάδα εντάχθηκε στην Ευρωζώνη.
Η δραματική επιδείνωση της οικονομίας οδήγησε σε συνθήκες φτώχιας ή κοινωνικού αποκλεισμού, δηλαδή με εισόδημα μικρότερο των 5.951 ευρώ, δεκάδες χιλιάδες άτομα, με αποτέλεσμα ο αριθμός τους να φτάνει σήμερα τα 3,4 εκατ. δηλαδή, το 21% του πληθυσμού. Η μεσαία τάξη είναι αυτή που υπέστη την μεγαλύτερη μείωση εισοδημάτων και αύξηση φορολογικής επιβάρυνσης, με συνέπεια να περιέλθει σε επίπεδα οικονομικής ανέχειας.
2) Η ανεργία και ιδιαίτερα των νέων είναι η μεγαλύτερη πληγή που άνοιξε η κρίση. Η Ελλάδα αναδεικνύεται πρωταθλήτρια στην ανεργία νέων έως 24 ετών και δεύτερη, σε όλη την ευρωζώνη, μετά την Ισπανία. Έξι στους δέκα νέους ηλικίας έως 24 ετών δεν έχουν δουλειά. Ενάμιση περίπου εκατομμύριο συμπολίτες μας του ιδιωτικού τομέα είναι άνεργοι με μείζον πρόβλημα τους μακροχρόνια ανέργους (δεν βρίσκουν δουλειά περισσότερο από ένα χρόνο), που έχουν τετραπλασιαστεί σε τρία χρόνια.
Οι ανυπέρβλητες οικονομικές δυσκολίες, η ανατροπή των οικογενειακών προγραμματισμών και κυρίως η έλλειψη προοπτικής, είναι φανερό, έχουν ότι φτάσει την κοινωνία στα όριά της. Παρ? όλα αυτά η συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας επιδεικνύει πρωτοφανή υπομονή και καρτερικότητα. Η διαπίστωση αυτή σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να καθησυχάζει τις κάθε φύσεως ηγεσίες και ιδιαίτερα την πολιτική. Αντίθετα πρέπει να τις κινητοποιεί ακόμη εντονότερα, γιατί δεν είναι μόνο η ένταση της κρίσης, αλλά και η διάρκειά της που έχουν εξαντλήσει τα όρια αντοχής της κοινωνίας.
Το κρίσιμο ερώτημα που, κατά συνέπεια, τίθεται έχει να κάνει με την ικανότητα του σημερινού πολιτικού προσωπικού να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της δύσκολης οικονομικής και κοινωνικής συγκυρίας. Ακόμη περισσότερο, να εμπνεύσει, σ? ένα λαό βυθισμένο στην απόγνωση και την κατάθλιψη, ελπίδα, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση ότι «όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε».
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Η κρίση που βιώνει η χώρα δεν είναι αποκλειστικά οικονομική. Είναι πρωτίστως κρίση πολιτική. Όπως δεν είναι αποκλειστικά Ελληνική. Είναι κρίση συστημική και ευρωπαϊκή.
Την Ελλάδα δεν οδήγησε στην χρεοκοπία «φούσκα» της χρηματοπιστωτικού της συστήματος ή των ακινήτων, όπως την Ιρλανδία και την Ισπανία. Στην χώρα μας, αντίθετα, η χρεοκοπία του δημόσιου τομέα είναι αυτή που οδήγησε σε οικονομική ασφυξία το τραπεζικό σύστημα και την ιδιωτική οικονομία. Το δημόσιο τομέα οδήγησε στην χρεοκοπία η «φούσκα» του κομματικού συστήματος, ολόκληρου του πολιτικού φάσματος. Λαϊκισμός, κρατισμός, νομή εξουσίας, σε συνδυασμό με την ανευθυνότητα, και την ανεπάρκεια των πολιτικών ηγεσιών, μετά το 2004,είναι τα γενεσιουργικά αίτια της κρίσης.
Η ενοχοποίηση της Μεταπολίτευσης, συνολικά, και η απονομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος που αυτή εγκαθίδρυσε, εξυπηρετεί μόνο τους αρνητές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, που καιροφυλακτούν στα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος. Αλλά και εκείνους που επιχειρούν με την υποκριτική γενίκευση «όλοι φταίμε», να κρύψουν προσωπικές πολιτικές ευθύνες. Γιατί οι αιτίες της κρίσης έχουν ονοματεπώνυμο.
Το 1981 η Ν.Δ. του Κων/νου Καραμανλή παρέδωσε στην κυβέρνηση της «Αλλαγής» του Α. Παπανδρέου, την πληρέστερη Δημοκρατία, την χώρα μέλος της τότε ΕΟΚ και την οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά, με δημόσιο χρέος στο 60% του ΑΕΠ και μοναδικό αρνητικό οικονομικό μέγεθος τον πληθωρισμό.
Η οκταετία της διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ του Α. Παπανδρέου διεύρυνε τις κοινωνικές κατακτήσεις και τα κοινωνικά δικαιώματα. Σταθεροποίησε την Δημοκρατία, συμφιλιώνοντας ένα σημαντικό τμήμα της Αριστεράς με την εξουσία. Αξιοποίησε την ένταξή μας στην ΕΟΚ, επιτυγχάνοντας τα Μ.Ο.Π. Στον αντίποδα όμως, εκτόξευσε το Δημόσιο χρέος στο 100%. Μετέτρεψε το πολίτευμα σε πρωθυπουργοκεντρικό. Μεθόδευσε την άλωση του κράτους και της παιδείας από τον κομματισμό, επιβάλλοντας συνδιοίκηση με τους κομματικούς συνδικαλιστές και τις κομματικές νεολαίες. Ανέχθηκε την διαφθορά, θέτοντας «πλαφόν» στα «δωράκια προς τον εαυτό μας».
Η τριετής παρένθεση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ανέδειξε την αδυναμία της χώρας να προχωρήσει έγκαιρα στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που επέβαλαν η ένταξή μας στην Ε.Ε. και το παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον. Η μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων, με την πρόσληψη ενός στην θέση δύο συνταξιοδοτούμενων, οι αποκρατικοποιήσεις, το πάγωμα μισθών στο δημόσιο τομέα, η μεταρρύθμιση της παιδείας, προσέκρουσαν στις λυσσαλέες αντιδράσεις των θιγόμενων συντεχνιών και όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, περιλαμβανομένων και των στελεχών της λαϊκής δεξιάς, στους κόλπους της Ν.Δ.
Η μεταπολίτευση ολοκλήρωσε τον κύκλο της με την οκταετία Σημίτη και την
Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Ο Κ. Σημίτης πέτυχε να εντάξει την χώρα στο σκληρό πυρήνα της Ε.Ε., την ΟΝΕ και την Κύπρο στην Ε.Ε. Να προσδώσει στην Ελλάδα διεθνές κύρος και αξιοπιστία δυσανάλογη προς το μέγεθός της, όπως απέδειξε η ελληνική προεδρεία του 2003 στην Αθήνα, εν μέσω της κρίσης του πολέμου στο Ιράκ. Να την εξοπλίσει με υποδομές που καθυστερούσαν επί δεκαετίες και να προετοιμάσει την άψογη διεξαγωγή των Ο.Α. του 2004. Δεν μπόρεσε ασφαλώς να θεραπεύσει όλες τις αδυναμίες και πληγές που ταλανίζουν τη χώρα και την κοινωνία. Και αυτές επικαλούνται όσοι επιχειρούν να απαξιώσουν τα αναμφισβήτητα επιτεύγματα της περιόδου εκείνης. Λησμονούν όμως ότι σε κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού απέναντί του δεν είχε μόνο την Λαϊκιστική δεξιά και την ανερμάτιστη Αριστερά, αλλά και το βαθύ κρατικοδίαιτο, λαϊκιστικό ΠΑΣΟΚ. Είναι οι δυνάμεις που επέβαλαν την αναδίπλωση στην μεταρρύθμιση Γιαννίτση στο ασφαλιστικό.
Αυτή είναι η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης. Με αδυναμίες, αλλά και μοναδικά επιτεύγματα. Είναι αυτά που μας επέτρεψαν να γίνουμε ισότιμο μέλος της οικογένειας των προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών και να ανεβούμε στην 26η θέση των πλουσιοτέρων χωρών. Είναι αυτά τα επιτεύγματα πάνω στα οποία στηριζόμαστε για να ξεπεράσουμε την κρίση. Κι αυτή την Ελλάδα της Μεταπολίτευσης δεν την χαρίζω σε κανένα από τα δύο άκρα που, εκμεταλλευόμενα την κρίση, επιδιώκουν να μας γυρίσουν στο παρελθόν. Εκείνο που αποφύγαμε μετά τον εμφύλιο του 1945-1949 και εκείνο που γνωρίσαμε το 1967-1974.
Οι επίγονοι των ηγετών της Μεταπολίτευσης αποδείχθηκαν ανεύθυνοι και ανεπαρκείς. Αντί να αξιοποιήσουν τα θετικά της πολιτικής κληρονομιάς που παρέλαβαν και να αναμετρηθούν με τα αρνητικά, απαξίωσαν τα θετικά και μεγιστοποίησαν τα αρνητικά.
Ο Κ. Καραμανλής αποδέχθηκε την κληρονομία Σημίτη με «δικαίωμα απογραφής», την οποία ανέθεσε στα ευρωπαϊκά όργανα. Η τριετής επιτήρηση της οικονομίας μας από την Ε.Ε. αποκατέστησε τις όποιες παρεκκλίσεις από τα κριτήρια της Ο.Ν.Ε. Το 2007, η χώρα βγήκε από την επιτήρηση. Την ώρα που η διεθνής οικονομική κρίση κτυπούσε την πόρτα μας κι ενώ ο Κ. Σημίτης προειδοποιούσε για την απειλή προσφυγής στο Δ.Ν.Τ. ο Κ. Καραμανλής διαβεβαίωνε ότι η οικονομία μας είναι «θωρακισμένη». Την διετία 2007-2009 κι ενώ η οικονομία έμπαινε στο φαύλο κύκλο της ύφεσης και των ελλειμμάτων, ο Κ. Καραμανλής με αλόγιστες παροχές και προσλήψεις δημοσίων υπαλλήλων εκτόξευε έλλειμμα και χρέος. Η χώρα οδηγήθηκε στην χρεοκοπία, ενώ ο Πρωθυπουργός δραπέτευε από τις κυβερνητικές ευθύνες, προκαλώντας πρόωρες εκλογές.
Ο Γ. Παπανδρέου είδε «το τυρί» της εξουσίας, αλλά δεν είδε την φάκα. Βρέθηκε αντιμέτωπος με την μεγαλύτερη οικονομική κρίση των τελευταίων 60 ετών, εντελώς ανυποψίαστος και ανέτοιμος. Άργησε να αντιληφθεί την πραγματικότητα και όταν την αντιλήφθηκε αποδείχθηκε ανεπαρκής να την αντιμετωπίσει.
Είναι γεγονός ότι η χώρα μας βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα της παγκόσμιας αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης. Η διεθνής κρίση έλαβε τον χαρακτήρα, στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης, μιας θανάσιμης μονομαχίας ανάμεσα στα κράτη και τις αγορές, με αιχμή τα κερδοσκοπικά κεφάλαια. Στην Ε.Ε. η διεθνής κρίση συνδυάστηκε με τις αδυναμίες που προέκυψαν από την υιοθέτηση ενός ενιαίου νομίσματος, χωρίς οικονομική και πολιτική ενοποίηση. Μία από τις συνέπειες είναι και οι ανισορροπίες μεταξύ Βορρά και Νότου που αναδείχθηκαν την ώρα της κρίσης. Το αποτέλεσμα είναι ότι εκτός από την Ελλάδα, παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Η Ελλάδα όμως περιήλθε στην χειρότερη θέση εξαιτίας του λαϊκισμού και του κομματισμού που προσέβαλαν μετά το 1981 ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Συνέπεια των δύο καταστρεπτικών πολιτικών «ιών» και της πελατειακής συγκρότησης των κομμάτων είναι ο γιγαντισμός του κράτους, η παραγωγική αποσύνθεση, η αναποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης, η γενικευμένη διαφθορά.
ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
Η κρίση θα μας οδηγήσει είτε στον αφανισμό είτε στην αναγέννηση. Από εμάς εξαρτάται. Ο Κων/νος Καραμανλής είχε πει ότι κανένας λαός δεν μπορεί να σωθεί παρά τη θέλησή του. Πιστεύω ότι επιλογή μας είναι να σωθούμε. Και στη δημοκρατία όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης. Η ηγεσία ασφαλώς το μεγαλύτερο. Αλλά και οι πολίτες έχουν το δικό τους μερίδιο. Η ανάληψη της ευθύνης έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση την κατανόηση της αλήθειας και της πραγματικότητας. Τότε μόνο μπορούμε να συμβάλουμε στην έξοδο από την κρίση αλλά και την ατομική μας σωτηρία.
ΑΛΗΘΕΙΑ 1η
Την κρίση δεν προκάλεσαν τα 3 Μνημόνια. Την κρίση προκάλεσαν η εκτόξευση του δημοσίου ελλείμματος και χρέους στην οποία οδήγησαν η ανευθυνότητα του Κ. Καραμανλή και η ανεπάρκεια του Γ. Παπανδρέου. Την αδυναμία του κράτους να καλύψει τις ανάγκες του με δανεισμό κάλυψαν οι εταίροι μας και το Δ.Ν.Τ. Τα Μνημόνια είναι οι δεσμεύσεις που αναλάβαμε όχι μόνο για να εξοφλήσουμε τα χρέη μας, αλλά κυρίως να εξυγιάνουμε την οικονομία μας. Για να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα, το 2012, έπειτα από τρία χρόνια περικοπής μισθών και συντάξεων, καθώς και κρατικών δαπανών, χρειαστήκαμε να δανειστούμε 3,465 δις ευρώ για να καλύψουμε το σύνολο των δαπανών.
ΑΛΗΘΕΙΑ 2η
Τα Μνημόνια είναι η συνταγή για την ανάρρωση της άρρωστης οικονομίας μας. Περιλαμβάνουν δύο στοιχεία. Λιτότητα και Μεταρρυθμίσεις. Μεταρρυθμίσεις, προκειμένου η οικονομία μας να γίνει παραγωγική και ανταγωνιστική. Απελευθέρωση αγορών, άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, μείωση της γραφειοκρατίας, πάταξη της φοροδιαφυγής. Η αδυναμία εφαρμογής των Μεταρρυθμίσεων είναι η αιτία που τα μέτρα της Λιτότητας έγιναν περισσότερο οδυνηρά και περισσότερο άδικα. Είναι οι συντεχνίες κυρίως του Δημόσιου τομέα, με την συνενοχή των διαπλεκομένων με αυτές κομμάτων, που έχουν αποτρέψει τις μεταρρυθμίσεις οδηγώντας τη χώρα στην χρεοκοπία και την παρακμή.
ΑΛΗΘΕΙΑ 3η
Μνημόνια δεν έχει υπογράψει μόνο η Ελλάδα. Έχουν υπογράψει η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Τα εφαρμόζουν όμως και σημειώνουν πρόοδο. Ήδη και οι δύο χώρες πέτυχαν να δανειστούν από τις αγορές, χωρίς μάλιστα διαγραφή χρέους τους, όπως έγινε με το P.S.I. στην περίπτωση της χώρας μας.
Την ίδια συνταγή που επιβάλλουν τα Μνημόνια εφαρμόζουν και χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, χωρίς να δεσμεύονται από κανένα Μνημόνιο.
Πρόσφατα, στελέχη του Δ.Ν.Τ. παραδέχθηκαν ότι χρησιμοποίησαν λάθος «συντελεστή», με συνέπεια να επιβληθεί μεγαλύτερη δόση λιτότητας και σε μικρότερο χρονικό ορίζοντα. Η παραδοχή αυτή ασφαλώς προσφέρει ένα ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο στην χώρα μας, προκειμένου να επιτύχει χαλάρωση των μέτρων λιτότητας και κυρίως αναδιάρθρωση του χρέους μας προς τους εταίρους μας, όταν το διεθνές περιβάλλον γίνει ευνοϊκότερο, μετά τις Γερμανικές εκλογές.
ΑΛΗΘΕΙΑ 4η
Τα δάνεια δεν τα χορηγούν οι αγορές, τραπεζίτες και τοκογλύφοι. Μας δανείζουν οι λαοί της Ευρωζώνης, ορισμένοι από τους οποίους (Ισπανία και Ιταλία) δανείζονται με υψηλότερα επιτόκια και άλλες (Εσθονία και Σλοβενία) με βιοτικό επίπεδο χαμηλότερο από το δικό μας.
Οφείλουμε συνεπώς να κατανοήσουμε ότι παραληρηματικές καταγγελίες κατά των μνημονίων και των «τοκογλύφων», αντιδράσεις κατά των μεταρρυθμίσεων από συντεχνίες και διαπλεκόμενα με αυτές κόμματα αντανακλούν αντιλήψεις και νοοτροπίες που μας οδήγησαν στην σημερινή κρίση και τα αδιέξοδα.
ΑΛΗΘΕΙΑ 5η
Η πρωτοφανής κρίση που βιώνουμε, περισσότερο κι από το επίπεδο ζωής, έχει πλήξει τον κώδικα αξιών της κοινωνίας, την εμπιστοσύνη στο μέλλον της χώρας και την πίστη στους Δημοκρατικούς θεσμούς. Η κρίση είναι η ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα. Είναι στο χέρι μας να την μετατρέψουμε σε ευκαιρία αναγέννησης και ανασυγκρότησης της χώρας, στην οικονομία, την δημόσια διοίκηση, την παιδεία, στο πολιτικό σύστημα. Να διαμορφώσουμε τις συνθήκες μιας βιώσιμης ανάπτυξης, με κοινωνική ευθύνη και διαφάνεια. Να αλλάξουμε όλα όσα δεν καταφέραμε τα προηγούμενα χρόνια.