Η καθημερινή και επί καιρό λήψη ενός κοινού παυσίπονου, της παρακεταμόλης (βασικό συστετικό του πασίγνωστου Ντεπόν), σε δόση λίγο μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη, μπορεί να αποδειχθεί μοιραία, προειδοποιούν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Η επικίνδυνη δόση μπορεί να είναι 1-2 χάπια παρακεταμόλης περισσότερα από τα συνιστώμενα, τα οποία λαμβάνονται καθημερινά επί μέρες, εβδομάδες ή μήνες, προσθέτουν.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η προειδοποίηση αυτή υπενθυμίζει στους ασθενείς κάτι που συχνά ξεχνάνε: τα φάρμακα δεν είναι καραμέλες για να τα παίρνουν όποτε θέλουν και σε όποια δόση θέλουν.
Όπως γράφουν οι ερευνητές στην «Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας» (JCP), στο νοσοκομείο του πανεπιστημίου νοσηλεύονται κάθε χρόνο 10 ασθενείς με «σταδιακή υπερδοσολογία» παρακεταμόλης – εν συνόλω, 161 άνθρωποι τα τελευταία 16 χρόνια.
Οι άνθρωποι αυτοί συνήθως πάσχουν από χρόνιο πόνο και παίρνουν καθημερινά το παυσίπονο σε μορφή δισκίων για να τον αντιμετωπίσουν.
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αντιλαμβάνονται καν ότι παίρνουν περισσότερα χάπια απ? ό,τι πρέπει, ούτε αναγνωρίζουν εγκαίρως τα συμπτώματα της υπερδοσολογίας και της ηπατικής βλάβης που αυτή επιφέρει.
Επιπλέον ? γράφουν οι ερευνητές ? η απειλητική για τη ζωή κατάσταση μπορεί εύκολα να διαφύγει της προσοχής των γιατρών.
Και αυτό, διότι στις αιματολογικές εξετάσεις δεν φαίνεται ότι υπάρχουν υψηλά επίπεδα παρακεταμόλης στον οργανισμό, όπως θα φαινόταν εάν κάποιος είχε καταπιεί μονομιάς ολόκληρα κουτιά από το φάρμακο.
Δυστυχώς, όμως, οι ασθενείς που παρουσιάζουν τμηματική υπερδοσολογία κατά κανόνα έχουν χειρότερη εξέλιξη απ? ό,τι όσοι έχουν πάθει οξεία υπερδοσολογία, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Βαθμιαία βλάβη
Ο δρ Κένεθ Σίμπσον και οι συνεργάτες του, ανέλυσαν τους ιατρικούς φακέλους 663 ασθενών, οι οποίοι είχαν μεταφερθεί με ηπατική βλάβη εξαιτίας υπερδοσολογίας παρακεταμόλης στην Μονάδα Ηπατικών Μεταμοσχεύσεων του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Εδιμβούργου.
Οι 161 από αυτούς, οι οποίοι ήσαν θύματα της σταδιακής υπερδοσολογίας, είχαν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν απειλητικά προβλήματα στον εγκέφαλο και στο ήπαρ, νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου ή υποστήριξη της αναπνοής.
Είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τις επιπλοκές αυτές.
«Οι ασθενείς αυτοί δεν είχαν πάρει την μαζική δόση που παίρνει ένας άνθρωπος ο οποίος θέλει να αυτοκτονήσει», δήλωσε ο δρ Σίμπσον. «Οι ηπατικές βλάβες, όμως, που σταδιακά ανέπτυξαν λόγω της μικρής κατάχρησης που έκαναν στο φάρμακο, αθροίστηκαν με τον καιρό και η κατάληξη ήταν σε αρκετές περιπτώσεις μοιραία».
Προσοχή και στους συνδυασμούς
Ο καθηγητής Ρότζερ Ναγκς, από την Βασιλική Φαρμακευτική Εταιρεία (RPS) της Βρετανίας, λέει πως οι ασθενείς πρέπει να λάβουν σοβαρά υπ? όψιν την προειδοποίηση των ερευνητών.
«Όταν ένας άνθρωπος πονάει και η παρακεταμόλη που παίρνει δεν τον βοηθάει, αντί να αυξήσει τη δόση πρέπει να πάει στον γιατρό ή στον φαρμακοποιό του και να ζητήσει κάποια εναλλακτική λύση», λέει.
«Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: εάν παίρνει κανείς περισσότερη παρακεταμόλη απ? όση αναγράφουν οι οδηγίες χρήσεως του φαρμάκου, κινδυνεύει να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στην υγεία του».
Και προσθέτει: «Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι και όσοι παίρνουν προϊόντα για τα συμπτώματα της γρίπης και του κρυολογήματος. Ορισμένα από αυτά περιέχουν στα συστατικά τους παρακεταμόλη, συνεπώς εύκολα μπορεί κανείς να πάρει περισσότερη απ? όση σκόπευε».
