Το δημοσιονομικό κενό, το συνταξιοδοτικό, τα εργασιακά αλλά, πλέον, και η μείωση του μισθολογικού κόστους τα μεγάλα «αγκάθια» – Βραχνάς το έλλειμμα που διανοίγεται στον κρατικό προϋπολογισμό
«Συζητάμε μέτρα αλλά δεν έχουμε συμφωνήσει ακόμα στο πόσα χρειάζονται» έλεγε κορυφαίος παράγοντας της κυβέρνησης για να περιγράψει το νεφελώδες σημείο στο οποίο βρίσκονται ακόμα οι διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς.
Τα μεγάλα «αγκάθια» εντοπίζονται στο δημοσιονομικό κενό, τον ΦΠΑ, το συνταξιοδοτικό, τα εργασιακά αλλά, πλέον, και η μείωση του μισθολογικού κόστους στο δημόσιο, για να καλυφθεί το έλλειμμα που διανοίγεται στον κρατικό προϋπολογισμό.
Πρακτικά οι θεσμοί θεωρούν μονόδρομο πλέον μέτρα όπως:
– να κοπούν, σε επίπεδα 700-1000 ευρώ. Ο Γιάνης Βαρουφάκης δήλωσε χθες πάντως ότι η κυβέρνηση θα εναντιώνεται συνεχώς σε κάτι τέτοιο.
– να ανέβει ο ενιαίος ΦΠΑ στο 20%-23%, διατηρηθεί και χαμηλός ΦΠΑ 6%-8% για πολλές εξαιρέσεις.
– να διατηρηθούν ή και να αυξηθούν έκτακτοι φόροι και χαράτσια που υποτίθεται ότι θα καταργούνταν (ΕΝΦΙΑ, έκτακτη εισφορά 1%-5%, φόροι πολυτελείας κλπ), αλλά θα επιβαρύνουν τη μεσαία τάξη και όχι μόνο τους πλουσίους, για να καλυφθεί η υστέρηση στον προϋπολογισμό.
Μέτρα «εδώ και τώρα» 3 δισ. ευρώ
Παρά το εξωπραγματικά υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα των 2 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση σε τέσσερις μήνες, οι θεσμοί βλέπουν ότι πίσω από αυτό κρύβονται «στάση πληρωμών» 2 δισ. ευρώ στους ιδιώτες και νέα ελλείμματα «κάτω από το χαλί», που θα αποκαλυφθούν τον Ιούνιο και Ιούλιο, όταν ξεπεράσουν τις 90 μέρες καθυστέρησης. Θεωρούν ότι χωρίς πρόσθετα μέτρα η χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ.
Βλέποντας και την βουτιά που έκανε η οικονομία από τότε που προκηρύχθηκαν οι εκλογές, οι θεσμοί ζητούν μέτρα άμεσης απόδοσης, ύψους τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ για το β΄εξάμηνο. Θεωρούν δε πως όποιες «εκπτώσεις» ή ελαφρύνσεις και προσφέρουν στην κυβέρνηση (πχ πρωτογενές πλεόνασμα 1% για φέτος αντί 3% που ήταν ο στόχος στον προϋπολογισμό), αυτές έχουν ουσιαστικά ακυρωθεί από το α΄εξάμηνο της χρονιάς και θα απαιτηθούν νέα μέτρα τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ στο β΄εξάμηνο, που θα καλύψουν οριακά μόλις τον προϋπολογισμό.
Συγκεκριμένα:
– Αν ο στόχος παρέμενε για πρωτογενές πλεόνασμα 3%, το δημοσιονομικό κενό θα έφτανε στα 6-7 δισ. ευρώ. Αυτός έχει εκ των πραγμάτων πια εγκαταλειφθεί.
– Με στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 1%-1,2% του ΑΕΠ, πρέπει να καλυφθεί κενό 2,7-3 δισ. ευρώ. Αυτό μπορεί να το δεχτούν οι θεσμοί.
– Μόνον και μόνον για να μην είναι ελλειμματικός ο προϋπολογισμός, με μηδέν πλεόνασμα, απαιτούνται μέτρα απόδοσης τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ. Το σενάριο αυτό ίσως προκύψει στην πράξη, ακόμα και αν συμφωνηθεί πλεόνασμα αλλά τελικώς πέσουν έξω οι προβλέψεις στο β΄εξάμηνο.
Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής επιβεβαιώνουν ότι η χρονιά ξεκίνησε άσχημα. Τρίμηνο με τρίμηνο, η οικονομία κατρακύλησε κατά 0,2% τον Μάρτιο του 2015 και 0,6% συνολικά από τότε που η χώρα μπήκε σε εκλογική περιδίνηση. Δύο συνεχόμενα τρίμηνα σε αρνητικό έδαφος σημαίνουν ύφεση και πάνε περίπατο οι προβλέψεις του προϋπολογισμού για ανάπτυξη 2,9% φέτος. Η 1% του ΑΕΠ από το 2014 σχεδόν εξανεμίστηκε ήδη στο α΄πεντάμηνο του 2015 και οι θεσμοί προβλέπουν ύφεση τουλάχιστον 0,5%-1% φέτος, αν δεν αλλάξουν τροπή τα πράγματα και δεν αποκατασταθεί η ομαλότητα το συντομότερο –και πάντως όχι μετά τον Ιούνιο.
