ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΑΤΟΥ
Επιπλέον 2 έως 4 δισ. ευρώ καλείται να εξοικονομήσει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης μέσα από το νέο Ασφαλιστικό για να «καλύψει» το «κρυφό» χρέος από τις απλήρωτες συντάξεις και τα εφάπαξ που οι δανειστές ζήτησαν να «φανερωθεί» και, σε κάθε περίπτωση, να συνυπολογιστεί στη συνταξιοδοτική δαπάνη που θα πρέπει να… περικοπεί.
Τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των Ταμείων προσδιόρισαν, ήδη, οι υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης εκτιμώντας ότι το χρηματοδοτικό κενό φτάνει τα 2 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Και προσεγγίζει τα 4 δισ. ευρώ, αν υπολογιστούν και τα αναδρομικά. Σύμφωνα με την καταγραφή που έγινε, συνολικά οφείλονται 261.500 κύριες και επικουρικές συντάξεις ύψους 1,432 δισ. ευρώ και τουλάχιστον αλλά 600 εκατ. ευρώ έναντι 24.000 απλήρωτων εφάπαξ (με συνταξιοδοτική πράξη έως τα τέλη του 2015). Χωριστός λογαριασμός στο Δημόσιο έδειξε ότι οι οφειλές για κύριες συντάξεις αφαιρουμένων των προσωρινών που χορηγούνται είναι περί τα 300 εκατ. ευρώ.
Η λίστα των οφειλών
Η επικαιροποιημένη λίστα των οφειλών στα Ταμεία που εποπτεύει το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης περιλαμβάνει:
• 132.500 απλήρωτες κύριες συντάξεις κόστους 1,138 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση στα μεγαλύτερα ασφαλιστικά ταμεία. Το ΙΚΑ χρωστά 677 εκατ. ευρώ σε 79.000 νέους συνταξιούχους, ενώ δίνει «έναντι» 24.800 προσωρινές συντάξεις (596 εκατ. ευρώ + 81 εκατ. ευρώ το χρέος). Στον ΟΑΕΕ οι οφειλές σε συνταξιούχους είναι 334 εκατ. ευρώ, καθώς εκκρεμεί η πληρωμή 39.500 κύριων συντάξεων και χορηγούνται 13.000 προσωρινές (οφείλονται 291 εκατ. ευρώ + 43 εκατομμύρια ευρώ, αντίστοιχα). Στο ΕΤΑΑ οφείλονται 14.000 συντάξεις ύψους 127 εκατ. ευρώ, αν συνυπολογιστούν οι περίπου 3.500 προσωρινές συντάξεις που χορηγούνται.
• 129.000 απλήρωτες επικουρικές συντάξεις συνολικού ύψους 294 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση αν υπολογιστεί ότι η μέση μηνιαία σύνταξη είναι περίπου 190 ευρώ. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, ωστόσο, ξεπερνούν τα 750 εκατ. ευρώ, με δεδομένο το γεγονός ότι η καθυστέρηση απονομής σύνταξης είναι δύο έως τρία χρόνια…
• 24.000 έως 32.000 εφάπαξ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων με κόστος από 600 εκατ. ευρώ έως 800 εκατ. ευρώ (το εύρος στους αριθμούς και στις οφειλές προκύπτει αν προστεθούν και οι εκκρεμείς αιτήσεις για τις οποίες δεν είχε εκδοθεί η συνταξιοδοτική πράξη).
Στα 32 δισ. η συνολική δαπάνη
Το «κρυφό» αυτό χρέος, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, «εκτοξεύει» τη συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη, αν δεν ληφθούν μέτρα, στα 31,7 – 32 δισ. ευρώ (όσο ήταν το 2009, οπότε ξεκίνησαν οι περικοπές συντάξεων) έναντι των 29,7 δισ. ευρώ στα τέλη του 2015.
Και, όπως παραδέχονται τα στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης, «ανοίγει» τον δρόμο για νέες περικοπές καθώς, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, η συνταξιοδοτική δαπάνη προσεγγίζει το 18% έναντι του 16,1% που θα έπρεπε να είναι με βάση τη δέσμευση, στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, για την «ελεγχόμενη» αύξηση 2,5% σε σχέση με το αρχικό στόχο του 13,6%.
Σε αυτή την απόκλιση θα στηριχθούν, για να δικαιολογηθούν, οι τελικές περικοπές που θα αποφασιστούν, υπογραμμίζουν κορυφαία κυβερνητικά στελέχη τονίζοντας, ωστόσο, ότι τα πράγματα θα ήταν εντελώς διαφορετικά αν υπήρχε ανάπτυξη και… αυξημένο ΑΕΠ.
Ο γρίφος των περικοπών
Οι υψηλές κύριες συντάξεις, οι επικουρικές, τα μερίσματα και τα εφάπαξ είναι στο πρόγραμμα των περικοπών με βάση τα σενάρια που μέχρι σήμερα έχει επεξεργαστεί -και υπερασπίζεται απέναντι στους δανειστές- η κυβέρνηση. Μολονότι παραμένει η «κόκκινη γραμμή» για αποφυγή νέων μειώσεων στις κύριες συντάξεις, ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας έχει δηλώσει ότι δεν ισχύει το ίδιο για τις υψηλές συντάξεις… Η δήλωση αυτή έχει ανοίξει, και επίσημα, «παράθυρο» για την περικοπή των θεωρούμενων ως «υψηλών» κύριων συντάξεων, πάνω από τα 1.500 ευρώ μεικτά που λαμβάνουν 360.560 συνταξιούχοι, ενώ ο υπουργός Γ. Κατρούγκαλος έχει θέσει ως αποδεκτό το όριο των 2.000 ευρώ (για 1 σύνταξη) και των 2.300 ευρώ (για τις πολλαπλές καταβαλλόμενες συντάξεις στον ίδιο συνταξιούχο).
Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης υπό το βάρος και των απλήρωτων συντάξεων που κάποια στελέχη έχουν προτείνει να υπολογιστούν με τους νέους κανόνες και τα ποσοστά αναπλήρωσης του νέου Ασφαλιστικού, παρά τον κίνδυνο που ελλοχεύει για δικαστικές προσφυγές. Πέρα από τις κύριες συντάξεις ή το μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις, δεδομένες θεωρούνται οι μειώσεις στις επικουρικές, στα εφάπαξ και στα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων. Στις επικουρικές συντάξεις το «ψαλίδι» σχεδιάζεται να «μπει» στα ποσά άνω των 150 ή 170 ευρώ και, σύμφωνα με υπολογισμούς, θα είναι της τάξης του 10% αν «περάσει» η αύξηση των εισφορών κατά 1 ποσοστιαία μονάδα.
Στα εφάπαξ ο νέος μαθηματικός τύπος (υπολογισμός με βάση όλα τα έτη ασφάλισης και την έντοκη επιστροφή των εισφορών με το επιτόκιο του Κοινού Κεφαλαίου που είναι 3,5%) οδηγεί σε συνολικές περικοπές τουλάχιστον 10% ενώ στα μερίσματα έχει αποφασιστεί μείωση έως 32%, έτσι ώστε να γίνει πλεονασματικός ο προϋπολογισμός του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων για το 2016.
