Της Μαρίας Βουργάνα
Με «μαύρη τρύπα» 2 δισ. ευρώ στο σκέλος των δημοσίων εσόδων έκλεισε το 2014 κυρίως μετά την κατάρρευση που εμφάνισαν οι εισπράξεις του Δεκεμβρίου λόγω της άτυπης στάσης πληρωμών των φορολογουμένων που προσδοκούν ανατροπές στο πολιτικό σκηνικό με αποφάσεις κατάργησης φόρων (π.χ. ΕΝΦΙΑ) και διαγραφή οφειλών.
Η σημαντική υστέρηση που εμφάνισαν τα έσοδα οδήγησε εκτός στόχου το πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού του 2014, το οποίο «προσγειώθηκε» στο 1,929 δισ. ευρώ έναντι στόχου 4,939 δισ. ευρώ (απόκλιση 3 δισ. ευρώ), ενώ απογοητευτική είναι η εικόνα που εμφανίζουν οι εισπράξεις του Δημοσίου και το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Ο Ιανουάριος είναι ιδιαίτερα δύσκολος μήνας για τις φορολογικές εισπράξεις. Με το «καλημέρα» της νέας χρονιάς θα πρέπει να εισρεύσουν στα ταμεία του Δημοσίου 4,5 δισ. ευρώ, στόχος ο οποίος από τώρα εκτιμάται ότι είναι αδύνατον να επιτευχθεί λόγω των πολιτικών εξελίξεων.
Στο υπουργείο Οικονομικών επικρατεί έντονος προβληματισμός για τον προϋπολογισμό του 2015, αφού στο σκέλος των εσόδων φαίνεται πως θα κάνει «ποδαρικό» με το… αριστερό.
Μόνο τον Δεκέμβριο, τα φορολογικά έσοδα ήταν λιγότερα από τον στόχο κατά περίπου 620 εκατ. ευρώ, ενώ για το σύνολο του έτους η απόκλιση ανέρχεται στα επίπεδα του 1,3 δισ. ευρώ. Ο εκτροχιασμός των εσόδων τις τελευταίες ημέρες αποδίδεται στη στάση πληρωμών που φαίνεται ότι έχουν προχωρήσει οι φορολογούμενοι αναμένοντας τις πολιτικές εξελίξεις.
Την ίδια ώρα αρνητικό αντίκτυπο στα έσοδα του προϋπολογισμού έχει η μεγάλη υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου. Από την υστέρηση των 620 εκατ. ευρώ του Δεκεμβρίου, περίπου 300 εκατ. ευρώ αφορούν στην απόκλιση στα έσοδα από τον ΦΠΑ καυσίμων, λόγω της χαμηλότερης τιμής του πετρελαίου, ενώ τα υπόλοιπα 300 εκατ. ευρώ αποδίδονται στην υστέρηση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος και τους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών. Τα τελευταία στοιχεία αναδεικνύουν ότι οι φορολογούμενοι δεν ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού στο 12μηνο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου κατέγραψαν υστέρηση 3,9 δισ. ευρώ έναντι του στόχου. Από αυτά το 1,9 δισ. ευρώ αφορά έσοδα από SMP΄s (κέρδη κρατικών ομολόγων) τα οποία δεν εισπράχθηκαν στο 2014. Αφαιρουμένων των SMP΄s η τρύπα διαμορφώνεται στα 2 δισ. ευρώ έναντι υστέρησης 1,2 δισ. ευρώ στο 11μηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου.
Πιο συγκεκριμένα, η απόκλιση των 3,9 δισ. ευρώ στα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού προήλθε κατά:
*1,9 δισ. ευρώ από την μη επιστροφή των κερδών του Ευρωσυστήματος από τα ελληνικά ομόλογα που κατέχει. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες δεν επέστρεψαν τα κέρδη τους, γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος της τρόικας για να αποδεσμευτούν τα συγκεκριμένα κεφάλαια.
• 1,3 δισ. ευρώ από την υστέρηση των φορολογικών εσόδων.
• 424 εκατ. ευρώ από τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Αντί για 5,1 δισ. ευρώ, τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν στα 4,7 δισ. ευρώ.
• 234 εκατ. ευρώ από τις επιπλέον του στόχου επιστροφές φόρων.
Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες συγκρατήθηκαν, αλλά όχι τόσο, ώστε να καλύψουν ολόκληρη την απώλεια από τα έσοδα. Συνολικά, οι δαπάνες το 2014 ήταν κατά 1 δισ. ευρώ λιγότερες από ό,τι προβλεπόταν. Μόνο οι πρωτογενείς δαπάνες ήταν μειωμένες κατά 866 εκατ. ευρώ.
Επίσης, κατά 209 εκατ. ευρώ συγκρατήθηκαν οι δαπάνες του ΠΔΕ, οι οποίες ανήλθαν τελικά σε 6,6 δισ. ευρώ αντί στόχου για 6,8 δις ευρώ.
Με αυτά τα δεδομένα, το πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκε στο 1,9 δισ. ευρώ, όταν ο στόχος που είχε τεθεί με τον προϋπολογισμό του 2015 ήταν να ανέλθει στα 4,9 δισ. ευρώ. Επί της ουσίας πρόκειται για απόκλιση 3 δισ. ευρώ, η οποία όμως στο μεγαλύτερο μέρος της (1,9 δισ. ευρώ) οφείλεται στην μη επιστροφή των κερδών του Ευρωσυστήματος επί των ελληνικών ομολόγων.
Επίσης, στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι οι εισπράξεις από τις δύο τελευταίες δόσεις του ΕΝΦΙΑ και τις ρυθμίσεις κατά το πρώτο δίμηνο του 2015, θα μπορούσαν να βελτιώσουν κάπως την εικόνα των εσόδων του 2014.
Αναζητούνται 4,5 δισ.
Ο Ιανουάριος είναι ιδιαίτερα δύσκολος μήνας για τις φορολογικές εισπράξεις. Με το «καλημέρα» της νέας χρονιάς θα πρέπει να εισρεύσουν στα ταμεία του Δημοσίου 4,5 δισ. ευρώ, στόχος ο οποίος από τώρα εκτιμάται ότι είναι αδύνατον να επιτευχθεί λόγω των πολιτικών εξελίξεων.
Υστέρηση
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού στο 12μηνο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου κατέγραψαν υστέρηση 3,9 δισ. ευρώ έναντι του στόχου. Από αυτά το 1,9 δισ. ευρώ αφορά έσοδα από SMP΄s (κέρδη κρατικών ομολόγων) τα οποία δεν εισπράχθηκαν στο 2014. Αφαιρουμένων των SMP΄s, η τρύπα διαμορφώνεται στα 2 δισ. ευρώ έναντι υστέρησης 1,2 δισ. ευρώ στο 11μηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου.
- Από την υστέρηση των 620 εκατ. ευρώ του Δεκεμβρίου, περίπου 300 εκατ. ευρώ αφορούν στην απόκλιση στα έσοδα από τον ΦΠΑ καυσίμων, λόγω της χαμηλότερης τιμής του πετρελαίου…
- …ενώ τα υπόλοιπα 300 εκατ. ευρώ αποδίδονται στην υστέρηση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος και τους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών.
