Το εφιαλτικό σχέδιο του ΔΝΤ για «μαύρη τριετία»

Η απαίτηση για προσδιορισμό πρόσθετων μέτρων ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ αποτελεί ουσιαστικά μια προσπάθεια να περάσει «από το παράθυρο» το σκληρό σενάριο (που ανεβάζει τον συνολικό λογαριασμό στα 9 δισεκατομμύρια ευρώ).

Το σχέδιο αυτό αποκαλύπτεται στο κείμενο που έχει επεξεργαστεί το Ταμείο και στο οποίο αναφέρει αναλυτικά ποιες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν για να υπάρξει συμφωνία. Το προτεινόμενο πακέτο περιλαμβάνει «καυτά» θέματα όπως οι ομαδικές απολύσεις, η εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά (που οδηγεί σε περικοπές συντάξεων), η μείωση του αφορολογήτου και η απελευθέρωση των «κόκκινων» δανείων.Μάλιστα στο 15σέλιδο κείμενο με τις θέσεις του Ταμείου δίνεται και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τις παρεμβάσεις, με προτεινόμενα μέτρα ακόμα και ανά τρίμηνο. Μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε ουσιαστικά σε έναν φαύλο κύκλο, με την ελληνική πλευρά να τρέχει διαρκώς για να κλείσει επώδυνα θέματα.

Το παράδοξο είναι πως αρχικά το Ταμείο είχε συνδυάσει τη λήψη μέτρων με μία γενναία παρέμβαση στο χρέος. Σε επιστολή που είχε στείλει η Ντέλια Βελκουλέσκου στον υπουργό γινόταν αναφορά σε ένα πακέτο προσαρμογής 2,5% του ΑΕΠ για να επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 1,5% το 2018 σε συνδυασμό με μία ελάφρυνση του χρέους από τους Ευρωπαίους.

Αλλαγή στάσης
Ωστόσο πλέον το ΔΝΤ ζητά «μέτρα, μέτρα και ακόμα περισσότερα μέτρα» για να επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Αυτό ερμηνεύεται ως μια αλλαγή της αρχικής στάσης που συνδύαζε τη ρύθμιση του χρέους με χαμήλωμα του πήχη όσον αφορά στο πλεόνασμα που πρέπει να πετύχει η χώρα.

Το σχέδιο του ΔΝΤ αποκαλύπτεται στο κείμενο που έχει επεξεργαστεί το Ταμείο και στο οποίο αναφέρει αναλυτικά ποιες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν για να υπάρξει συμφωνία.

Tο Ταμείο δεν περιορίζεται στα μέτρα των 5,4 δισεκατομμυρίων ευρώ (που έχουν ήδη συμφωνηθεί) για να επιτευχθεί ο στόχος του πλεονάσματος, αλλά ζητά και ένα πρόσθετο πακέτο ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων. Και κάνει ένα ακόμα βήμα, ζητώντας αυτά τα πρόσθετα μέτρα να αποφασιστούν και να ψηφιστούν τώρα.

Το επιχείρημα του ΔΝΤ είναι πως τα μέτρα αυτά θα ληφθούν σε περίπτωση που δεν βγαίνουν οι αριθμοί και πέσει έξω το πρόγραμμα. Η απαίτηση αυτή προβάλλεται παρά το ότι η πρόβλεψη του Ταμείου για έλλειμμα 0,6% το 2015 δεν επιβεβαιώθηκε. Η ελληνική πλευρά απαντά πως αυτό δεν μπορεί να γίνει, καθώς το Σύνταγμα δεν προβλέπει την ψήφιση από τη Βουλή μέτρων που θα είναι… σε αναμονή. Να σημειωθεί πως και σε άλλες χώρες (όπως για παράδειγμα η Γαλλία) δεν υπάρχει ανάλογη νομική δυνατότητα.

Για να αιτιολογήσει αυτή την εμμονή για «μέτρα-κάβα» το Ταμείο αμφισβητεί ακόμα και τα νούμερα της Εurostat. Αυτό που ουσιαστικά διεκδικεί είναι να έχει ενεργή συμμετοχή στην όλη διαδικασία υπολογισμού των αριθμών, που μέχρι τώρα ήταν σε ευρωπαϊκά χέρια.

Μία τέτοια εξέλιξη θα έδινε τη δυνατότητα στους «παίκτες», που είναι στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, να συμμετέχουν στην επεξεργασία των στοιχείων της Ευρώπης. Αυτό όπως είναι φυσικό προκαλεί έντονες αντιδράσεις στη Γηραιά Ηπειρο και ξεχωριστή σημασία έχει η αιχμηρή τοποθέτηση του προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για τις εξελίξεις.

Στην ατζέντα
Στο κείμενο που έχει καταθέσει το Ταμείο υπάρχουν εκτενείς αναφορές στις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν σε μια σειρά θεμάτων (να σημειωθεί πως χωριστό κείμενο υπήρχε από την ευρωπαϊκή πλευρά). Τα εργασιακά παραμένουν στην ατζέντα του ΔΝΤ, με την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων να είναι στην πρώτη γραμμή (θέμα που προτείνεται να αντιμετωπιστεί ως τον Σεπτέμβριο).

Ζητούνται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας εντός του έτους, για να γίνει πιο απλός ο εργατικός κώδικας και να εξαλειφθούν οι διαφορές που υπάρχουν με τη διεθνή νομοθεσία. Παράλληλα μπαίνουν και θέματα που «παραδοσιακά» απασχολούν το Ταμείο, όπως για παράδειγμα το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων.

Στο συνταξιοδοτικό το ΔΝΤ ζητά να εφαρμοστούν οι νόμοι που έχουν ψηφιστεί τα προηγούμενα χρόνια, στους οποίους περιλαμβάνεται και η διάταξη για τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά ταμεία. Η συγκεκριμένη ρύθμιση προβλέπει πως κάθε φορά που προκύπτει οικονομικό κενό στα Ταμεία θα ψαλιδίζονται οι επικουρικές συντάξεις. Το μέτρο αυτό δεν έχει εφαρμοστεί από την κυβέρνηση, καθώς ουσιαστικά θα άνοιγε τον δρόμο για μειώσεις συντάξεων… ανά τακτά διαστήματα.

Εκτενής αναφορά γίνεται στο σύστημα πρόνοιας και στον… εξορθολογισμό των καταβαλλόμενων επιδομάτων (οικογενειακών, αναπηρίας κ.ά.), τα οποία συνδέονται με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Παράλληλα επαναλαμβάνεται η υποχρέωση για κατάργηση του ΕΚΑΣ (επίδομα που δίνεται στους χαμηλοσυνταξιούχους) έως το 2019, μέτρο που ξεκινά φέτος και θα τρέξει σταδιακά. Στο Ασφαλιστικό το Ταμείο εμφανίζεται ιδιαίτερα ενημερωμένο, καθώς αναφορά γίνεται ακόμα και στις συντάξεις χηρείας.

Στο κείμενο αυτό περιλαμβάνονται και μια σειρά δομικών για το Ασφαλιστικό παρεμβάσεων, που στην πορεία αντιμετωπίστηκαν. Σε αυτά είναι η καθιέρωση εθνικής σύνταξης 384 ευρώ για την 20ετία και τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης στα Ταμεία (η ελληνική κυβέρνηση έχει καταθέσει ασφαλιστικό νομοσχέδιο στη Βουλή, το οποίο συζητείται στις επιτροπές).

Το Φορολογικό
Στα «αγαπημένα» θέματα του Ταμείου είναι και το Φορολογικό, όπου προτείνεται έμμεσο αφορολόγητο όριο 8.182 ευρώ. Παράλληλα ζητείται να αυξηθεί ο ΦΠΑ σε βιβλία, περιοδικά και υπηρεσίες ψυχαγωγίας, ενώ ειδική αναφορά γίνεται στον ΕΝΦΙΑ. Θα πρέπει να παρουσιαστούν αναλυτικές προτάσεις για το πώς θα γίνει η ευθυγράμμιση του φόρου ακίνητης περιουσίας με τις εμπορικές αξίες των ακινήτων έως τον Ιούλιο του 2017.

Και φυσικά υπάρχει και το θέμα των «κόκκινων» δανείων, με τη συζήτηση να… επικεντρώνεται στην άρση του πλέγματος προστασίας. Αυτό που ζήτησαν οι δανειστές είναι να τροποποιηθεί άμεσα η νομοθεσία για την απόκτηση μη εξυπηρετούμενων αλλά και εξυπηρετούμενων δανείων από μη τραπεζικά ιδρύματα (δηλαδή τα λεγόμενα funds). Να σημειωθεί πως στο θέμα των δανείων το Ταμείο είχε βρει συμμάχους και στο ευρωπαϊκό στρατόπεδο.

Στο… επίκεντρο βρίσκονται και θέματα που αφορούν στους δημοσίους υπαλλήλους, με τους δανειστές να εμφανίζονται ιδιαίτερα αυστηροί.

Μεταξύ άλλων μπαίνει θέμα παγώματος μπόνους και προαγωγών για όσους είναι στα ειδικά μισθολόγια αλλά και η διατήρηση για μία τριετία της αναλογίας μία πρόσληψη για πέντε αποχωρήσεις.

Σημειώνεται πως ο Πολ Τόμσεν σε κείμενο που είχε αναρτηθεί στην προσωπική του ιστοσελίδα είχε αποκαλύψει τις σκληρές απαιτήσεις του Ταμείου.

Εκεί είχε κάνει αναφορά σε μέτρα κοντά στο 4% με 5% του ΑΕΠ, εκτινάσσοντας τον λογαριασμό στα 8 με 9 δισεκατομμύρια ευρώ (μάλιστα έκανε ειδική αναφορά στο Ασφαλιστικό).

Πάνω σε αυτό το σενάριο κινήθηκε στη συνέχεια το Ταμείο, που σε αντίθεση με την Κομισιόν δεν αρκείται σε μέτρα 5,4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Για να καλυφθεί ο… επιθυμητός στόχος για το Ταμείο, τελικά μπήκε το θέμα των «μέτρων-κάβα».

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
kokkaliari@pegasus.gr