Η λιθίαση του ουροποιητικού αποτελεί την τρίτη πιο κοινή πάθηση του ουροποιητικού μετά τις ουρολοιμώξεις και τις παθήσεις του προστάτη. Οι συνέπειες της μπορεί να είναι από την εμφάνιση κωλικού με ανυπόφορο πόνο, μέχρι και την απώλεια του νεφρού.
Η αντιμετώπισή της μπορεί να διακριθεί στην αντιμετώπιση της οξείας φάσης του κωλικού και της απόφραξης, καθώς και στην προσπάθεια απομάκρυνσης του λίθου που συνήθως γίνεται σε δεύτερη φάση.
Ο κωλικός απαιτεί συνήθως την επίσκεψη στα επείγοντα νοσοκομείου όπου ο ουρολόγος αφού διαπιστώσει την ύπαρξη του λίθου από τον συνδυασμό του ιστορικού και των εργαστηριακών εξετάσεων (αίματος, υπερηχογράφημα, ακτινογραφία) χορηγεί συνήθως αντιφλεγμονώδη και σπασμολυτικά φάρμακα. Σε περίπτωση παρουσίας απόφραξης και λοίμωξης τότε ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο καθώς η κατάσταση αυτή είναι αρκετά σοβαρή απαιτώντας και την χορήγηση αντιβίωσης ή ακομά και την εισαγωγή ειδικού καθετήρα στον ουρητήρα(pig tail καθετήρας) για την άρση της απόφραξης που απειλεί το νεφρό ή και τη ζωή του ασθενούς.
Τοποθέτηση καθετήρα στον ουρητήρα μπορεί να χρειαστεί και σε περιπτώσεις απόφραξης και των δύο νεφρών ή ακόμα και σε περίπτωση απόφραξης του ενός νεφρού, σε ασθενή που διαθέτει ένα νεφρό. Η απομάκρυνση του λίθου σε δεύτερη φάση εξαρτάται από το μέγεθος και την θέση του λίθου.
Μεγάλο μέρος των λίθων των ουρητήρων συνήθως αποβάλλεται μόνο του. Οι λίθοι που επιμένουν και ειδικά εκείνοι που εμφανίζονται με συμπτώματα και επηρεάζουν τη νεφρική λειτουργία θα χρειαστούν την επέμβαση του ουρολόγου. Οι τεχνικές που διαθέτει ο ουρολόγος είναι πολλές και διαφορετικές και εξαρτώνται από το μέγεθος του λίθου και την θέση του. Οι τεχνικές αυτές είναι η εξωσωματική λιθοτριψία, η κυστεολιθοτριψία, η ουρητηρολιθοτριψία, η διαδερμική νεφρολιθοτριψία και τελικά η χειρουργική επέμβαση.
Η εξωσωματική λιθοτριψία είναι η λιγότερο επεμβατική μέθοδος κατά την οποία γίνεται προσπαθεια δίαλυσης των λίθων με την εφαρμογή κύματος υπερήχων από πηγή ευρισκόμενη εξωτερικά του ασθενούς μην απαιτώντας τομή ή αναισθησία.
Η ουρητηρολιθοτριψία αποτελεί πιο επεμβατική μέθοδο κατά την οποία γίνεται εισαγωγή ειδικού λεπτού εργαλείου του ουρητηροσκοπίου δια μέσου της ουρήθρας τους ασθενούς στην κύστη και από εκεί στον ουρητήρα και εν συνεχεία ο λίθος διαλύεται με λεϊσερ συνήθως και συλλαμβάνεται με ειδικές λαβίδες.
Η διαδερμική νεφρολιθοτριψία αποτελεί και αυτή πιο επεμβατική μέθοδο από την εξωσωματική λιθοτριψία που απαιτεί μικρή τομή στην πλαγιοοσφυική χώρα και την εισαγωγή ειδικού νεφροσκοπίου για την διάλυση και απομάκρυνση του λίθου.
Η χειρουργική αντιμετώπιση της λιθίασης αποτελεί την τελευταία επιλογή για αντιμετώπιση εκείνων των λίθων που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τις ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους.
Ο κος Σωκράτης Π. Καταφυγιώτης είναι Ιατρός, Χειρουργός Ουρολόγος, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μετεκπαιδευθείς στις ΗΠΑ
