Η συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου για τετράμηνη παράταση της δανειακής σύμβασης και η λίστα με τις μεταρρυθμίσεις που τη συνοδεύει, συνιστούν σημείο καμπής στις σχέσεις της χώρας με την Ευρώπη. Η Ελλάδα άλλαξε τους όρους της συζήτησης στο Eurogroup. Για πρώτη φορά σε επίσημο κείμενο αναγνωρίζεται ότι στην Ελλάδα υπάρχει ανθρωπιστική κρίση, καθώς και η ανάγκη για αντιμετώπισή της. Η μείωση των εξωφρενικών πρωτογενών πλεονασμάτων δίνει ανάσα στην κοινωνία και μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Μπορεί το βήμα που έγινε να είναι μικρό, αλλά είναι το πρώτο στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που πήγαιναν τα πράγματα μέχρι σήμερα.
Η νέα κυβέρνηση βρέθηκε σε παγίδα θανάτου, με ανοιχτή απειλή για διακοπή της παροχής ρευστότητας προς τις τράπεζες στις 28 Φεβρουαρίου. Παγίδα που έστησαν από κοινού Σαμαράς και Σόιμπλε, με στόχο την πολιτική εξόντωση του ελληνικού αριστερού παραδείγματοςκαι τη μετατροπή της νέας κυβέρνησης σε σύντομη αντιμνημονιακή παρένθεση. Γρήγορα όμως κατάλαβαν ότι τα πράγματα στην Ελλάδα έχουν αλλάξει. Η κυβέρνηση, έχοντας τη στήριξη του λαού αλλά και της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, σε δύο Eurogroup απέρριψε τους εκβιασμούς, απέφυγε τον οικονομικό στραγγαλισμό και φτάσαμε στη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου.
H κυβέρνηση, παρά τις αφόρητες πιέσεις, δεν ζήτησε παράταση του μνημονίου. Επέμεινε μέχρι τέλους στη βασική προγραμματική θέση της ότι δανειακή σύμβαση και μνημόνιο είναι διαφορετικά πράγματα. Δεν πρόκειται για παιχνίδι με τις λέξεις. Πέρα από τον προφανή πολιτικό συμβολισμό που σχετίζεται με την εθνική αξιοπρέπεια, οι διατυπώσεις στα επίσημα κείμενα έχουν βαρύνουσα σημασία τόσο για το παρόν, όσο (κυρίως) για το μέλλον.
Η λίστα των μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκε καταρχήν, έχει ως θεμέλιο την ατζέντα της κυβέρνησης. Οικοδομείται πάνω στην αντίληψη ότι το βασικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι η διαχρονική φοροδιαφυγή των πλουσίων. Γι’ αυτό και κεντρικά σημεία της λίστας είναι η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών, η θωράκισή τους απέναντι σε πολιτικές παρεμβάσεις, το κλείσιμο των «παραθύρων» της νομοθεσίας που επιτρέπουν τη φοροαποφυγή, η δημιουργία περιουσιολογίου, η ολοκλήρωση του κτηματολογίου κλπ.
Με τη συμφωνία ενταφιάζεται οριστικά το περίφημο mail Χαρδούβελη. Το πρόγραμμα δηλαδή νέων περικοπών και σκληρών μέτρων που σκόπευαν να εφαρμόσουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ αν κέρδιζαν τις εκλογές. Τώρα δεν θα έχουμε καμία νέα περικοπή στις συντάξεις και στο ΕΚΑΣ, καμιά απόλυση στο Δημόσιο, καμία αύξηση των φορολογικών βαρών για τους φτωχούς και τους μεσαίους.
Στη συμφωνία περιέχεται μεγάλο μέρος του «προγράμματος της Θεσσαλονίκης», για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Επίσης, τα μέτρα για την αποκατάσταση των συλλογικών συμβάσεων που ανοίγουν το δρόμο για την ρύθμιση της αγοράς εργασίας κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, μετά από πέντε χρόνια άγριας απορρύθμισης.
Στο κείμενο της συμφωνίας υπάρχουν και θέσεις με τις οποίες δεν συμφωνούμε. Σε καμία διαπραγμάτευση η μια πλευρά δεν μπορεί να επιβάλει το σύνολο των απόψεών της. Πρόκειται για ένα συμβιβασμό. Δεν είναι αυτός που θα θέλαμε αλλά είναι ο καλύτερος δυνατός στις παρούσες συνθήκες. Και οι πολίτες το αντιλαμβάνονται. Αντιλαμβάνονται ότι μετά από 5 χρόνια, επιτέλους η Ελλάδα έχει φωνή, διαπραγματεύεται.
Δεν είναι ώρα ούτε για πανηγυρισμούς ούτε για επανάπαυση. Είμαστε στην αρχή μιας δύσκολης πορείας. Στο επόμενο τετράμηνο θα επιδιώξουμε την επίτευξη της τελικής συμφωνίας, ενός συμβολαίου για την ανάπτυξη και την οριστική απεμπλοκή της χώρας μας από το καθεστώς επιτήρησης και ελέγχου. Παράλληλα θα κριθούμε από το βαθμό υλοποίησης του προγράμματός μας. Ήδη τα πρώτα νομοσχέδια παίρνουν το δρόμο της ψήφισης στη Βουλή. Ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος, αλλά το πρώτο βήμα έγινε.
