21η Απριλίου 1967 ήταν η ημέρα που η Δημοκρατία στην Ελλάδα μπήκε στον «γύψο». Μια από τις πιο μελανές σελίδες της ιστορίας, με τις μνήμες να είναι δυνατές και η συγκεκριμένη περίοδος παράδειγμα προς αποφυγή.
Η χώρα την εποχή εκείνη, βρισκόταν ουσιαστικά σε προεκλογική περίοδο. Οι εκλογές είχαν προκηρυχθεί για τις 28 Μαΐου και την εξουσία ασκούσε από τις 3 Απριλίου η ΕΡΕ, με Πρωθυπουργό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, έχοντας τη συναίνεση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γεωργίου Παπανδρέου και του Βασιλιά Κωνσταντίνου. Γεγονός των ημερών ήταν η συναυλία των Rolling Stones στο γήπεδο του Παναθηναϊκού (17 Απριλίου), που όμως διαλύθηκε από την Αστυνομία.
Η τριάδα των Παπαδόπουλου, Παττακού και Μακαρέζου εκμεταλλεύτηκαν τον ύπνο των δημοκρατικών κυβερνήσεων και φρόντισαν να τοποθετήσουν στις πιο νευραλγικές θέσεις του στρατεύματος ανθρώπους μυημένους στα σχέδιά τους.
Τους βοήθησε, επίσης, το γεγονός ότι μέσα στην Αθήνα υπήρχαν μεγάλες μάχιμες μονάδες, όπως το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων, που βρισκόταν στη σημερινή Πολυτεχνειούπολη, με διοικητή τον ταξίαρχο Παττακό.
Τα πρώτα τανκς και το σχέδιο «Προμηθεύς»
Στους δρόμους της Αθήνας βγήκαν τα πρώτα τανκς στις 2 τα ξημερώματα, για να καταλάβουν όλα τα στρατηγικά σημεία της πρωτεύουσας (Βουλή, Υπουργεία, ΕΙΡ, ΟΤΕ).
Ερπυστριοφόρα τεθωρακισμένα άρματα μάχης έκαναν επίδειξη δύναμης. Οι φωτογραφίες των τανκς που έχουν στραμμένες τις κάννες τους προς το ελληνικό Κοινοβούλιο σοκάρουν.
Την ίδια ώρα, ο Συνταγματάρχης Ιωάννης Λαδάς εξαπέλυε πιστές στο κίνημα δυνάμεις για να συλλάβουν το σύνολο της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας. Οι πραξικοπηματίες έβαλαν σε εφαρμογή το ΝΑΤΟικό σχέδιο «Προμηθεύς», για την αντιμετώπιση του κομμουνιστικού κινδύνου, με αποτέλεσμα να κινηθούν όλες οι στρατιωτικές μονάδες της Αττικής.
Μία από τις πρώτες ενέργειες των συνωμοτών ήταν να συλλάβουν τον αρχηγό του ΓΕΣ αντιστράτηγο Σπαντιδάκη και να τον αντικαταστήσουν με τον ομοιόβαθμό του Οδυσσέα Αγγελή, που ήταν μυημένος στο κίνημα.
Ο νέος αρχηγός του Στρατού έδωσε εντολή σε όλους του μεγάλους στρατιωτικούς σχηματισμούς να εφαρμόσουν το σχέδιο «Προμηθεύς» κι έτσι να εξασφαλισθεί η υπακοή του στρατεύματος σε όλη τη χώρα. Η μοναδική ενέργεια για να αντιμετωπιστεί εγκαίρως το πραξικόπημα έγινε από την πλευρά του Υπουργού Δημόσιας Τάξης, Γεωργίου Ράλλη, ο οποίος προσπάθησε να επικοινωνήσει με τον ταξίαρχο Ορέστη Βιδάλη για να κινητοποιήσει το Γ’ Σώμα Στρατού στην Θεσσαλονίκη.
Δεν πρόλαβε, αφού το σχέδιο «Προμηθεύς» είχε ήδη τεθεί σε εφαρμογή, με αποτέλεσμα ο ταξίαρχος Βιδάλης να μην λάβει ποτέ το σήμα του Γεωργίου Ράλλη.
Στις 3:30 τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου το στρατιωτικό κίνημα είχε επικρατήσει. Με συντακτική πράξη κατά τη διάρκεια της ημέρας ανεστάλησαν οι διατάξεις του Συντάγματος και ματαιώθηκαν οι εκλογές της 28ης Μαΐου 1967. Παράλληλα, επιβάλλεται στρατιωτικός νόμος.
Μετά τη δύση του ηλίου οποιοσδήποτε κυκλοφορεί στον δρόμο «θα πυροβολείται άνευ προειδοποιήσεως»! Απαγορεύεται επίσης πάσα συνάθροιση ή συγκέντρωση σε κλειστό χώρο ή την ύπαιθρο. «Πάσα τοιαύτη θα διαλύεται διά των όπλων» αναφέρει ο εκφωνητής εν μέσω εθνικών εμβατηρίων. Ταυτόχρονα, οι δυνάμεις ασφαλείας θα έχουν το δικαίωμα συλλήψεως και φυλακίσεως παντός προσώπου «άνευ τηρήσεως οιασδήποτε διατυπώσεως, ήτοι άνευ εντάλματος της αρμοδίας αρχής και χωρίς να συντρέχει αυτόφωρος κατάληψις», ενώ δεν ισχύουν πλέον το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου, το απαραβίαστο της αλληλογραφίας και η ίδρυση ή συμμετοχή σε σωματεία είναι μερικές από τις εντολές της Χούντας.
Στις 7 το πρωί, η ηγεσία των πραξικοπηματιών επισκέφθηκε στα Ανάκτορα του Τατοΐου τον Κωνσταντίνο και του ζήτησε να ορκίσει την κυβέρνησή τους. Η περιοχή ήταν περικυκλωμένη από τανκς για να μην υπάρξει περίπτωση δυναμικής αντίδρασης από τον άνακτα.
Ο συλληφθείς και αποπεμφθείς αρχηγός του ΓΕΣ Γρηγόριος Σπαντιδάκης, άνθρωπος του βασιλιά, όπως και ο Κόλλιας, προσχώρησε στους κινηματίες και ανέλαβε Υπουργός Εθνικής Άμυνας.
Μπαράζ συλλήψεων και δολοφονίες
Την ίδια μέρα, αναφέρει το sansimera.gr, άρχισαν και οι συλλήψεις απλών πολιτών, ενώ είχαμε και τα πρώτα θύματα.
Τα όργανα της Χούντας δολοφονούν στον Ιππόδρομο, που είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, το στέλεχος της ΕΔΑ Παναγιώτη Ελή, ενώ ένας στρατιώτης πυροβολεί τη νεαρή Αθηναία Μαρία Καλαυρά, γιατί δεν υπάκουσε στις διαταγές του.
Δέκα ημέρες αργότερα, η Χούντα ανακοίνωσε ότι οι συλληφθέντες ανέρχονταν σε 6.509 άτομα, στη συντριπτική τους πλειονότητα αριστερών πεποιθήσεων.
Η Ελλάδα από την 21η Απριλίου 1967 μπήκε στο «γύψο», κατά την έκφραση του Παπαδόπουλου, για 7 χρόνια, 3 μήνες και 3 μέρες.
Η Δικτατορία κατέρρευσε στις 23 Ιουλίου 1974, μετά το πραξικόπημα στην Κύπρο και την τουρκική εισβολή στη Μεγαλόνησο.
enikos.gr
