Το 2025, οι αυτοαπασχολούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια σημαντική οικονομική επιβάρυνση λόγω του νέου συστήματος φορολόγησης που θεσπίστηκε με τον νόμο 5073/2023. Παρότι η κυβέρνηση κατάργησε το τέλος επιτηδεύματος ύψους 325 ευρώ, μια άλλη αλλαγή στο φορολογικό σύστημα, η αυξημένη προκαταβολή φόρου εισοδήματος, θα οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερες συνολικές υποχρεώσεις για τους επαγγελματίες. Η προκαταβολή φόρου για τα εισοδήματα του 2024 θα υπολογίζεται με πολύ μεγαλύτερα ποσοστά, και αυτό θα επιβαρύνει ιδιαίτερα όσους φορολογούνται βάσει τεκμηρίων.
Οι αυτοαπασχολούμενοι που δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα ή βασίζονται στα τεκμήρια για τον υπολογισμό του φόρου τους θα διαπιστώσουν ότι τα οφέλη από την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος είναι μικρά μπροστά στις νέες αυξήσεις.
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί προβληματισμό στον επαγγελματικό κόσμο. Ενώ η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος είχε στόχο τη μείωση της φορολογίας για τους αυτοαπασχολούμενους, η εφαρμογή της αυξημένης προκαταβολής φόρου αντιστρέφει το αποτέλεσμα.
Για να γίνει πιο κατανοητό το πρόβλημα, ακολουθούν τρία παραδείγματα:
- Ένας ελεύθερος επαγγελματίας δηλώνει καθαρό εισόδημα 10.000 ευρώ, αλλά τα τεκμήριά του (π.χ. αυτοκίνητο και σπίτι) αυξάνουν το φορολογητέο ποσό στις 15.000 ευρώ. Φέτος, πλήρωσε φόρο 2.500 ευρώ συν 325 ευρώ τέλος επιτηδεύματος, συνολικά δηλαδή 2.825 ευρώ. Το 2025, λόγω της αυξημένης προκαταβολής φόρου που θα υπολογιστεί στο 55% του φορολογητέου ποσού, θα κληθεί να πληρώσει περίπου 8.250 ευρώ συνολικά. Δηλαδή, παρότι γλιτώνει τα 325 ευρώ του τέλους επιτηδεύματος, η συνολική του επιβάρυνση θα αυξηθεί κατακόρυφα.
- Ένας άλλος μικρός επιχειρηματίας δηλώνει μηδενικό καθαρό εισόδημα αλλά έχει τεκμήρια ύψους 8.000 ευρώ (π.χ. κατοικία και αυτοκίνητο). Το 2024 πλήρωσε μόνο το τέλος επιτηδεύματος, δηλαδή 325 ευρώ. Το 2025, όμως, θα κληθεί να πληρώσει φόρο εισοδήματος που θα υπολογιστεί στα τεκμήριά του. Ο φόρος αυτός θα ανέλθει σε 880 ευρώ και, μαζί με την προκαταβολή φόρου ύψους 55%, το συνολικό ποσό θα φτάσει περίπου τα 1.760 ευρώ. Έτσι, η επιβάρυνση σχεδόν πενταπλασιάζεται.
- Ένας αυτοαπασχολούμενος με δηλωθέν καθαρό εισόδημα 20.000 ευρώ πλήρωσε το 2024 φόρο 4.400 ευρώ συν 325 ευρώ τέλος επιτηδεύματος, συνολικά 4.725 ευρώ. Το 2025, χωρίς το τέλος επιτηδεύματος, αλλά με την αυξημένη προκαταβολή φόρου, θα κληθεί να πληρώσει περίπου 11.000 ευρώ, δηλαδή περισσότερο από το διπλάσιο σε σχέση με φέτος. Η προκαταβολή φόρου, που υπολογίζεται στο 55% του φόρου εισοδήματος, αποτελεί τον βασικό λόγο αυτής της αύξησης.
