«Ρυθμιστικές ασυμμετρίες» στην ανάπτυξη ιδιωτικών κλινικών, «αδιαφάνεια» στην τιμολόγηση των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας, καθώς και κατακόρυφη αύξηση των ασφαλίστρων υγείας στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, λόγω του «τιμαρίθμου υγείας» που χρησιμοποιούνταν μέχρι πρόσφατα, διαπιστώνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού στην «Τελική Έκθεση επί της έρευνας που διεξήγαγε στην Παροχή Ιδιωτικών Υπηρεσιών Υγείας και συναφών Υπηρεσιών Ασφάλισης», που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα.
Ειδικότερα, μεταξύ των άλλων η έκθεση της Επιτροπής αναφέρει πως «είναι σίγουρα ωφέλιμο για τον καταναλωτή το γεγονός ότι οι ιδιωτικές κλινικές υποχρεούνται να δημοσιοποιούν στην ιστοσελίδα τους τιμοκατάλογο των υπηρεσιών και προϊόντων που παρέχονται από αυτές». Και κάνει αντίστοιχη πρόταση.
Τιμολόγηση πελατών
Επίσης, σημειώνει πως «αναδείχθηκε το ζήτημα της διακριτικής τιμολόγησης πελατών και της αδιαφάνειας στην τιμολόγηση των υπηρεσιών υγείας, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δυσχερή τη σύγκριση υπηρεσιών και επαλήθευση των χρεώσεων με βάση τους δημοσιευμένους τιμοκαταλόγους των ιδιωτικών κλινικών και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας στις σχέσεις ασφαλιστικών εταιρειών».
Ενώ παράλληλα «αντιστοίχως, αύξηση παρατηρείται και στο κόστος των ιδιωτικών υπηρεσιών ασφάλισης υγείας, η οποία εν μέρει αποδίδεται στην αύξηση του κόστους και του όγκου των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Ωστόσο, η αναφερόμενη κατακόρυφη αύξηση κατά την περίοδο 2024-2025 φαίνεται να αποδίδεται και στην εφαρμογή του ΕΔΥ» – εννοεί τον δείκτη που χρησιμοποιούνταν μέχρι το φθινόπωρο του 2024.
Εν τω μεταξύ «την τελευταία πενταετία σημειώνεται αύξηση της ζήτησης για υπηρεσίες υγείας, και το δημόσιο σύστημα υγείας δέχεται πιέσεις με το ποσοστό των δημόσιων δαπανών και επενδύσεων στην υγεία να είναι χαμηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με τη μείωση του αριθμού των δημοσίων νοσοκομείων, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό των συνολικών δαπανών υγείας (35% το 2019 και 34% το 2023) καλύπτεται απευθείας από τα νοικοκυριά (out-of-pocket), κυρίως με τη μορφή συμμετοχής για φάρμακα και άμεσων πληρωμών για υπηρεσίες, και με την ιδιωτική ασφάλιση να καλύπτει ένα μικρό ποσοστό των συνολικών δαπανών για την υγεία (4,3%)».
Η συγκέντρωση της αγοράς
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον κλάδο της ιδιωτικής υγείας «ο βαθμός συγκέντρωσης στην αγορά χαρακτηρίζεται μέτριος, ενώ οι εξαγορές που έχουν λάβει χώρα από ξένα επενδυτικά κεφάλαια τα τελευταία έτη δεν έχουν μεταβάλλει δραματικά το βαθμό συγκέντρωσης από το 2019 έως το 2022. Παρατηρείται, έως και σήμερα, κινητικότητα στις εξαγορές παρόχων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας στις σχέσεις ασφαλιστικών εταιρειών».
Ωστόσο όμως «το νομοθετικό πλαίσιο δεν δημιουργεί εμπόδια στην αύξηση των κλινών, αλλά οι προϋποθέσεις αύξησης των κλινών μπορούν να δυσκολέψουν ή να εμποδίσουν μια κλινική από το να προβεί σε αύξηση κλινών. Υφίστανται ρυθμιστικές ασυμμετρίες λόγω της παράλληλης εφαρμογής τριών διαφορετικών καθεστώτων αδειοδότησης, λειτουργίας και επέκτασης των κλινών των ιδιωτικών κλινικών, οι οποίες φαίνεται να προκαλούν στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό, καθώς τίθενται διαφορετικές προδιαγραφές ως προς το προσωπικό, τον εξοπλισμό, τους χώρους και τον ελάχιστο αριθμό κλινών, με αποτέλεσμα την διατήρηση κλινικών τριών ταχυτήτων».
Αναφορικά με τον κλάδο των ασφαλίσεων υγεία παρατηρείται «σταθερά ανοδική τάση της ζήτησης για ασφαλιστήρια συμβόλαια την τριετία 2021-2023 και μεγέθυνση της αγοράς ασφάλισης υγείας με αυξανόμενο ρυθμό (περίπου 10%) στη διετία 2023-2024)». Μάλιστα διαπιστώνεται «μεγάλη μείωση πλήθους μακροχρόνιων συμβάσεων ασφάλισης υγείας κατά την περίοδο 2021-2023 και σημαντική ενίσχυση των συμβάσεων μη εγγυημένης ανανεωσιμότητας (ήτοι τα ετησίως ανανεούμενα συμβόλαια), τα οποία παρέχουν υψηλότερο περιθώριο κάλυψης λοιπών εξόδων». Βέβαια ο βαθμός συγκέντρωσης στην παροχή ιδιωτικών υπηρεσιών ασφάλισης υγείας είναι «μέτριος».
Δεδομένου ότι «το σύνολο των ασφαλιστικών εταιρειών της έρευνας συνεργάζεται με τους μεγαλύτερους νοσοκομειακούς ομίλους στην Ελλάδα, είτε άμεσα είτε μέσω εταιρειών διαχείρισης. Οι τέσσερις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες διαπραγματεύονται τις σχετικές συμβάσεις απευθείας με τους νοσοκομειακούς παρόχους. Επίσης οι δώδεκα εκ των δεκατριών ασφαλιστικών εταιρειών της έρευνας συνεργάζονται με τουλάχιστον μία εταιρεία διαχείρισης για τα προσφερόμενα νοσοκομειακά ασφαλιστικά προγράμματα υγείας, ενώ εννέα εξ αυτών διατηρούν συνεργασία με δύο εταιρείες διαχείρισης».
Φραγμοί στην είσοδο
Κι όπως αναφέρεται στην έκθεση «δεν προκύπτουν νομικοί ή πραγματικοί φραγμοί στην είσοδο ή στην επέκταση επιχειρήσεων στον κλάδο νοσοκομειακής ασφάλισης υγείας. Το νομοθετικό πλαίσιο είναι δικαιολογημένα αυστηρό προκειμένου να διασφαλίζεται η οικονομική φερεγγυότητα των ασφαλιστικών εταιρειών και η προστασία της ασφαλιστικής πίστης».
Ενδιαφέρον στην προκειμένη περίπτωση έχει το γεγονός ότι «παρατηρείται τάση της καθετοποίησης των ασφαλιστικών εταιρειών με τη δραστηριοποίησή τους στον κλάδο της υγείας, η οποία μπορεί να έχει, σύμφωνα με την οικονομική βιβλιογραφία, ως κυριότερα αποτελέσματα φαινόμενα τύπου patient steering effect και enrollee steering effect.
Εκφράζεται όμως από τις ιδιωτικές κλινικές της έρευνας της υπηρεσίας η άποψη ότι συνέργειες μεταξύ παρόχων υγείας και ασφαλιστικών εταιρειών θα κατευθύνουν το μεγαλύτερο μέρος των ασφαλισμένων προς τους μεγάλους ομίλους υπηρεσιών υγείας, κάτι το οποίο όμως σε κάθε περίπτωση αποτελεί αντικείμενο έρευνας των αρχών ανταγωνισμού στο πλαίσιο προληπτικής εξέτασης των γνωστοποιηθέντων συγκεντρώσεων επιχειρήσεων. Το φαινόμενο της καθετοποίησης παρατηρείται και στην Ελλάδα, αρχικώς με την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής από τον όμιλο HHG των κεφαλαίων CVC, και πιο πρόσφατα με την ανακοίνωση της εξαγοράς της Ευρωκλινικής από την Generali».
Πηγή: ΟΤ
