*Γράφει η Αγγελική Κοτσαλίδου, Ρευματολόγος και Επιμελήτρια του Τμήματος Ρευματολογίας ΥΓΕΙΑ και ο Γεώργιος Κήτας, Διευθυντής του Τμήματος Ρευματολογίας ΥΓΕΙΑ
Λύστε κάθε απορία για την αρθρίτιδα μέσα από τις παρακάτω ερωταπαντήσεις.
- Τι είναι η αρθρίτιδα;
Όταν λέμε αρθρίτιδα, εννοούμε την φλεγμονώδη διαδικασία μιας άρθρωσης που εμφανίζεται με πόνο, πρήξιμο, θερμότητα και ερυθρότητα. Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί αιφνίδια ή σταδιακά, χωρίς να προηγηθεί κάποιος τραυματισμός και να συνοδεύεται από τα υπόλοιπα συμπτώματα της φλεγμονής. Το πρήξιμο της άρθρωσης μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονο ή λιγότερο εμφανές, ωστόσο δυσχεραίνει την κίνηση της άρθρωσης και επιτείνει την δυσκαμψία για την οποία παραπονείται ο ασθενής. Επίσης, η άρθρωση μπορεί να είναι θερμή στην ψηλάφηση και να παρατηρείται ερυθρότητα στην επιφάνειά της.
Η αρθρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε μία μόνο άρθρωση και μιλάμε για μονοαρθρίτιδα, μπορεί να αφορά 2 έως 4 αρθρώσεις και αποκαλείται ολιγοαρθρίτιδα ή να αφορά σε περισσότερες από 5 αρθρώσεις και χαρακτηρίζεται ως πολυαρθρίτιδα.
- Σε ποιους εμφανίζεται και ποια η αιτιολογία της;
Η αρθρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, καθώς και στα δύο φύλα, ανάλογα την αιτιολογία της, η οποία είναι πολυπαραγοντική. Τα αίτια της αρθρίτιδας μπορεί να είναι φλεγμονώδη ή εκφυλιστικά.
- Τι είναι η εκφυλιστική αρθρίτιδα;
Η εκφυλιστική αρθρίτιδα αποτελεί την συχνότερη μορφή αρθρίτιδας, που είναι η οστεοαρθρίτιδα και κυρίως εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες. Είναι η αρθρίτιδα χρόνιας φθοράς της άρθρωσης, που μπορεί να οφείλεται σε υπέρχρηση ή μετά από τραυματισμό και συνήθως εμφανίζεται μετά από καταπόνηση της άρθρωσης, αν και υπάρχουν και μορφές που συναντούμε στην ίδια οικογένεια. Ο πόνος επιδεινώνεται με την πρόοδο της ημέρας και χειροτερεύει στο τέλος της ημέρας και ιδιαίτερα με την κίνηση, ενώ είναι ηπιότερα τα σημεία της φλεγμονής. Επίσης, μπορεί να προσβάλει οποιαδήποτε άρθρωση, μικρή ή μεγάλη και οποιοδήποτε τμήμα της σπονδυλικής στήλης (αυχενική, θωρακική ή οσφυική μοίρα).
- Τι είναι η φλεγμονώδης αρθρίτιδα;
Είναι η αρθρίτιδα που συνήθως χαρακτηρίζεται απ’ όλα τα σημεία της φλεγμονής (πόνο, οίδημα, θερμότητα, ερυθρότητα). Ο πόνος είναι κυρίως πρωινός, συνοδεύεται από πολύωρη πρωινή δυσκαμψία και βελτιώνεται με την κίνηση.
- Ποια είναι τα αίτια της φλεγμονώδους αρθρίτιδας;
Οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες μπορεί να εκδηλώνονται σε διάφορα υποστρώματα:
- Στα πλαίσια λοιμωδών νοσημάτων από μικρόβια ή ιούς, που συνοδεύονται από αρθρικές εκδηλώσεις και από συμπτώματα λοίμωξης, είτε του αναπνευστικού, είτε του γαστρεντερικού ή του ουροποιητικού συνήθως, ενώ μπορεί να συνυπάρχει πυρετός. Αυτές αποκαλούνται αντιδραστικές αρθρίτιδες.
- Στα πλαίσια αυτοάνοσων ρευματικών νοσημάτων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωριασική αρθρίτιδα, η αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, το σύνδρομο Sjogren, οι αγγειίτιδες και άλλα νοσήματα του συνδετικού ιστού. Στα νοσήματα αυτά, η αρθρίτιδα μπορεί να προηγείται, χωρίς άλλη συμπτωματολογία ή να συνοδεύεται από εκδηλώσεις από άλλα συστήματα του οργανισμού (δερματικές, οφθαλμικές, γαστρεντερικές ή εκδηλώσεις από τους πνεύμονες, την καρδιά, τους νεφρούς ή το νευρικό σύστημα).
- Στα πλαίσια μεταβολικών νοσημάτων (ουρική αρθρίτιδα, ψευδοουρική αρθρίτιδα κλπ). Η αρθρίτιδα σε αυτά τα νοσήματα οφείλεται σε κρυστάλλους, είτε ουρικού μονονατρίου, είτε πυροφωσφορικού ασβεστίου, που απελευθερώνονται στην άρθρωση, κυρίως σε συνθήκες αφυδάτωσης. Είναι έντονα φλεγμονώδους χαρακτήρα, εισβάλλει αιφνίδια, μπορεί να συνυπάρχει με πυρετική κίνηση, αλλά επειδή είναι ιδιαίτερα θορυβώδης στην εμφάνισή της, απαιτεί άμεση ιατρική εκτίμηση, ώστε να αποκλεισθεί η πιθανότητα μικροβιακής φλεγμονής.
- Πως γίνεται η διάγνωση της αρθρίτιδας;
Η διάγνωση της αρθρίτιδας γίνεται απ’ τον ειδικό ιατρό, κυρίως τον ρευματολόγο, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και την κλινική εικόνα του ασθενούς και συνεκτιμώντας τα εργαστηριακά (αιματολογικές εξετάσεις) και απεικονιστικά ευρήματα (ακτινογραφίες, αξονικές, μαγνητικές, υπέρηχοι).
- Ποια η θεραπεία της αρθρίτιδας;
Ανάλογα με το είδος της αρθρίτιδας, διαμορφώνεται η θεραπεία. Mπορεί να είναι βραχυχρόνια ή μακροχρόνια, συντηρητική ή και χειρουργική. Στην συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνεται η φαρμακευτική αγωγή (από του στόματος ή ενέσιμες θεραπείες ή ακόμα και εγχύσεις φαρμάκων μέσα στην άρθρωση) και η φυσικοθεραπεία. Χειρουργική αντιμετώπιση επιλέγεται όταν υπάρχει απόλυτη ένδειξη, δηλαδή κατεστραμμένη άρθρωση με έντονο πόνο, που δεν ανταποκρίνεται σε φαρμακευτική αγωγή και δημιουργεί κινητικά προβλήματα στον ασθενή, δυσχεραίνοντας την καθημερινότητά του.
- Που αποσκοπεί η θεραπεία της αρθρίτιδας;
Ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους της θεραπείας είναι να μην πονάει ο ασθενής μας, να καταστείλουμε τη φλεγμονή όταν υπάρχει και να έχει καλή ποιότητα ζωής, που αντανακλά σε καλό ύπνο, ευκολία στην καθημερινότητά του, στην επαγγελματική, οικογενειακή και, κατ’ επέκταση, στην κοινωνική του ζωή.
- Υπάρχουν άλλοι τρόποι αντιμετώπισης της αρθρίτιδας;
H τροποποίηση κάποιων παραμέτρων της καθημερινότητας μπορεί να συμβάλλει στην κλινική βελτίωση της αρθρίτιδας. Δεν αναστέλλει, βέβαια, τη βλάβη που έχει ήδη δημιουργηθεί. Η ενθάρρυνση των ασθενών για σωστή, ισορροπημένη διατροφή, περιορισμό της χρήσης αλκοόλ, μείωση του σωματικού βάρους, βελτίωση της φυσικής κατάστασης με την άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος, σίγουρα ενισχύει την γενική κατάσταση της υγείας τους. Άλλωστε, είναι κάτι που το επιδιώκουμε και συμβουλεύουμε τους ασθενείς για αυτό, καθώς συντελούν στη διατήρηση της καλής σκελετικής τους υγείας.
- Ποια η πρόγνωση της αρθρίτιδας;
Η πρόγνωση της αρθρίτιδας εξαρτάται από το υπόστρωμά της, το είδος δηλαδή της αρθρίτιδας, την έγκαιρη διάγνωση και την όσο το δυνατόν άμεση έναρξη της θεραπείας. Η καλή πρόγνωση επηρεάζει θετικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Συμπερασματικά, η αρθρίτιδα, όταν εμφανίζεται, θα πρέπει να αξιολογείται άμεσα από τον ειδικό ιατρό, ώστε να κατευθυνθεί ο ασθενής σωστά και να αντιμετωπισθεί στοχευμένα και έγκαιρα.
Αγγελική Κοτσαλίδου, Ρευματολόγος και Επιμελήτρια του Τμήματος Ρευματολογίας ΥΓΕΙΑ
Γεώργιος Κήτας, Διευθυντής του Τμήματος Ρευματολογίας ΥΓΕΙΑ
ygeiamou.gr
