ΚΑΤΑΚΟΛΟ: :Μαύρα μαντάτα από τον «μαύρο χρυσό»- Μηδαμινά οφέλη,κέρδη μόνο οι εταιρείες

H πρόσφατη έγκριση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για έρευνες υδρογονανθράκων στην περιοχή της Δυτικής Ελλάδας  φαίνεται να ανάβει οριστικά το πράσινο φως για την έναρξη των ερευνών στην περιοχή.

Συγχρόνως ανοίγει και τον διάλογο για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε μια περίοδο που αφενός οι εξορύξεις διεθνώς εγκαταλείπονται, ενώ τα προσδοκώμενα οικονομικά οφέλη δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί. Σε καμία περίπτωση πάντως δεν αναμένεται να μας μετατρέψουν σε Σαουδική Αραβία, όπως οι προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί.

Είναι ενδεικτικό ότι τα δυνητικά αναμενόμενα οικονομικά οφέλη από τις εξορύξεις στο γειτονικό Κατάκολο δεν ξεπερνούν τα 25 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, την ίδια στιγμή που οι επιπτώσεις σε περιβάλλον, τουρισμό και αλιεία προβληματίζουν. Είναι επίσης γεγονός ότι η δύσκολη οικονομική συγκυρία για την χώρα μας, μάς έχει κάνει ελαστικούς στις αποφάσεις μας ακόμη και για τόσο σοβαρά θέματα.

Ο »μαύρος χρυσός» που πιθανόν να υπάρχει στη Δυτική  Ελλάδα μπορεί υπό προϋποθέσεις να καλύψει ένα μικρό ποσοστό των ετήσιων αναγκών της χώρας σε πετρέλαιο και να αποτελέσει και ένα έσοδο τόσο για τα κρατικά όσο και για τα ταμεία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, οι κίνδυνοι και οι αντίστοιχες αρνητικές συνέπειες που μπορεί να προκαλέσει ωστόσο  η εξόρυξή του, είναι σύμφωνα με ειδικούς, αρκετοί.

Η παντελής έλλειψη δημόσιας διαβούλευσης για τόσο σοβαρές αναπτυξιακές επιλογές θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι είναι λάθος. Από την άλλη η εξόρυξη ορυκτών καυσίμων σε παγκόσμιο επίπεδο έχει περιοριστεί καθώς πέρα από τις βλαβερές συνέπειες που προκαλεί στο περιβάλλον αποτελεί πλέον και μια στρατηγικά μη βιώσιμη εκμετάλλευση.

Η Γαλλία απαγόρευσε όλες τις εξορύξεις υδρογονανθράκων, η Κροατία επέβαλε μορατόριουμ στις εξορύξεις στην Αδριατική, η Ισπανία θέσπισε μια τεράστια θαλάσσια Ζώνη Ειδικής Προστασίας στη Μεσόγειο και ο πρώην Πρόεδρος της Αμερικής Μπαράκ Ομπάμα είχε απαγορεύσει τις εξορύξεις στον Ατλαντικό. Στο πλαίσιο της προστασίας του Περιβάλλοντος όλες οι χώρες της Ε.Ε έχουν δεσμευθεί να μειώσουν την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων στρεφόμενες αντίστοιχα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει η εξόρυξη πετρελαίου στο περιβάλλον της περιοχής μας φαίνεται πως είναι αρκετά, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι η Δυτική Ελλάδα είναι μια Περιφέρεια με αρκετούς υγρότοπους. Πέρα από τη ρύπανση επιφανειακών και υπόγειων νερών, υπάρχουν κίνδυνοι και για την ατμόσφαιρα.

Ένα ενδεχόμενο που ίσως μοιάζει ακραίο αλλά είναι πιθανό, είναι ενδεχόμενο ατύχημα να προκαλέσει απελευθέρωση υδροθείου που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τον άνθρωπο και σε συκεκριμένες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει ακόμα και θάνατο.

Η θαλάσσια ζωή θα επηρεαστεί αρνητικά συνεπώς οι ιχθυοκαλλιέργειες και η αλιεία είναι δυο οικονομικές δραστηριότητες που ενδέχεται να πληγούν σε έναν βαθμό. Η κυκλοφορία σκαφών και ρυμουλκούμενων για τις ανάγκες της εξόρυξης αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά τα αλιευτικά σκάφη τα οποία θα πρέπει να περιορίσουν τα αλιευτικά τους σημεία αφού πολλά χιλιόμετρα γύρω από τα σημεία των εγκαταστάσεων το ψάρεμα θα απαγορευτεί. Φυσικά οι κίνδυνοι από διαρροές πετρελαίου κατά το στάδιο της γεώτρησης θα είναι ιδιαίτερα καταστροφικοί για τη θαλάσσια ζωή, συνεπώς και για τα ψάρια.

Αξίζει τέλος να επισημάνουμε ότι οι εγκαταστάσεις των γεωτρήσεων προσελκύουν τα ψάρια, κάτι που σημαίνει πως ένας μεγάλος πληθυσμός πιθανών αλιευτικών θηραμάτων θα βρίσκεται σε περιοχή όπου θα απαγορεύεται το ψάρεμα.

Σημαντικές αναμένεται να είναι και οι αρνητικές επιδράσεις στον τουρισμό αλλά και άλλες παραγωγικές δραστηριότητες της περιοχής. Η ίδια η περιβαλλοντική μελέτη προέβλεπε συγκεκριμένες συνέπειες σε μια σειρά παραγωγικές δραστηριότητες  χωρίς ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες μας, να αναφέρει αναλυτικά τα αντισταθμιστικά μέτρα που προτείνονται.

Ένας ακόμα παράγοντας που θα έπρεπε να εξεταστεί πριν την υλοποίηση του έργου είναι ότι η Δυτική Ελλάδα αποτελεί μια από τις  πιο σεισμογενείς περιοχές της Ευρώπης. Κατά τη διαδικασία της εξόρυξης είναι πολύ πιθανό να κάποια γεώτρηση να πέσει κοντά σε ρήγμα προκαλώντας σεισμό. Ακόμα και ένας μικρής έντασης σεισμός είναι ικανός να προκαλέσει τεράστιες καταστροφές. Ο Άκης Τσελέντης, είναι ένας από τους σεισμολόγους που έχουν επισημάνει τον συγκεκριμένο κίνδυνο ζητώντας η όποια περιβαλλοντική μελέτη γίνει, να προβλέπει με σαφήνεια τα μέτρα ασφάλειας απέναντι σε αυτό το καταστροφικό ενδεχόμενο.

Πρόσφατα ο περιφερειακός σύμβουλος και επικεφαλής της παράταξης «Οικολογική Δυτική Ελλάδα», Γιώργο Κανέλλη είχε αναδείξει και την οικονομική διάσταση του θέματος. Όπως είχε αναφέρει το κόστος εξόρυξης ενός βαρελιού πετρελαίου στην Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι σε άλλες χώρες, μια συνθήκη που επιβάλει η Ελλάδα να δει πιο στρατηγικά το ζήτημα της ενέργειας στρεφόμενη σε ανανεώσιμες πηγές που αποτελούν και συγκριτικό της πλεονέκτημα στον ενεργειακό τομέα.

Τα κέρδη δε για το ελληνικό δημόσιο σε βάθος χρόνου, όπως προκύπτει από συμφωνίες και συμβάσεις, αναμένεται να είναι μικρά σε σχέση με τα συνολικά οικονομικά οφέλη των αναδόχων εταιριών.

Μπορεί λοιπόν η εξόρυξη πετρελαίου να φαντάζει ως μια αναπτυξιακή δραστηριότητα με οικονομικά οφέλη τόσο για την εθνική όσο και για την τοπική κοινωνία, πρέπει ωστόσο ως ένα έργο που ενδέχεται να προκαλέσει αντίστοιχα και προβλήματα, να εξεταστεί σοβαρά και να αποτελέσει αντικείμενο ευρύτερης διαβούλευσης.

Σε αυτό συνηγορούν κορυφαίοι σεισμολόγοι, περιβαλλοντολόγοι αλλά και οικονομολόγοι που εξειδικεύονται σε ζητήματα ενεργειακής πολιτικής. Δεν είναι λίγα άλλωστε τα παραδείγματα καταστροφικών συνεπειών σε ολόκληρες χώρες από τις εξορύξεις υδρογονανθράκων.

ΚΑΙ ΤΑ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΚΟΛΟΥ

Τα Δυνητικά Ετήσια Έσοδα του Δημοσίου εκτιμώνται από 6,2 έως 12,5 εκατ. €/έτος (ανάλογα με την τιμή του πετρελαίου, από 50 έως 100$/βαρέλι).

Τα Δυνητικά Ετήσια Έσοδα της Περιφέρειας εκτιμώνται από 1,2 έως 2,1 εκατ. €/έτος (ανάλογα με την τιμή του πετρελαίου, από 50 έως 100$/βαρέλι).

Τα Δυνητικά Ετήσια Έσοδα του Πράσινου Ταμείου εκτιμώνται από 5 έως 10 εκατ. €/έτος (ανάλογα με την τιμή του πετρελαίου, από 50 έως 100$/βαρέλι).

Εκτός των άλλων εκτιμάται ότι θα προκύψουν περίπου 300 άμεσες θέσεις εργασίας και 900 θέσεις έμμεσης απασχόλησης, ενώ για κάθε ευρώ άμεσο έσοδο αναλογούν άλλα δύο ευρώ έμμεσα έσοδα για τις τοπικές οικονομίες.

ΠΗΓΕΣ:

1) Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Ερευνών Υδρογονανθράκων για τη Δυτική Ελλάδα

2) P. Vergoulis and D. Damigos, «Oil development and social acceptance in Greece: The Katakolo field case», 6th International Conference on Sustainable Development in the Minerals Industry, 30 June – 3 July 2013, Milos island, Greece.

3) ΥΠΕΚΑ, 2012. Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, Τόμος β: Δυτικό Κατάκολο. Ανάδοχος: «Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ)», σε συνεργασία με την «APC Advanced Planning- Consulting Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε.»

4)Huffingtonpost