Τμήμα ΤΕΙ έχει στο πρώτο έτος σπουδών δύο (2) φοιτητές και έναν διδάσκοντα! Λειτουργεί στη Ζάκυνθο και αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, καθώς εύλογα οι συνθήκες διδασκαλίας μοιάζουν με… ιδιαίτερο φροντιστηριακό μάθημα. Η λειτουργία του καταδεικνύει τα στρεβλά της διεύρυνσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη λογική «κάθε πόλη και ΤΕΙ», με τους τοπικούς παράγοντες, τους δημάρχους, τους μητροπολίτες και τους βουλευτές να έχουν κύριο λόγο για τη διαμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη.
Βασικό τους μέλημα η οικονομική τόνωση της περιοχής τους από το φοιτητικό «συνάλλαγμα». Ωστόσο, πλέον, υπάρχουν και ηγεσίες ΤΕΙ, όπως στη Στερεά Ελλάδα, που με γενναιότητα ζητούν συγχωνεύσεις τμημάτων ώστε να ενισχύσουν την ακαδημαϊκή τους υπόσταση.
Ειδικότερα, το τμήμα στη Ζάκυνθο ξεκίνησε το 2009 και κατάφερε να «επιβιώσει» από το σχέδιο αναδιάρθρωσης «Αθηνά» επί υπουργίας Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου, όταν –με μικροπολιτική στόχευση– πολλά τμήματα ΤΕΙ αντί να καταργηθούν, διατηρήθηκαν ως εισαγωγικές κατευθύνσεις υπό την ομπρέλα ενός άλλου τμήματος. Ετσι, στη Ζάκυνθο στο Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος λειτουργεί η κατεύθυνση Συντήρησης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, ενώ υπάρχει και η κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος. Με βάση την απόφαση του υπουργείου Παιδείας για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος 2016-2017, στη Συντήρηση Πολιτισμικής Κληρονομιάς ορίστηκαν συνολικά 80 θέσεις εισακτέων για τους 74.434 υποψηφίους Γενικών Λυκείων, την πολυπληθέστερη κατηγορία υποψηφίων.
Εξ αυτών, στο τμήμα εισήχθησαν μόλις δύο, από τους συνολικά 58.010 επιτυχόντες στα ΑΕΙ/ΤΕΙ. Το 2015 ο αντίστοιχος αριθμός εισακτέων ήταν 12. Βεβαίως, η προϊσταμένη του τμήματος Αδαμαντία Καντιώτη ανέφερε στην «Καθημερινή» ότι ο τελικός αριθμός πρωτοετών αυξάνεται από διάφορες άλλες μικρότερες κατηγορίες υποψηφίων και φέτος έφτασε στους εννέα. Παρ’ όλα αυτά, κάποιοι παίρνουν μετεγγραφή για το ΤΕΙ Αθήνας.
Οπως λέει η κ. Καντιώτη, το τμήμα ως μόνιμο προσωπικό έχει μόνο μία επίκουρη καθηγήτρια και το διδακτικό έργο υποστηρίζεται από το «γειτονικό» τμήμα που έχει οκτώ μονίμους διδάσκοντες, καθώς και από συμβασιούχους. Ουδείς αμφισβητεί την προσπάθεια που γίνεται, καθώς έχει αναπτύξει σημαντικές συνεργασίες (π.χ. με τη Θεολογική Σχολή Χάλκης) για την πρακτική άσκηση των φοιτητών του, ενώ από το 2014 το τμήμα στεγάζεται σε νέο κτίριο με άρτιο εξοπλισμό.
«Δεν κρυβόμαστε. Το τμήμα με τόσο λίγους εισακτέους θα κάνει “κοιλιά”. Ωστόσο, ας μην ξεχνάμε τη σημασία της συντήρησης πολιτισμικής κληρονομιάς σε μία χώρα όπως η Ελλάδα» παρατηρεί η κ. Καντιώτη, η οποία αποδίδει τη δραματική μείωση της προσέλκυσης φοιτητών στο ότι οι υποψήφιοι πρέπει να εξεταστούν σε Σχέδιο για να εισαχθούν, όπως ορίζεται και για το αντίστοιχο τμήμα του ΤΕΙ Αθηνών. Για την έλλειψη μονίμων διδασκόντων η ίδια αναφέρει ότι έχουν προκηρυχθεί δύο θέσεις εκ των οκτώ που πήρε το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων από τις συνολικά 135 νέες θέσεις που δόθηκαν στα 14 ΤΕΙ για το 2017. Είναι, όμως, εύλογο οι δύο θέσεις να «σπαταληθούν», όταν υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις διδασκόντων σε άλλα τμήματα με μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών;
Από την άλλη, για το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος ήδη από το 2010 είχαν διατυπωθεί ενστάσεις από το υπουργείο Πολιτισμού και από σχετικούς επαγγελματικούς φορείς (π.χ. από τον Σύλλογο Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Εργων Τέχνης). Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», υπέρ της λειτουργίας του ΤΕΙ πίεσαν ντόπιοι πολιτικοί παράγοντες.
Πολλά εξηγεί πρώην μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων που παραιτήθηκε από τη θέση του, διότι έκρινε ότι δεν λαμβάνονται ουσιαστικές λύσεις. Οταν έγινε λόγος αλλαγών, αντέδρασαν οι φοιτητές, ενώ στις συζητήσεις έλαβαν μέρος οι γονείς των φοιτητών αλλά και ο μητροπολίτης Ζακύνθου. Ολα αυτά, στο όνομα της ακαδημαϊκότητας.
Συντεχνιακή αντιμετώπιση
«Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει κληρονομήσει μια τόσο κρίσιμη κατάσταση, που πλέον η αντιμετώπισή της δεν σηκώνει ημίμετρα» δηλώνει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδος Πέτρος Λάμψας. Το ΤΕΙ έχει τμήματα σε Αμφισσα, Θήβα, Καρπενήσι, Λαμία και Χαλκίδα. Μάλιστα, μετά το σχέδιο «Αθηνά» βρέθηκε να διαθέτει δύο ομοειδή τμήματα: ένα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών στη Χαλκίδα (με δύο μόνιμους διδάσκοντες) και ένα Ηλεκτρονικών Μηχανικών στη Λαμία (με επτά μόνιμους). Παράλληλα, στην Αμφισσα υπάρχουν το τμήμα Διοίκησης, Οικονομίας και Επικοινωνίας Πολιτιστικών και Τουριστικών Μονάδων (με έναν διδάσκοντα) αλλά και το τμήμα Εμπορίας και Διαφήμισης (με τρεις μονίμους) το οποίο επρόκειτο να σταματήσει να λειτουργεί, αλλά πήρε παράταση ζωής από τον υπουργό Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου, υπό το πρόσχημα ότι θα γίνει ευρύτερη συζήτηση για τον ακαδημαϊκό χάρτη. «Δηλώσαμε ότι πρέπει να επανεξεταστεί η λειτουργία των υποστελεχωμένων τμημάτων, γνωρίζοντας ότι μπορεί να δυσαρεστήσουμε την τοπική κοινωνία. Ωστόσο, η κατάσταση απαιτεί ουσιαστικές λύσεις προς όφελος των παιδιών» παρατηρεί ο κ. Λάμψας, προσθέτοντας με νόημα ότι υπάρχουν τμήματα με ελάχιστο μόνιμο διδακτικό προσωπικό και σε πανεπιστήμια. Ωστόσο, οι ηγεσίες πανεπιστημίων και ΤΕΙ λειτουργούν συντεχνιακά και αρνούνται να πάρουν δύσκολες πολιτικές αποφάσεις, όπως το κλείσιμο ενός τμήματος. Πόσο μάλλον, όταν διαπιστώνουν ότι ούτε και το υπουργείο Παιδείας, το οποίο διαχειρίζεται τα μειωμένα κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού, θέλει να το κάνει.
