Το σωματικό βάρος μας απασχολεί όλους. Και στην προσπάθειά μας να το ελέγξουμε, πιεζόμαστε ψυχολογικά. Δεν είναι λίγες οι αναφορές για ανθρώπους που εκδηλώνουν συμπτώματα κατάθλιψης, αυξημένου στρες, υπερβολικού άγχους και άλλων συναφών διαταραχών, επειδή η πίεση αυτή επηρεάζει την ψυχική υγείας τους.
Η δρ Alexis Conason, κλινική ψυχολόγος με έδρα τη Νέα Υόρκη και επιστημονική συνεργάτιδα και ερευνήτρια στο Ερευνητικό Κέντρο Παχυσαρκίας και Διατροφής στο νοσοκομείο St. Luke-Roosevelt, επισημαίνει πέντε πράγματα που πρέπει ο καθένας να γνωρίζει, σχετικά με το σωματικό βάρος και την επίπτωση του στην ψυχολογία του.
Δείτε πώς τα περιγράφει η ίδια:
1. Η εικόνα που έχουμε για το σώμα μας δεν έχει απολύτως τίποτα να κάνει με το σωματικό μας βάρος
Όταν ξεκίνησα να επικεντρώνομαι στη θεραπεία της υπερφαγίας και το στρες της εικόνας του σώματος, σκέφτηκα ότι θα με επισκέπτονταν κυρίως άτομα “υπέρβαρα”, ή “παχύσαρκα”. Αυτό αποδείχθηκε ότι εντελώς λάθος υπόθεση από μέρους μου. Το μίσος για το σώμα δεν κάνει διακρίσεις ανάλογα με το μέγεθος. Θυμάμαι ξεκάθαρα την πρώτη φορά που το κατάλαβα αυτό: Πήγα στην αίθουσα αναμονής στο γραφείο μου, για να υποδεχτώ μια γυναίκα που μου είχε πει στο τηλέφωνο ότι ήταν χρειαζόταν βοήθεια, επειδή μισούσε την εμφάνισή της τόσο πολύ που ήταν μερικές φορές δύσκολο για εκείνη ακόμα και να βγει από το σπίτι της. Ξαφνιάστηκα όταν αντίκρισα μια ψηλόλιγνη γυναίκα που θεωρείτο πρότυπο ομορφιάς με κάθε πιθανό κριτήριο. Καθώς μπήκε στο γραφείο μου και με δάκρυα περιέγραψε το μίσος για τον εαυτό της, το σώμα της και την καταχρηστική σχέση που θεωρούσε ότι είχε με το φαγητό, συνειδητοποίησα ότι υπάρχει ένας κοινός πόνος στην ψυχή κάθε ατόμου, που έχει εξαπολύσει πόλεμο ενάντια στο σώμα του, ανεξάρτητα από το μέγεθός του.
2. Η αλλαγή στο σώμα σας δεν είναι η λύση στο πρόβλημα
Μας γίνεται μια πλύση εγκεφάλου στο να πιστεύουμε ότι αν το σώμα μας μοιάζει όπως ακριβώς θέλουμε (ή τέλος πάντων αν φαίνεται όπως μας “επιβάλλουν” οι… “ειδικοί”) τότε θα σταματήσουμε επιτέλους να μισούμε τον εαυτό μας τόσο πολύ. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Έχετε δει ποτέ μια παλιότερη φωτογραφία σας από όταν ενδεχομένως ήσασταν πιο αδύνατοι και να σκεφτήκατε “Κοίτα πόσο καλό σώμα είχα τότε, γιατί δεν το εκτιμούσα αυτό; Μακάρι να μπορούσα να φτάσω πάλι σε εκείνο το βάρος. Αυτήν τη φορά θα ήμουν ευτυχής”. Όχι. Δεν ήσασταν ευτυχής όταν ήσασταν σε αυτό το βάρος και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είστε ευτυχής ακόμα και αν επιστρέψετε σε αυτό, επειδή το πώς βλέπουμε το σώμα μας δεν έχει απολύτως σε τίποτα να κάνει με το πόσο ζυγίζουμε.
3. Το να κάνετε απλά δίαιτα δεν λειτουργεί
Ακόμη και αν η απώλεια βάρους σας κάνει να νιώσετε καλύτερα για τον εαυτό σας, το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει κανένας “καλός” και “σωστός” τρόπος που θα γίνει αυτό. Έμαθα αυτό το μάθημα κατά τη διάρκεια της θητείας μου ως ερευνήτρια για την παχυσαρκία. Παρακολούθησα διασκέψεις, όπου άκουσα τα αποτελέσματα ερευνών επί ερευνών όπου ξοδεύτηκαν εκατομμύρια δολάρια από κρατικές επιχορηγήσεις και μελέτες από τους κορυφαίους ειδικούς επί της παχυσαρκίας στον κόσμο, και όλες έφταναν στο ίδιο συμπέρασμα: Κανείς δεν ξέρει πώς να κάνουμε τους ανθρώπους να χάσουν βάρος και να το διατηρήσουν μακροπρόθεσμα. Κάθε μελέτη που διήρκησε μια σημαντική χρονική περίοδο παρακολούθησης είχε απογοητευτικά αποτελέσματα. Σχεδόν όλοι ξαναπαίρνουν τα κιλά που προσωρινά χάνουν.
4. Τα προβλήματα με την διατροφή δεν είναι βέβαιο ότι υποχωρούν, όταν θα καταφέρετε να αντιμετωπίσετε άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας
Είχα πολλούς ασθενείς οι οποίοι ήρθαν σε μένα μετά από χρόνια ψυχοθεραπείας. Μιλάω για πραγματικά καλές θεραπείες, στις οποίες οι ασθενείς αυτοί έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο και πέτυχαν αλλαγές σε πολλούς τομείς της ζωής τους. Αλλά ακόμα και όταν βελτίωσαν τα θέματα κατάθλιψης, άγχους, ή σχέσεων, εκείνα με την διατροφή τους και την εικόνα του σώματός τους συχνά παρέμεναν. Παρά το γεγονός ότι η υπερκατανάλωση τροφής συχνά προκαλείται από υποκείμενα συναισθηματικά προβλήματα, φαίνεται ότι η επίλυση αυτών των ζητημάτων δεν είναι αρκετή για να μας απελευθερώσει από την λάθος σχέση μας με το φαγητό και το σώμα μας.
5. Υπάρχει διέξοδος…
…και περιλαμβάνει το να αρχίσουμε να λειτουργούμε συνεργατικά με το σώμα σας και όχι εναντίον του. Το να καταπολεμάμε το ίδιο μας το σώμα θα είναι πάντα μια χαμένη μάχη. Σε τελική ανάλυση είναι σαν να καταπολεμάμε φυσιολογικές τάσεις που αναπτύχθηκαν μέσα από την εξέλιξη του ανθρώπου για να μας κρατούν ζωντανούς. Αλλά όταν καταφέρνουμε να ελέγξουμε και νε εκμεταλλευτούμε αυτές τις τάσεις, ώστε να ελέγχουμε και την διατροφή μας, τότε έχουμε ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να μας βγάλει από την δύσκολη κατάσταση, στην οποία βάζουμε τον εαυτό μας. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει την αποδοχή, τη συμπόνια, την σκεπτόμενη διατροφή ή/και την διαισθητική διατροφή, καθώς και ένα μεγάλο άλμα πίστης στο να αναγνωρίσουμε, ότι “όχι, αυτή η νέα δίαιτα δεν είναι η απάντηση που ζητάω”. Όλο αυτό μπορεί να είναι τρομακτικό, αλλά όταν μπορέσετε να φτάσετε εκεί, θα νιώσετε απελευθέρωση από την ψυχολογική εμμονή με το σωματικό βάρος σας.
