Ο Θανάσης Εξαρχόπουλος (1927- 2021) γεννήθηκε στον Πύργο. Στα χρόνια της Κατοχής υπήρξε ένα από τα πιο δραστήρια μέλη του Συλλόγου Τέχνης «Πυργιώτικος Παρνασσός». Μαθήτευσε στο Εργαστήριο Χαρακτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας (1947- 1951).
Η αποφοίτησή του συνοδεύτηκε από τις σχετικές διακρίσεις. Kατά τη διάρκεια της μαθητείας του επιδόθηκε στη χάραξη μικρής κλίμακας με την τεχνική της taille- douce. Εύγλωττο δείγμα της επίδοσής του στην τεχνική αυτή αποτελεί το χάραγμα «Κεφάλι Καμπανίας» (χάραγμα σε ατσάλι). Επιπλέον, επιδόθηκε στην αντιγραφή έργων χαρακτών της Αναγέννησης, ιδιαίτερα έργων του Άλμπρεχτ Ντύρερ.
Έτυχε μάλιστα ιδιαίτερης μνείας η επίδοσή του στην αντιγραφή του χαλκογραφικού πορτραίτου του Μελάχθωνος, του Γερμανού δασκάλου του 16ου αιώνα. Παράλληλα με τη χαρακτική και τη ζωγραφική -που δεν έπαψαν ποτέ να τον απασχολούν- έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το εφαρμοσμένο σχέδιο, με κύριο προσανατολισμό προς τον τομέα της διαμόρφωσης και της διακόσμησης εσωτερικών χώρων, τον σχεδιασμό επίπλων και την εκπόνηση κατασκευαστικών σχεδίων και μακετών.
Αργότερα απασχολήθηκε ως επί το πλείστον στον βιομηχανικό τομέα, όπου εργάστηκε ως industrial designer. Είναι ίσως από τους πρώτους που εργάστηκαν επαγγελματικά στον τομέα αυτόν στη χώρα μας. Αξιόλογα είναι και τα επιτεύγματά του σε ό,τι αφορά την αισθητική εμφάνιση βιομηχανικών προϊόντων υψηλής ποιότητας. Ο Εξαρχόπουλος ασχολήθηκε γόνιμα και με τη λογοτεχνία.
Το λογοτεχνικό του έργο παραμένει μέχρι σήμερα, στο μεγαλύτερο μέρος του, αδημοσίευτο. Εκδόθηκαν τρία βιβλία: «Μέρες και νύχτες», Αθήνα 1974, «Ποιήματα 1951-1971, σειρά Α’», Αθήνα 2005 και «Ποιήματα 1972-1974, σειρά Β’», Αθήνα 2011. Από νωρίς έδειξε ενδιαφέρον και για τα ζητήματα που σχετίζονται με την τέχνη της τυπογραφίας του βιβλίου (σχεδιασμός και καλλιτεχνική επιμέλεια βιβλίων) αλλά και γενικότερα για τις γραφικές τέχνες. Σχεδίασε, επιμελήθηκε και συχνά βιβλιοδέτησε ο ίδιος αρκετά βιβλία, επιχειρώντας τυπογραφικές διευθετήσεις σ’ αυτά. Στο εργαστήριό του συνυπάρχουν δοκίμια βιβλίων (σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων εκτός εμπορίου), τα οποία είναι είτε προσωπικά του πονήματα -λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά βιβλία- είτε επιλογή από κείμενα άλλων συγγραφέων.
Τα τελευταία χρόνια πρόσθεσε στο ενεργητικό του βιβλία με δοκιμιακό περιεχόμενο και με σχεδιάσματα δικά του. Το ενδιαφέρον του για την τυπογραφία επεκτάθηκε και στη σχεδίαση αριθμού γραμματοσειρών, οι οποίες παραμένουν στο αρχείο του. Το έτος 1982 εκλέχτηκε καθηγητής της Χαρακτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Οργάνωσε και διεύθυνε το Β’ Εργαστήριο Χαρακτικής της Σχολής για δώδεκα ολόκληρα χρόνια (1982- 1994).
Το Α’ Εργαστήριο Χαρακτικής παρέμενε ακέφαλο και ανενεργό στο διάστημα αυτό, κι έτσι το Εργαστήριό του επωμίστηκε τη διδασκαλία της Χαρακτικής εξ’ ολοκλήρου. Κατά την περίοδο της ακαδημαϊκής του θητείας εφάρμοσε καινοτομίες που αφορούσαν τόσο την οργάνωση του Εργαστηρίου -με την αμέριστη υποστήριξη της Σχολής- όσο και τη διδασκαλία. Έτσι, ανανέωσε εντυπωσιακά τον τεχνικό εξοπλισμό του Εργαστηρίου (το οποίο στεγάστηκε εξαρχής στο κτίριο της οδού Νοταρά 37, την ίδια χρονική περίοδο) και μεθόδευσε με γόνιμο και υποδειγματικό τρόπο την εφαρμογή τεχνικών οι οποίες αναβάθμιζαν το αντικείμενο της Χαρακτικής.
Η λειτουργία του Β’ Εργαστηρίου Χαρακτικής κατά τα δώδεκα αυτά χρόνια αναθέρμανε και διεύρυνε το ενδιαφέρον των σπουδαστών της Σχολής για τη Χαρακτική και συνέβαλε στην εξέλιξη του έργου των νεότερων χαρακτών. Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του έγραψε βιβλία που αφορούν τη Χαρακτική και την τέχνη του βιβλίου, των οποίων αντίτυπα φιλοξενούνται στη Βιβλιοθήκη της Σχολής. Το 1974, από κοινού με τη Μαριόρα Εξαρχοπούλου, αρχίζουν να γράφουν, να σχεδιάζουν και να εκδίδουν δύο σειρές βιβλίων για παιδιά, κάτω από τους λογότυπους «Ηχοεικόνες» και «Εικονογραφία». Πρόκειται για βιβλία με πρωτότυπη εικονογράφηση από τους ίδιους, που συνοδεύονται από ηχογραφημένη αφήγηση και μουσική επένδυση, αρχικά σε δίσκους βινυλίου και σήμερα σε CD. Τα βιβλία αυτά -τα οποία επανεκδίδονται και κυκλοφορούν ως σήμερααποτελούν τομή στην εξέλιξη του παιδικού βιβλίου στη χώρα μας. Επιπλέον, έχουν δεχτεί επαινετικά σχόλια από Έλληνες και ξένους παιδαγωγούς. Όλη αυτή η πολύπλευρη δραστηριότητα δεν τον εμπόδισε να ασχολείται αδιαλείπτως με τη Ζωγραφική και τη Χαρακτική. Πραγματοποίησε, άλλωστε, ατομικές εκθέσεις και έλαβε μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
H κηδεία του Θανάση Εξαρχόπουλου θα τελεστεί την ερχόμενη Δευτέρα στις 10.30 π.μ. στο Πρώτο νεκροταφείο Αθηνών, Ι. Ν. Άγιου Λαζάρου.
