Σημάδια αναζωπύρωσης καταγράφει ο πληθωρισμός έπειτα από αρκετούς μήνες επιβράδυνσης. Με την ακρίβεια στα τρόφιμα να καλπάζει και τις πιέσεις για ανατιμήσεις να γίνονται ολοένα και εντονότερες, στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έχει σημάνει συναγερμός.
Ο χειμώνας που έρχεται δεν θα είναι εύκολος, αφού η ακρίβεια απειλεί να πλήξει ακόμα περισσότερο τα εισοδήματα των ευάλωτων νοικοκυριών και να περιορίσει την κατανάλωση, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα «καύσιμα» για την ανάπτυξη της οικονομίας.
Διπλός πονοκέφαλος σιτηρά και ελαιόλαδο
Η εκτίναξη των τιμών σε φρούτα, λαχανικά, κρέατα και γαλακτοκομικά χτυπάει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, ενώ στην κυβέρνηση αναζητούν γραμμή άμυνας ώστε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την κατάσταση, πριν οι τιμές βασικών αγαθών εκτιναχθούν.
Ανησυχία προκαλεί η άνοδος στις τιμές των σιτηρών και του ελαιολάδου που ήδη έχει αυξήσει την τιμή του πάνω από 20% (ανάλογα με την ποιότητα) σε σχέση με πέρσι, όσο και η διαθεσιμότητα του καθώς εκτιμάται ότι τόσο στην Ελλάδα όσο στην Ισπανία και την Ιταλία θα είναι περιορισμένη η διάθεσή του. Τα ευρωπαϊκά αποθέματα βρίσκονται σε χαμηλά εξαετίας, γεγονός που θα ωθήσει σε ακόμα πιο ανοδικά επίπεδα τις τιμές.
Φόβοι για αναζωπύρωση της ενεργειακής κρίσης
Δεν είναι, όμως, μόνο τα τρόφιμα. Πλώρη για τα 90 δολάρια βάζουν πλέον οι τιμές του πετρελαίου, με το Brent να καταγράφει νέο ρεκόρ τετραμήνου και αρκετούς αναλυτές να προβλέπουν τιμή άνω των 100 δολαρίων μέχρι το τέλος του έτους.
Η τιμή της βενζίνης συνεχίζει την ανοδική της πορεία, αυξάνοντας όχι μόνο το κόστος των μετακινήσεων αλλά και των εμπορευματικών αγαθών.
Την ίδια ώρα σε κίνδυνο βρίσκεται και παλι η αγορά ενέργειας στην Ευρώπη, μετά το νέο ράλι στις τιμές του φυσικού αερίου που αποδεικνύει ότι η γηραιά ήπειρος δεν έχει ξεμπερδέψει με την ενεργειακή κρίση. Αν και είναι ακόμα νωρίς για να εξαχθούν σαφή συμπεράσματα, με τον χειμώνα για το βόρειο ημισφαίριο να βρίσκεται μπροστά και τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται, ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει ότι τα χειρότερα έχουν περάσει. Από το ΥΠΕΘΟ εκτιμούν ότι με τιμή φυσικού αερίου πέριξ των 30 ευρώ, μπορεί να επιτευχθεί ο ετήσιος στόχος για πληθωρισμό στο 4,5% σε όρους εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή.Αν ξεφύγει, τα πράγματα ανατρέπονται.
Θα συνεχιστούν οι αυξήσεις
Στελέχη της αγοράς τροφίμων περιμένουν ότι η άνοδος θα συνεχιστεί και τους τελευταίους μήνες του χρόνου λόγω των συνθηκών που διαμορφώνονται στην αγορά ενώ τοποθετούν τη σταθεροποίηση των τιμών τους πρώτους μήνες του 2024.
Οι ενδείξεις δεν είναι αισιόδοξες ούτε σε παγκόσμιο επίπεδο. Η κλιματική αλλαγή που προκαλεί παρατεταμένη ανομβρία, με επακόλουθη μείωση της παραγωγή και τα προβλήματα στην τροφοδοσία βασικών προϊόντων, όπως τα σιτηρά, είναι κάποιοι από τους παράγοντες που ευθύνονται για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σε όλη την υφήλιο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η ξηρασία που απειλεί την παραγωγή ρυζιού στην Ταϊλάνδη και η απαγόρευση εξαγωγών από την Ινδία οδήγησε τις τιμές του ρυζιού σε υψηλό 15ετίας. Το ρύζι είναι ζωτικής σημασίας για τη διατροφή δισεκατομμυρίων πολιτών της Ασίας και της Αφρικής και η άνοδος των τιμών θα μπορούσε να αυξήσει τους λογαριασμούς των εισαγωγών για τους αγοραστές.
Κλειδί για τις εξελίξεις θα είναι και οι κλιματολογικές συνθήκες που θα επικρατούν στην Ελλάδα αλλά κυρίως στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αν οι καιρικές συνθήκες παραμείνουν ήπιες, η αύξηση του πληθωρισμού θα διατηρηθεί σε χαμηλά επίπεδα. Μια απότομη αλλαγή των καιρικών συνθηκών, με πτώση της θερμοκρασίας που θα αυξήσει τη ζήτηση, θα έχει ως αποτέλεσμα ο μέσος πληθωρισμός να διαμορφωθεί πιο ψηλά από 5%.
Φθηνά στο χωράφι, ακριβά στο ράφι
Φθηνά στο χωράφι, ακριβά στο ράφι; Σύμφωνα με παραγωγούς, οι τιμές των προϊόντων τους φεύγουν από τα χέρια τους σε χαμηλές τιμές, οι οποίες όμως στην πορεία εκτοξεύονται, οδηγώντας τους καταναλωτές σε απόγνωση. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Open, οι τιμές σε φρούτα και λαχανικά διαγράφουν ένα ξέφρενο ράλι, το οποίο εκφράζεται φόβος ότι θα συνεχιστεί.
Η αύξηση του Γενικού Δείκτη Τιμών Εκροών κατά 30,6% οφείλεται:
α) στην αύξηση κατά 34,1% του δείκτη τιμών της φυτικής παραγωγής και κυρίως στη μεταβολή των ομάδων φρούτα και ελαιόλαδο,
και
β) στην αύξηση κατά 24,0% του δείκτη τιμών της ζωικής παραγωγής
Προϊόντα φθάνουν στη λιανική με μεγάλα «καπέλα»
«Το κρεμμυδάκι φεύγει 20 και 30 λεπτά από μας και το βλέπουμε στα ράφια ένα ευρώ», τονίζει παραγωγός στο Open.
Στο ρεπορτάζ, οι παραγωγοί υποστηρίζουν ότι οι καιρικές συνθήκες, οι μεσάζοντες και η ακρίβεια στις πρώτες ύλες είναι οι βασικοί παράγοντες που έχουν επηρεάσει σημαντικά τις τιμές των προϊόντων, ωστόσο οι ίδιοι προσπαθούν να κρατήσουν χαμηλά το κόστος των αγαθών που φεύγουν από τα χωράφια τους.
«Η τριπλάσια τιμή έχει να κάνει με το γεγονός ότι υπάρχει μια τεράστια αλυσίδα ανθρώπων που πρέπει να βγάλουν ποσοστό (κέρδους) από τον κόπο του παραγωγού», τονίζει ο παραγωγός Γιώργος Τριανταφυλλίδης.
«Ο παραγωγός μπορεί να πουλήσει ένα αγαθό 30-40 λεπτά και αυτό θα φθάσει στον καταναλωτή στα 1, 1,5 και 2 ευρώ», προσθέτει.
«Εμείς βάσει των εξόδων που έχουμε και βάσει των λιπασμάτων, της ενέργειας και όλων αυτών, προσπαθούμε να τα ισοβαθμίσουμε για να μείνει και κάτι σε μας. Εν τω μεταξύ, ποτέ δεν μένει», τονίζει από την πλευρά του ο Κοσμάς Μακρίδης, πρόεδρος του αγροκτηνοτροφικού συλλόγου Ανατολικής Θεσσαλονίκης.
H ακρίβεια επιβεβαιώνεται και από τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat για το κόστος των φρούτων, σύμφωνα με τα οποία στην Ελλάδα καταγράφηκε τον Ιούνιο υψηλότερη μηνιαία αύξηση των τιμών.
Για παράδειγμα,
- τα κεράσια στο χωράφι πωλούνται 2,30-2,50 ευρώ/κιλό,
- στη λαϊκή 5-7 ευρώ/κιλό και
- στα σούπερ μάρκετ 6-8 ευρώ/κιλό
Το κύμα ακρίβειας χτυπάει και τις λαϊκές αγορές, με τους καταναλωτές να διαμαρτύρονται για τις τιμές σε φρούτα και λαχανικά.
«Κάτι πιπεριές που έπαιρνα πέρυσι είχε 1 ευρώ το κιλό και φέτος τα βλέπω 4 ευρώ», λέει πολίτης.
imerisia.gr
