Ν.Βέρρας
Παράθυρο σε ένα νέο, γραφειοκρατικά βαρύ και ανεφάρμοστο καθεστώς ανοίγει η λειτουργία του Ελαιοκομικού Μητρώου, το οποίο –σύμφωνα με το ΦΕΚ που δημοσιεύθηκε– πρέπει να επικαιροποιηθεί μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025, ώστε να καταστεί δυνατή η έναρξη των Δηλώσεων Συγκομιδής από 1η Οκτωβρίου για την ελαιοκομική περίοδο 2025-2026.
Το πρόβλημα όμως είναι βαθύτερο: η Ελλάδα, εδώ και δεκαετίες, αδυνατεί να δημιουργήσει και να διαχειριστεί ένα λειτουργικό Ελαιοκομικό Μητρώο. Παρά τις εξαγγελίες και τα σχέδια επί χάρτου, η εφαρμογή μένει στα χαρτιά, καθώς το σύστημα απαιτεί διαδικασίες και ελέγχους που θεωρούνται πρακτικά αδύνατοι, ειδικά για τις υποστελεχωμένες ΔΑΟΚ.
Πίεση στους παραγωγούς, χωρίς στήριξη στις υπηρεσίες
Οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) καλούνται να αναλάβουν τον βαρύ διοικητικό και ελεγκτικό ρόλο, χωρίς να διαθέτουν ούτε το απαραίτητο προσωπικό ούτε τα τεχνικά μέσα. Ενδεικτικό είναι πως το Μητρώο δεν έχει ενημερωθεί ουσιαστικά από το 2005, ενώ τώρα απαιτείται η πλήρης ευθυγράμμιση με το ΟΣΔΕ μέσω διασταυρωτικών ελέγχων – κάτι που όλοι γνωρίζουν ότι δεν είναι εφικτό.
Την ίδια ώρα, στους ελαιοπαραγωγούς μετακυλίεται η ευθύνη, με απειλές επιβολής προστίμων και διοικητικών κυρώσεων, ακόμη και σε περιπτώσεις ακούσιας ασυμφωνίας στα στοιχεία.
Αυστηρές υποχρεώσεις και βαριά πρόστιμα
Η υποβολή Δήλωσης Συγκομιδής καθίσταται υποχρεωτική για όλους τους ελαιοπαραγωγούς, ακόμα και σε περιπτώσεις μηδενικής παραγωγής. Τα τιμολόγια και τα δελτία παραλαβής από τα ελαιοτριβεία πρέπει να φέρουν πλήρη και ακριβή στοιχεία για τον παραγωγό, την ποικιλία ελιάς, τον κωδικό ελαιοτεμαχίου και την ποσότητα καρπού ανά τεμάχιο.
Οι κυρώσεις για μη συμμόρφωση είναι ιδιαίτερα αυστηρές:
- Πρόστιμο 60 ευρώ ανά ελαιόδενδρο σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης αριθμού δέντρων.
- Πρόστιμα 60 έως 150 ευρώ ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου για αποκλίσεις στις δηλώσεις ποσοτήτων.
- Πρόστιμα έως και 5.000 ευρώ για μη υποβολή δήλωσης συγκομιδής, ανάλογα με τον αριθμό των δέντρων.
- Σε περιπτώσεις επανάληψης, τα πρόστιμα αυξάνονται κατά 50%.
Επιτροπές ελέγχου «των τριών»
Σύμφωνα με την απόφαση, σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα συστήνεται τριμελής Επιτροπή Ελαιοκομικού Τομέα, με αρμοδιότητα τη διενέργεια επιτόπιων ελέγχων. Πρόκειται για μια προφανώς ανεπαρκή προσέγγιση, αφού τρία άτομα καλούνται να ελέγξουν χιλιάδες ελαιοτεμάχια και μονάδες μεταποίησης.
Το εγχείρημα δημιουργίας ενός επικαιροποιημένου και αξιόπιστου Ελαιοκομικού Μητρώου θα μπορούσε να είναι θετικό βήμα, εφόσον συνοδευόταν από τον κατάλληλο σχεδιασμό, την ενίσχυση των υπηρεσιών και την τεχνική υποστήριξη των παραγωγών. Αντιθέτως, οι τρέχουσες προβλέψεις μοιάζουν περισσότερο με ένα γραφειοκρατικό «κυνηγητό» παρά με πολιτική ενίσχυσης της ελαιοπαραγωγής.
Η πολιτεία επιλέγει την τιμωρία αντί της ενίσχυσης, την αυστηροποίηση αντί της απλοποίησης και τη μετάθεση ευθυνών σε έναν πρωτογενή τομέα που ήδη δοκιμάζεται. Αντί να στηριχθούν οι παραγωγοί, αντιμετωπίζονται ως εν δυνάμει παραβάτες. Και όσο η πολιτεία συνεχίζει να νομοθετεί χωρίς να εφαρμόζει, το Ελαιοκομικό Μητρώο θα παραμένει… ένα φάντασμα του παρελθόντος.
πληροφορίες: gargalianoionline.gr
