Παρόλο που έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη μείωση της παιδικής εργασίας με την πάροδο του χρόνου, τα τελευταία χρόνια έχουν αντιστραφεί οι παγκόσμιες τάσεις, υπογραμμίζοντας την πιεστική ανάγκη να ενοποιηθούν οι προσπάθειες για την επιτάχυνση των δράσεων για την εξάλειψη της παιδικής εργασίας σε όλες τις εκφάνσεις της.
Στη χώρα μας όπως καταγγέλλουν τα συνδικάτα υπάρχει σταθερή καταγγελία της ΓΣΕΕ στο ILO για την παραβίαση της ΔΣΕ 138 σχετικά με το κατώτατο όριο ηλικίας για την είσοδο στην απασχόληση ή την εργασία (1973).
Πέρυσι σύμφωνα με πληροφορίες του Dnews βγήκαν από τα ρούχα τους στο ILO με την αδράνεια της Κυβέρνησης στο θέμα καθώς 20 χρόνια συστήνουν στη χώρα μας ότι πρέπει να ανεβάσουν το όριο απαγόρευσης εργασίας στα 16 χρόνια ηλικίας.
Μάλιστα, η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων στην έκθεσή της για την εφαρμογή από την Ελλάδα της ΔΣΕ 138 (κατώτατο όριο ηλικίας εισόδου στην απασχόληση) , «επαναλαμβάνει με ανησυχία, ότι [το ΠΔ 62/1998] επιτρέπει ακόμη απασχόληση νέων σε επικίνδυνες εργασίες, από 15 ετών […]. Ζητεί και πάλι επιτακτικά από την Κυβέρνηση να προσαρμόσει τη νομοθεσία της στο άρθρο 3 § 3 της Σύμβασης, ώστε να προβλέπεται ότι σε κανένα κάτω των 16 ετών άτομο δεν μπορεί να επιτραπεί απασχόληση σε επικίνδυνη εργασία, σε καμία περίπτωση […] και να τροποποιήσει το άρθρο 2 § γ΄ [του ΠΔ], ώστε να ορίζει ως “έφηβο” τον τουλάχιστον 16 ετών νέο».
Σημειώνοντας οτι στην παρούσα δραματική για τα παιδιά συγκυρία, ενόψει της μη αποτίμησης των κοινωνικών επιπτώσεων της ραγδαίας αύξησης και της ελλιπούς αντιμετώπισης της φτώχειας, είναι πιο επείγουσα από ποτέ η αποτελεσματική προστασία των παιδιών, με ενίσχυση των κανόνων και του ελέγχου εφαρμογής τους.
Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 της σύμβασης, οι εθνικοί νόμοι ή κανονισμοί ή η αρμόδια αρχή μπορεί να επιτρέπει την απασχόληση σε επικίνδυνη εργασία μόνο από την ηλικία των 16 ετών, ανεξάρτητα από το εάν ή αυτή η απασχόληση δεν πραγματοποιείται στο πλαίσιο επαγγελματικής κατάρτισης ή μαθητείας, υπό την προϋπόθεση ότι προστατεύονται πλήρως η υγεία, η ασφάλεια και η ηθική των ενδιαφερομένων νέων και ότι οι νέοι έχουν λάβει επαρκή ειδική εκπαίδευση ή κατάρτιση στον σχετικό κλάδο δραστηριότητας.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι εγείρει αυτό το θέμα για περισσότερα από 20 χρόνια, η Επιτροπή προτρέπει την Κυβέρνηση να λάβει τα απαραίτητα μέτρα, χωρίς καθυστέρηση, ώστε να διασφαλιστεί η ελάχιστη ηλικία για τις εξαιρέσεις από την απαγόρευση απασχόλησης νέων σε επικίνδυνες εργασίες, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 παράγραφος 5 του προεδρικού διατάγματος αριθ. Ζητεί από την Κυβέρνηση να παράσχει πληροφορίες σχετικά με οποιαδήποτε πρόοδο έχει σημειωθεί ως προς αυτό.
Μάλιστα η Επιτροπή σημειώνει την παρατήρηση της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργασίας Ελλάδος (ΓΣΕΕ) ότι η κυβέρνηση ενέκρινε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) για τα Δικαιώματα του Παιδιού 2021-2023 τον Ιούνιο του 2021, αλλά ότι το ΕΣΔ δεν αναφέρεται στην θέμα παιδικής εργασίας, και ότι η ΓΣΕΕ δεν κλήθηκε επίσημα να συμμετάσχει στη σύνταξη και προετοιμασία της.
Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι οι παράγραφοι 1 και 2 της σύστασης για την ελάχιστη ηλικία, 1973 (αρ. 146), συνιστούν ότι, για να εξασφαλιστεί η επιτυχία της εθνικής πολιτικής που απαιτείται βάσει του άρθρου 1 της Σύμβασης, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε τέτοιους τομείς σχεδιασμού ως εθνική δέσμευση για πλήρη απασχόληση, ανακούφιση της φτώχειας, μέτρα κοινωνικής ασφάλισης που στοχεύουν στη διασφάλιση της συντήρησης των παιδιών, και κατάλληλες εγκαταστάσεις για εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, καθώς και προστασία και ευημερία των παιδιών.
Ως προς αυτό, η Επιτροπή ζητά από την κυβέρνηση να υποδείξει εάν τέτοιοι στόχοι στοχεύουν στο ΕΣΔ για τα δικαιώματα του παιδιού 2021-23 και, κατά συνέπεια, να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο του ΕΣΔ στην εξάλειψη της παιδικής εργασίας στην Χώρα. Επιπλέον, ενθαρρύνει έντονα την κυβέρνηση να διαβουλεύεται με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των εργαζομένων και των εργοδοτών για την ανάπτυξη, την υιοθέτηση και την εφαρμογή όλων των εθνικών πολιτικών που ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στην εξάλειψη της παιδικής εργασίας.
Εργασία ανηλίκων
Η εργασία των ανηλίκων στην χώρα μας υπόκειται σε περιορισμούς που αποσκοπούν στην απαγόρευση και μη απασχόλησή τους σε εργασίες επικίνδυνες, βαριές ή ανθυγιεινές, καθώς και σε εργασίες που βλάπτουν την ψυχική τους υγεία και γενικά εμποδίζουν την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. Οι διατάξεις για την προστασία των ανηλίκων εργαζομένων προβλέπονται στον Ν. 1837/1989 και συνίστανται στα εξής:
Καταρχήν ως ανήλικοι νοούνται όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Απαγορεύεται να απασχοληθούν σε οποιαδήποτε εργασία, ανήλικοι που δεν έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας τους (εκτός ορισμένων συγκεκριμένων εξαιρέσεων, π.χ. για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις).
Χρονικά όρια εργασίας
Ανήλικοι ηλικίας 15-16 ετών, καθώς και ανήλικοι που φοιτούν γυμνάσια, λύκεια, και κάθε τύπου τεχνικές ή επαγγελματικές σχολές δημόσιες ή ιδιωτικές αναγνωρισμένες από το κράτος, επιτρέπεται να εργαστούν έως 6 ώρες την ημέρα και 30 ώρες την εβδομάδα.
Ανήλικοι ηλικίας 17-18 ετών, επιτρέπεται να εργαστούν έως 8 ώρες την ημέρα και 40 ώρες την εβδομάδα.
Είναι υποχρεωτική η 12ωρη ημερήσια ελάχιστη ανάπαυση και δύο ημερών ανάπαυση την εβδομάδα, εκ των οποίων η μία είναι Κυριακή. Όταν ο ημερήσιος χρόνος εργασίας υπερβαίνει τις 4,5 ώρες, παρέχεται διάλειμμα 30 τουλάχιστον συνεχών λεπτών.
Η ημερήσια απασχόληση των ανηλίκων που φοιτούν σε γυμνάσια ή λύκεια κάθε τύπου ή τεχνικές επαγγελματικές σχολές, δημόσιες ή ιδιωτικές, αναγνωρισμένες από το Κράτος, αρχίζει ή λήγει δύο τουλάχιστον ώρες μετά τη λήξη ή πριν από την έναρξη των μαθημάτων αντίστοιχα.
Η υπερωριακή απασχόληση των ανηλίκων απαγορεύεται
Οι ανήλικοι εργαζόμενοι αμείβονται με βάση το κατώτατο τουλάχιστον ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη που προβλέπεται από την εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας (σήμερα κατώτατο νομοθετημένο ημερομίσθιο) κατ` αναλογία των ωρών απασχόλησής τους.
