Ο σεισμός της Κεφαλονιάς το 1953 ήταν ο πιο καταστροφικός της σύγχρονης ιστορίας με 1.000 νεκρούς και 145.000 άστεγους – Το όριο των πλακών στο Ιόνιο δεν έχει απεικονιστεί ή χαρτογραφηθεί με σαφήνεια
Στόχος της ωκεανογραφικής έρευνας POSEIDON είναι να μελετήσει αναμφισβήτητα μια από τις πιο σύνθετες και συγκριτικά ελάχιστα αξιολογημένες περιοχές με αποδεδειγμένα υψηλό σεισμικό κίνδυνο στη Μεσόγειο: τη Δυτική Πελοπόννησο και τα νησιά του Ιονίου (Κεφαλονιά, Λευκάδα, Ζάκυνθος και Ιθάκη).
Ένα πολύπλοκο σύστημα ρηγμάτων αναπτύσσεται σε όλη αυτή την περιοχή, καθώς βρίσκεται κοντά στο βόρειο άκρο της Ελληνικής ζώνης υποβύθισης. Η περιοχή αυτή είναι ιδιαίτερα ενεργή σεισμικά, με πολυάριθμους ισχυρούς σεισμούς, κυρίως υποθαλάσσιους, που έχουν καταγραφεί από το χερσαίο Ελληνικό σεισμολογικό δίκτυο κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, ορισμένα καταστροφικά γεγονότα είναι ελάχιστα γνωστά, όπως ο σεισμός της Κεφαλονιάς το 1953 Mw~6,8, πιθανώς ο πιο καταστροφικός σεισμός στην πρόσφατη Ελληνική ιστορία. Το γεγονός του 1953 προκάλεσε την κατάρρευση του 85% όλων των κτιρίων στο νησί της Κεφαλονιάς, ~1000 νεκρούς και ~145 χιλιάδες άστεγους, και αποτέλεσε την αφορμή της μακροχρόνιας μετανάστευσης του πληθυσμού, επηρεάζοντας την τοπική οικονομία, η οποία μόλις πρόσφατα άρχισε να επουλώνεται.
Ο σεισμός του 1953 καταγράφηκε σε λίγους σεισμολογικούς σταθμούς που ήταν διαθέσιμοι εκείνη την εποχή, με αποτέλεσμα ακόμα κα σήμερα η θέση του επικέντρου να είναι ασαφής. Ως αποτέλεσμα, το ρήγμα που προκάλεσε το σεισμό του 1953 είναι υπο συζήτηση, καθώς δεν υπάρχει επαρκής τεκτονικός χάρτης ενεργών ρηγμάτων από δεδομένα θαλάσσιας γεωφυσικής έρευνας. Για το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής μελέτης, η θέση, η διάσταση και η κινηματική των κύριων ενεργών ρηγμάτων είναι ελάχιστα γνωστή, πόσο μάλλον η βαθιά δομή τους, η οποία αποτελεί κρίσιμη πληροφορία που απαιτείται για την αξιολόγηση των γεωκινδύνων που συνδέονται με αυτά.
Μια κρίσιμη πτυχή είναι ότι τα μεγαλύτερα ρήγματα εμφανίζονται ως υποθαλάσσιες δομές και, ως εκ τούτου, αποτελούν πρόκληση για τη μελέτη τους. Η περιορισμένη βαθυμετρία υψηλής ανάλυσης που είναι διαθέσιμη μέχρι σήμερα σε μεγάλο μέρος της περιοχής υποδεικνύει μια πολύπλοκη δομή και κινηματική των ρηγμάτων. Η περιοχή μπορεί να αποτελεί μέρος του συστήματος της Ελληνικής ζώνης υποβύθισης, του οποίου το όριο ενδεχομένως να εμφανίζεται σε βάθος ~25-40 km κάτω από τα νησιά.
Παρ’ όλα αυτά, το όριο των πλακών δεν έχει απεικονιστεί ή χαρτογραφηθεί με σαφήνεια και η γεωμετρία του, η σχέση του με το σύστημα ρηγμάτων που παραμορφώνει την περιοχή του Ιονίου και η σχέση του με τη σεισμικότητα είναι σε μεγάλο βαθμό εικασίες.
Τον Ιούνιο του 2023, με το σκάφος R/V Laura Bassi, αποκτήσαμε περίπου 1000 km πολυκαναλικών σεισμικών προφίλ υψηλής διείσδυσης και περισσότερα από 1700 km εικόνων υψηλής ανάλυσης Topas των ανώτερων δεκάδων μέτρων του υπεδάφους μαζί με βαθυμετρικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης. Επιπλέον, λάβαμε 2 πυρήνες ιζημάτων βαρύτητας στα βαθύτερα σημεία της περιοχής για τη δειγματοληψία πιθανών τουρβιδιτικών αποθέσεων που σχετίζονται με το σεισμό.
