Του Τάσου Δασόπουλου
Μοντέλο για όλη τη δημόσια διοίκηση θα αποτελέσει ο μετασχηματισμός που ανακοινώθηκε για το Υπερταμείο, με απελευθερώσεις απολύσεων, προσλήψεων και αμοιβών και διοίκηση με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.
Στόχος, η εξοικονόμηση πόρων από σπατάλες που γίνονται σήμερα και η παροχή καλύτερων υπηρεσιών.
Ο σκοπός είναι να μπορεί το Ελληνικό Δημόσιο να προσελκύει καλύτερα στελέχη για τις κρίσιμες θέσεις του Δημοσίου και να αμείβει με καλύτερους όρους όσους υπαλλήλους είναι αποδοτικοί στη δουλειά τους.
Παράλληλα, όμως, θα πρέπει να λήξει ένα καθεστώς σύμφωνα με το οποίο οι προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ από τον διαγωνισμό μέχρι και την τοποθέτηση μπορεί να χρειαστούν έως και 4-5 χρόνια. Την ίδια ώρα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου εκκρεμούν για χρόνια, λόγω σκόπιμης κωλυσιεργίας των δημόσιων υπαλλήλων, οι απολύσεις κάποιων υπαλλήλων που δεν κάνουν τη δουλειά τους ή, ακόμη χειρότερα, έχουν διαπράξει έγκλημα σε βάρος του Δημοσίου ή του κοινωνικού συνόλου.
Η αλλαγή του καθεστώτος όσον αφορά τις προσλήψεις, τις απολύσεις και την απελευθέρωση των αμοιβών θα γίνει σταδιακά, ώστε να υπάρξει ομαλή μετάβαση. Αυτό που θα αλλάξει ριζικά το τοπίο θα είναι η συνταγματική αναθεώρηση για τους σημερινούς άκαμπτους όρους λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Οι δύο ενδιάμεσες αλλαγές που έχουν ήδη δρομολογηθεί είναι το μπόνους αποδοτικότητας στο Δημόσιο και οι αλλαγές που ετοιμάζονται για να περιοριστούν οι καθυστερήσεις στις προσλήψεις από το ΑΣΕΠ.
Το μπόνους του 15% στο Δημόσιο
Το μπόνους του 15% επί του ετήσιου μισθού έχει δρομολογηθεί εδώ και δύο μήνες και αφορά το 40% του προσωπικού του Δημοσίου. Από φέτος έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι σε περίπου 400.000 δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι θα κριθούν και θα αμειφθούν ανάλογα με την απόδοσή τους το 2025.
Δικαιούχοι υπάλληλοι θα είναι όσοι εργάστηκαν για την επίτευξη των στόχων. Τους δικαιούχους θα τους ορίζουν οι προϊστάμενοι. Σε ό,τι αφορά την απόδοση του μπόνους, το 40% του ποσού ανταμοιβής θα κατανέμεται ισομερώς στους υπαλλήλους που έχουν εργαστεί για την επίτευξη στόχων και το υπόλοιπο 60% θα κατανέμεται με απόφαση του προϊσταμένου σε εκείνους που εκτιμάται ότι είχαν μεγαλύτερη προσφορά. Το ανώτατο όριο του μπόνους δεν μπορεί να υπερβαίνει το 15% του ετήσιου βασικού μισθού.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, στο νομοσχέδιο προβλέπονται δικλίδες ασφαλείας για να μην μετατρέπεται το μπόνους σε οριζόντιο επίδομα, ενώ εισάγονται μη χρηματικές ανταμοιβές, οι οποίες μπορεί να έχουν, για παράδειγμα, τη μορφή συμμετοχής σε ειδικά προγράμματα πιστοποίησης γνώσεων και δεξιοτήτων από φορείς δημόσιας διοίκησης στο εξωτερικό, τα οποία μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να μεταφραστούν σε ταχύτερη υπηρεσιακή και μισθολογική εξέλιξη.
Μάλιστα, για να καλυφθεί αυτό το μπόνους, αναμένεται να ενταχθεί ειδικό κονδύλι ύψους 350-400 εκατ. ευρώ στον Προϋπολογισμό του 2025.
Οι αλλαγές στο ΑΣΕΠ
Παράλληλα η Κυβέρνηση θέλει να επιταχύνει τις προσλήψεις με μια συνολική αναμόρφωση στο ΑΣΕΠ, με βασικό στόχο η διαδικασία των προσλήψεων και η τοποθέτηση να μην ξεπερνά τους 12 μήνες. Ανάμεσα στις αλλαγές που σχεδιάζονται περιλαμβάνονται:
-Η εκτεταμένη χρήση ψηφιακών δικαιολογητικών μέσω της διάδρασης των δημόσιων υπηρεσιών. Η επικοινωνία ανάμεσα στις δημόσιες υπηρεσίες θα επιτρέψει ένα αυτοματοποιημένο μοντέλο ελέγχου των δικαιολογητικών που υποβάλλονται.
-Πρόσληψη σε 12 μήνες. Η κυβέρνηση εξετάζει λύσεις μελετώντας κάθε στάδιο ενός διαγωνισμού πρόσληψης, που σημαίνει ότι επίκειται διαβούλευση με τα στελέχη της Αρχής για θέματα εσωτερικής λειτουργίας. Ο στόχος είναι να συντμηθεί στους 12 μήνες ο χρόνος ολοκλήρωσης των προσλήψεων από τον εκάστοτε διαγωνισμό μέχρι και την τοποθέτηση του νέου υπαλλήλου.
-Ο “κόφτης” διαθέσιμων θέσεων. Ένα ακόμη νέο σύστημα για να περιοριστεί η καθυστέρηση είναι οι υποψήφιοι να δηλώνουν υποχρεωτικά μικρότερο αριθμό θέσεων που θα μπορέσουν να διεκδικήσουν, αν πετύχουν στον διαγωνισμό.
-Το επικουρικό σχήμα. Συζητείται και ως μία εναλλακτική η δημιουργία ενός μίνι ΑΣΕΠ, δηλαδή το σενάριο συγκρότησης ενός επικουρικού οργανισμού ως υποβοηθητικού στη διαχείριση του όγκου των προσλήψεων, ο οποίος θα βρίσκεται υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ. Δυνητικά ένα τέτοιο σχήμα θα μπορούσε να τρέξει ταχύτερα περισσότερους από έναν διαγωνισμούς για την πρόσληψη στο Δημόσιο.
Οι συνταγματικές αλλαγές
Το τελευταίο στάδιο θα είναι η θεσμοθέτηση συνταγματικών αλλαγών που δεν θα ανατρέψουν μεν την λεγόμενη “μονιμότητα” στο Δημόσιο, αλλά θα κάνουν πιο ευέλικτη και λειτουργική τη δημόσια διοίκηση και θα επιτρέψουν την προσέλκυση ικανότερων στελεχών με καλύτερες αμοιβές και ταχύτερη υπηρεσιακή εξέλιξη.
Σήμερα ο υπηρεσιακός γραμματέας ή ο διοικητής μιας ΔΕΚΟ ή ο γενικός γραμματέας ενός υπουργείου δεν μπορεί να μεταθέσει, να προαγάγει ή να υποβαθμίσει κάποιον υπάλληλο, ακόμη και αν κρίνεται ανεπαρκής ή άνευ αντικειμένου και πρέπει να μετατεθεί αλλού, αν δεν λάβει σχετική απόφαση το υπηρεσιακό συμβούλιο, το οποίο αποτελείται τουλάχιστον κατά τα δύο τρίτα από μόνιμους δημόσιους υπαλλήλους.
Η συνταγματική αναθεώρηση θα έχει ως στόχο να ανατρέψει κατεστημένες νοοτροπίες που είναι σήμερα αδύνατο να αλλάξουν, αφού είναι θεσμοθετημένες από τον θεμελιώδη νόμο του κράτους
Σκοπός είναι τόσο η κεντρική διοίκηση όσο και οι εποπτευόμενοι οργανισμοί να αποκτήσουν μια πιο ευέλικτη και αποτελεσματική λειτουργία. Η νέα διοικητική δομή θα συνοδευτεί και από την εν εξελίξει διαδικασία ψηφιοποίησης του Δημοσίου, για την οποία διατίθενται περίπου 2,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέχρι το τέλος του 2025.
Εκτός από την καλύτερη ποιότητα των υπηρεσιών για τους πολίτες, η προσπάθεια για αναμόρφωση του Δημοσίου έχει ως στόχο να μειώσει και το διοικητικό βάρος που προκαλεί το Ελληνικό Δημόσιο στις επιχειρήσεις, το οποίο, παρά τη μείωση που είχε τα τελευταία χρόνια λόγω της επέκτασης της πληροφορικής, υπολογίζεται ακόμη σε πάνω από 8 δισ. ευρώ τον χρόνο.
capial.gr
