Έρευνα Metron Analysis: Στο ναδίρ το κύρος της Δικαιοσύνης και του Κράτους Δικαίου

Αρνητικά αξιολογούν οι πολίτες τόσο το Κράτος Δικαίου όσο και το σύστημα απονομής Δικαιοσύνης στις δύο βασικές διαστάσεις του: δεν θεωρείται ούτε αποτελεσματικό ούτε αμερόληπτο. Αυτό προκύπτει από την έρευνα της Metron Analysis που παρουσιάστηκε στην ημερίδα με θέμα Κράτος Δικαίου, Δημοκρατία και Δικαιοσύνη που διοργάνωσε σήμερα Πέμπτη το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα, ενώ οι αξιολογήσεις των πολιτών επιδεινώνονται από το έλλειμμα εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα.

Για την πλειοψηφία των πολιτών σε ευαίσθητες υποθέσεις δημοσίου ενδιαφέροντος η συγκάλυψη υπερτερεί της απόδοσης ευθυνών, ενώ επικρατεί η αντίληψη ότι η Δικαιοσύνη χρειάζεται σοβαρές μεταρρυθμίσεις.

Η οικογένεια, οι ένοπλες δυνάμεις και τα πανεπιστήμια είναι οι μόνοι θεσμοί που εμφανίζουν θετικό ισοζύγιο από την άποψη της εμπιστοσύνης των πολιτών. Οσον αφορά τον θεσμό της Δικαιοσύνης, το 51% έχει χαμηλή εμπιστοσύνη και μόλις το 22% υψηλή – από 24% έναν χρόνο πριν. Το αντίστοιχο διάστημα η εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση μειώθηκε κατά 6% (21% το 2024 – 15% το 2025) και του Κοινοβουλίου κατά 4 μονάδες (17%-13%)

Από τις βασικές διαστάσεις του Κράτους Δικαίου, καμία δεν εμφανίζει θετικό ισοζύγιο απαντήσεων στο ερώτημα εάν διασφαλίζεται στη χώρα μας σήμερα.

Στο πλαίσιο της χαμηλής εμπιστοσύνης προς Θεσμούς και Κράτος Δικαίου, το σύστημα απονομής δικαιοσύνης συγκεντρώνει επίσης χαμηλές αξιολογήσεις ως προς την αντιλαμβανόμενη Αποτελεσματικότητα αλλά και την Αμεροληψία του.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το 79% κρίνει ότι η Δικαιοσύνη είναι πολύ ή αρκετά πολιτικά ελεγχόμενη, ενώ το 72% θεωρεί ότι είναι καθόλου ή όχι και τόσο ανεξάρτητη.

Πάνω από 7 στους 10 θεωρούν ότι η Δικαιοσύνη δεν χειρίζεται με επάρκεια σημαντικές υποθέσεις που απασχολούν την κοινή γνώμη.

Ζητούν μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη

Παράλληλα, σχεδόν 9 στους 10 θεωρούν ότι το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την ελληνική Δικαιοσύνη χρειάζεται σοβαρές αλλαγές. Μία από αυτές είναι η αλλαγή του τρόπου επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, καθώς ο ορισμός της από την Εκτελεστική Εξουσία θεωρείται ότι θίγει τη ζητούμενη ανεξαρτησία της.

Ανάμεσα σε εναλλακτικές επιλογές, η πλειοψηφία (56%) προκείνει τον ορισμό της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από μια ανεξάρτητη αρχή αποτελούμενη δικαστές, δικηγόρους και εκπροσώπους κοινωνικών φορέων.

Τέλος, η πρώτη αντίδραση στις πιθανές επιδράσεις της εκλογής Τραμπ σε θέματα Κράτους Δικαίου είναι αρνητική – αλλά έχει και σαφές πολιτικό πρόσημο.