Την ενδιαφέρουσα και συχνά απρόβλεπτη διαδρομή των ασθενών μέσα στο σύστημα υγείας φωτίζουν τα δεδομένα που συλλέγει από τα νοσηλευτικά ιδρύματα το ΚΕΤΕΚΝΥ (Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών) – Ελληνικό Ινστιτούτο DRG.
Οι περίπου 2,5 εκατομμύρια πολίτες που κατά μέσο όρο νοσηλεύονται ετησίως στα νοσοκομεία της χώρας και οι σχεδόν 10,5 εκατομμύρια πολίτες που πραγματοποιούν επισκέψεις στα τακτικά ιατρεία, τα απογευματινά ιατρεία και τα Επείγοντα αποτελούν μια… πρόκληση τόσο για τους επιστήμονες του ΚΕΤΕΚΝΥ που επεξεργάζονται τα δεδομένα όσο και για το υπουργείο Υγείας και τις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) που καλούνται να τα αξιοποιήσουν, αναπτύσσοντας και εφαρμόζοντας τις βέλτιστες πολιτικές.
Ο τρόπος εισαγωγής στο νοσοκομείο είναι ένα από τα πεδία που απασχολεί τους ειδικούς και το υπουργείο Υγείας, με δεδομένη την τεράστια πίεση που ασκείται στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) κατά τις εφημερίες. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του περασμένου έτους, η παραπομπή των ασθενών από τα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία (ΤΕΙ) των νοσοκομείων και η εισαγωγή μέσω των ΤΕΠ αποτελούν τους δύο βασικούς τρόπους εισαγωγής και νοσηλείας στα τριτοβάθμια νοσοκομεία των επτά Υγειονομικών Περιφερειών. Ωστόσο, η αναλογία ασθενών από τα ΤΕΙ και τα ΤΕΠ διαφοροποιείται ανά ΥΠΕ χαρτογραφώντας κατά τους ειδικούς και την πραγματική διαδρομή των ασθενών.
Από το κανάλι των ΤΕΠ θεωρείται ότι μπορεί να εισάγεται το 30% με 35% των νοσηλευόμενων. Η απόκλιση προς τα πάνω υποδηλώνει προβλήματα και δυσλειτουργία των ΤΕΠ, ενώ είναι παράλληλα δείκτης και για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ). Μπορεί, για παράδειγμα, να μην υπάρχει ομαλή ροή των ασθενών προς την ΠΦΥ, τα ΤΕΙ ή άλλες δομές, με αποτέλεσμα να αυξάνονται πολύ τελικά τα Επείγοντα περιστατικά.
Ή πάλι, μπορεί να «βαφτίζονται» ως Επείγοντα περιστατικά που δεν είναι ώστε να παρακαμφθεί ένα σημαντικό κομμάτι της διαδικασίας εισαγωγής και νοσηλείας. Τα «βαλιτσάκια», όπως λέγονται στην αργκό των νοσοκομείων, οι ασθενείς που πηγαίνουν στα Επείγοντα καθόλα έτοιμοι για εισαγωγή, έχοντας μιλήσει με τους γιατρούς από πριν και κουβαλώντας τη βαλίτσα τους για τη νοσηλεία, αποτελούν παθογένεια χρόνων στο ΕΣΥ.
1ης ΥΠΕ Αττικής μόλις το 28% των εισαγωγών γίνεται από τα Επείγοντα. Καλή επίδοση καταγράφει και η 7η ΥΠΕ Κρήτης, με 37% εισαγωγών από τα ΤΕΠ. Σε όλα τα άλλα νοσοκομεία της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και των νοσοκομείων της 2ης ΥΠΕ Αττικής και Πειραιά, η νοσηλεία μέσω Επειγόντων κινείται σε ποσοστό 41% έως 43%, ποσοστό που υπερβαίνει και το εύρος του μέσου όρου.
Ειδικότερα, στην 6η ΥΠΕ Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων νήσων τα έκτακτα περιστατικά που εισάγονται στα νοσοκομεία αποτελούν το 41%, στην 5η ΥΠΕ Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας είναι 42%, στην 4η ΥΠΕ Μακεδονίας και Θράκης είναι 40%, στην 3η ΥΠΕ Μακεδονίας φθάνει το 43% και στη 2η ΥΠΕ Αττικής, Πειραιά και νήσων στο 43%. Ωστόσο, συνυπολογίζουν οι ειδικοί για τα αυξημένα ποσοστά εισαγωγών μέσω των ΤΕΠ ότι στα νοσοκομεία της περιφέρειας που εφημερεύουν πάντα και παράλληλα αποτελούν σημεία αναφοράς για τον πληθυσμό, είναι σχεδόν ρουτίνα η προσέγγιση του νοσοκομείου για τους περισσότερους.
Με ενδιαφέρον βλέπουν – και σε real time- οι ειδικοί στο ΚΕΤΕΚΝΥ την πορεία των ασθενών σε κάποιες ΥΠΕ, όπως στην 7η ΥΠΕ Κρήτης όπου το 62% μπαίνει για νοσηλεία μετά από παραπομπή των γιατρών στα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία. Είναι ένας δυνατός δείκτης, όπως λένε, για τη λειτουργία τους αλλά και για τη σωστή παρακολούθηση των ασθενών. Ανάλογη εικόνα διαμορφώνεται στην 5η ΥΠΕ Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας όπου μέσω των ΤΕΙ εισάγονται για νοσηλεία το 58% των ασθενών.
Ο ρόλος της ΠΦΥ
Δυναμικό πεδίο αποτελεί και η παραπομπή για νοσηλεία μέσω γιατρού της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), ιδιωτικής και δημόσιας). Με βάση τα στοιχεία για το 2024, στην 1η ΥΠΕ Αττικής το 54% των νοσηλευόμενων εισήχθη μετά από παραπομπή γιατρού (ή οδοντιάτρου) από δημόσια ή ιδιωτική δομή ΠΦΥ.
Υψηλό ποσοστό καταγράφεται για το ίδιο κανάλι εισαγωγής σε νοσοκομείο και στην 6η ΥΠΕ Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων νήσων. Αντίθετα, χαμηλή είναι η κίνηση από την ΠΦΥ προς τα νοσοκομεία στις ΥΠΕ της Βόρειας Ελλάδας, στην 3η και την 4η ΥΠΕ, όπου μέσω δομής ή γιατρού της ΠΦΥ φθάνουν στα νοσοκομεία το 14% και το 6% των νοσηλευόμενων.
Το ΚΕΤΕΚΝΥ λαμβάνει από όλα τα νοσοκομεία της χώρας δεδομένα για το ιατρικό, λειτουργικό και οικονομικό περιβάλλον τους. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από την κωδικοποίηση (ιατρικές πληροφορίες περιστατικών / κλινική αποτελεσματικότητα) και την κοστολόγηση (τιμολόγηση / έσοδα) των νοσοκομείων του ΕΣΥ. Από αυτά προκύπτουν στατιστικά για τα λειτουργικά μεγέθη (δείκτες λειτουργικότητας και παραγωγικότητας) και τα οικονομικά μεγέθη (βασικοί οικονομικοί συντελεστές για τη διαμόρφωση του προϋπολογισμού και εξειδικευμένοι δείκτες, όπως σχέσεις κόστους με χρήση υπηρεσιών ή/και μέγεθος μονάδας). Επιπλέον, προκύπτουν επιδημιολογικά στοιχεία που αφορούν στη θνητότητα, τη θνησιμότητα και το προφίλ υγείας του πληθυσμού αναφοράς.
www.ygeiamou.gr
