“Φωτιά” οι τιμές των τροφίμων-Βαραίνει το καλάθι της νοικοκυράς [πίνακας]

Στα ύψη έχουν εκτιναχθεί οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίως από τις αρχές του έτους λόγω των προβλημάτων που έχει προκαλέσει στην παραγωγή η πανδημία, την αύξηση των ναύλων για τις μεταφορές προϊόντων και τη σειρά μεγάλων ανατιμήσεων σε ενέργεια που ανεβάζει συνολικά το κόστος σε όλη την οικονομία.

Το φαινόμενο γίνεται πιο έντονο τόσο στην Ευρώπη όσο και αλλού, καθώς πλησιάζει γοργά η εορταστική περίοδος και τα νοικοκυριά ετοιμάζονται να κάνουν ακόμη μεγαλύτερες αγορές για να γεμίσουν όσο μπορούν το Χριστουγεννιάτικο και Πρωτοχρονιάτικο τραπέζι.

Οι διεθνείς αυξήσεις στα άλευρα από τον Ιανουάριο του 2021 μέχρι σήμερα έχουν πλησιάσει το 30%, στο ρύζι το 20%, στη ζάχαρη το 30%, στον καφέ έχουν ξεπεράσει το 80%, ενώ αυξήσεις 5%, 10% και 25% καταγράφονται παγκοσμίως σε χοιρινό, βοδινό και πουλερικά σύμφωνα με στοιχεία της Trading Economics που παρουσιάζει σήμερα ο Οικονομικός Ταχυδρόμος.

Οι αυξήσεις στα γεωργικά προϊόντα και στο κρέας δημιουργούν τις προϋποθέσεις για εκτίναξη του κόστους και σε επεξεργασμένα τρόφιμα με τις μεγάλες διεθνείς ή εγχώριες εταιρείες να έχουν προχωρήσει το τελευταίο διάστημα σε αυξήσεις όπως φαίνεται και στα ράφια των σούπερ μάρκετ. 

Κάθε χώρα αντιμετωπίζει τις δικές της μεγαλύτερες αυξήσεις ανάλογα με τη ζήτηση, τις εισαγωγές και την εγχώρια παραγωγή. Είναι ενδεικτικό ότι στην Ιταλία οι ντομάτες που είναι βασικό συστατικό της κουζίνας της χώρας παρουσίαζαν αύξηση στις τιμές κατά 12% τον Οκτώβριο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, ενώ οι αυξήσεις για ζυμαρικά και ελαιόλαδο ήταν πάνω από την πληθωρισμό σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg.

Τον Σεπτέμβριο η αύξηση σε ετήσια βάση είχε καταγραφεί σε 18%. Στη Βρετανία το κόστος των τροφίμων σε συνδυασμό και με το Brexit έχει εκτοξευτεί στα ύψη, με τα σούπερ μάρκετ να καταγράφουν ακόμη και ελλείψεις με άδεια ράφια. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, με σωματεία του κλάδου των τροφίμων της χώρας να προειδοποιούν ότι η Βρετανία θα είναι τυχερή αν μπορέσει να κρατήσει φέτος το συνολικό πληθωρισμό των τροφίμων κάτω από το 5%.

Καλπάζει και το κόστος της ενέργειας

Το κόστος των τροφίμων είναι άμεσα συνδεδεμένο με το κόστος της ενέργειας. Οι τιμές του αργού πετρελαίου είχαν φτάσει να αυξάνονται έως και 60% από τις αρχές του έτους με τις αυξήσεις αυτές τώρα να υπολογίζονται σε 51%. Οι τιμές του φυσικού αερίου που παραμένουν πάρα πολύ ευμετάβλητες είχαν φτάσει να αυξάνονται κατά 450% και πλέον η αύξηση διαμορφώνεται στα επίπεδα του 380% χωρίς κανείς να ξέρει τι θα γίνει στη συνέχεια.

Καμπανάκι από ΟΗΕ

Ο ΟΗΕ πριν από λίγες μέρες έκανε λόγο για αύξηση στις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων πάνω από 30% τον Οκτώβριο του 2021 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020. Ο δείκτης τιμών τροφίμων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), αυξήθηκε συγκεκριμένα κατά 31,3% τον Οκτώβριο.

Ο ΟΗΕ προειδοποιεί ακόμη ότι μέχρι το τέλος του 2021, ο παγκόσμιος λογαριασμός για τις εισαγωγές τροφίμων θα ξεπεράσει τα 1,75 τρισεκατομμύρια δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 14 τοις εκατό από το προηγούμενο έτος. Πρόκειται για αύξηση κατά 12 τοις εκατό στο ποσό από την προηγούμενη πρόβλεψη.

Αυτό προκαλεί τεράστια βάρη στον προϋπολογισμό των νοικοκυριών και περισσότερο στα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Είναι ενδεικτικό σε 53 χώρες τα νοικοκυριά ξοδεύουν περισσότερο από το 60 τοις εκατό του εισοδήματός τους σε είδη πρώτης ανάγκης όπως τρόφιμα, καύσιμα, νερό και στέγαση, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ που χτυπά καμπανάκι πως η ραγδαία αύξηση των τιμών θέτει σημαντικές προκλήσεις για τις φτωχότερες χώρες και τους καταναλωτές.

Η αύξηση σύμφωνα με τον FAO οφείλεται στα υψηλότερα επίπεδα τιμών των διεθνών τιμών πρώτων υλών, των γεωργικών και άλλων προϊόντων αλλά και στον υπερτριπλασιασμό της αύξησης του κόστους ναύλων.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες οι μεγαλύτερες αυξήσεις οφείλονται σε βασικά τρόφιμα, όπως είναι τα δημητριακά, τα ζωικά λίπη, τα φυτικά έλαια και τα έλαια. Στις ανεπτυγμένες χώρες οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στα λεγόμενα τρόφιμα υψηλής αξίας, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, τα προϊόντα αλιείας και τα κάθε είδους ποτά και ροφήματα.