Νέος κύκλος σκληρής δοκιμασίας για το Μαξίμου και την Πολιτική Προστασία άνοιξε τα τελευταία 24ωρα, φέρνοντας εκ νέου τον κρατικό μηχανισμό αντιμέτωπο με τις ίδιες τις αντοχές του σε μια επανάληψη του σκηνικού του Ιουλίου. Το «επιτελικό κράτος» διαχειριζόταν τότε την πρώτη μείζονα κρίση της νέας τετραετίας, σπεύδοντας σε αναζήτηση αποτελεσματικών διεξόδων σε επιχειρησιακό και επικοινωνιακό επίπεδο, προτού συμπληρωθεί ένας μήνας από τη σαρωτική εκλογική νίκη της ΝΔ.
Ενα «προβληματικό» καλοκαίρι
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέστρεψε και ο ίδιος στις συσκέψεις στον «Φάρο» της Πολιτικής Προστασίας με τους επιτελείς του μοιρασμένους ανάμεσα στα γραφεία του Μαξίμου (Σταύρος Παπασταύρου, Γιάννης Μπρατάκος, Παύλος Μαρινάκης) και της Πολιτικής Προστασίας (Ακης Σκέρτσος, Θανάσης Κοντογεώργης) σε μια συγκυρία που αλλιώς την υπολόγιζε: με διάρκεια στον θετικό αντίκτυπο από πρωτοβουλίες του όπως η πρόσφατη βαλκανική σύναξη και από τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης (οικονομικό νομοσχέδιο κ.ά.), με προετοιμασίες για τη ΔΕΘ και τα νομοσχέδια του Σεπτεμβρίου και πάντως χωρίς εικόνες από δραματικές επιχειρήσεις κατάσβεσης. Τα γεγονότα ωστόσο δημιουργούν συνολικά ένα «προβληματικό» καλοκαίρι για την κυβέρνηση, εξού και ζητείται τάχιστα η ανασύνταξη.
Ενδεικτικό ότι το πρώτο βήμα της χθεσινής συνέντευξης Τύπου του αρμόδιου υπουργού Βασίλη Κικίλια και υπηρεσιακών παραγόντων (Πολιτική Προστασία, Πυροσβεστική, ΕΛ.ΑΣ., υπουργείο Περιβάλλοντος) έγινε πρωτίστως σε μια προσπάθεια να εξηγηθούν οι επιχειρησιακές δυσκολίες στα μέτωπα.
«Νέα πραγματικότητα» είναι οι λέξεις που επέλεξε πρωθυπουργικός συνεργάτης σε συνέχεια των δημόσιων αναφορών του Κικίλια στο «χειρότερο καλοκαίρι από τη στιγμή που συλλέγονται μετεωρολογικά δεδομένα». Οταν ξέσπασε η κρίση, επαναδιατυπώθηκε η εντολή του Μαξίμου «όλοι πάνω στο πρόβλημα», ενώ σε απόλυτη προτεραιότητα παραμένει, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, «η προστασία της ανθρώπινης ζωής». Δημόσια βγήκε χθες και ο άνθρωπος πίσω από τις εκκενώσεις του «112», ο προϊστάμενος του κλάδου Τάξης του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. υποστράτηγος Γεώργιος Μιχαλόπουλος, με σαφές το στοίχημα του κρατικού μηχανισμού να μη ρίξει τον πήχη σε αυτό το σκέλος διαχείρισης.
Οι φθινοπωρινές πρωτοβουλίες
Εν αναμονή της πολιτικής αντιπαράθεσης στη Βουλή αναπροσαρμόζεται στο Μαξίμου και ο πυρήνας των τοποθετήσεων του Μητσοτάκη στη ΔΕΘ σε 15 ημέρες και η προτεραιοποίηση των φθινοπωρινών πρωτοβουλιών της κυβέρνησης, με αιχμή τις «τομές» στη δημόσια ζωή. Με λίγα λόγια, η παραδοχή τραγικών αστοχιών της ΕΛ.ΑΣ. στην υπόθεση της Νέας Φιλαδέλφειας και οι μαύρες τρύπες στην Πολιτική Προστασία ιδίως στον τομέα της πρόληψης είναι βέβαιο ότι θα καθορίσουν μεγάλο μέρος των επικείμενων τοποθετήσεων του Πρωθυπουργού και των πρωτοβουλιών του φθινοπώρου. Και αυτό προκειμένου να μην γκρεμιστεί το αφήγημα περί μεγάλων αλλαγών στο κράτος.
Σε ό,τι αφορά την Πολιτική Προστασία, το γαλάζιο πρόγραμμα τετραετίας περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις: ένα «εθνικό πρόγραμμα αναδασώσεων» με 20 εκατομμύρια δέντρα σε 165.000 στρέμματα έως το 2025, τη διάνοιξη δασικών δρόμων (σε μήκος συνολικά 40.000 χιλιομέτρων), η ανάπτυξη και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών (10.000 χιλιομέτρων). Ο σχεδιασμός, κατά πληροφορίες, επεκτείνεται πλέον με συγκεκριμένες προτάσεις που βρίσκονται υπό επεξεργασία.
-Πρώτον, αναζητούνται οι βέλτιστοι τρόποι «έξυπνης» διαχείρισης των δασών (με τεχνολογικά συστήματα).
-Δεύτερον, τίθεται σε προτεραιότητα μια «επιθετική» πολιτική δασών με εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα και συνεταιρισμών και με παροχή κινήτρων στην αφαίρεση – αξιοποίηση της βιομάζας σε τουλάχιστον 250 δάση.
-Τρίτον, προωθούνται αλλαγές στην Πυροσβεστική, έως και δομικές, και επιχειρησιακή αναβάθμισή της (προσλήψεις κ.ά.).
-Και, τέταρτον, επίκειται, όπως έχει προαναγγελθεί, αυστηροποίηση των ποινών στους εμπρηστές.
Με διαφορετική στόχευση, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ περιμένουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη Βουλή
Σε ένα νέο τοπίο, όπως διαμορφώνεται από τις καταστροφικές πυρκαγιές, σχεδιάζουν την αντιπολιτευτική τους ατζέντα ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, εν αναμονή της επανέναρξης των κοινοβουλευτικών συνεδριάσεων με την επικείμενη συζήτηση των πολιτικών αρχηγών για τα πύρινα μέτωπα του Αυγούστου.
Και τα δύο κόμματα προχθές κατέθεσαν στο προεδρείο της Βουλής ξεχωριστά αιτήματα για διεξαγωγή προ ημερήσιας συζήτησης σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών. Πρώτο ήταν το αίτημα του Νίκου Ανδρουλάκη, για συζήτηση που θα αφορά «τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές, τις συνέπειές τους στους κατοίκους και τις περιοχές που επλήγησαν, τον σχεδιασμό για την αποκατάσταση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής των περιοχών αυτών, την απουσία οργανωμένου σχεδίου πρόληψης και αντιμετώπισης και τις αναγκαίες και κατεπείγουσες αλλαγές στο σύστημα πολιτικής προστασίας ώστε να καταστεί λειτουργικό και αποτελεσματικό με την εκπόνηση σύγχρονων σχεδίων που θα απαντούν στα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής».
Στο κείμενο της πρότασης μάλιστα, δίνοντας μια πρόγευση των όσων σχεδιάζει να αναπτύξει στη Βουλή, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επαναλαμβάνει την πάγια κριτική του στο επιτελικό κράτος, σημειώνοντας πως «η κλιματική αλλαγή είναι πράγματι παρούσα, δεν μπορεί όμως σε καμία περίπτωση να συνεχίζει να αποτελεί το άλλοθι για τις αποτυχίες του «επιτελικού» κράτους της Νέας Δημοκρατίας», το οποίο κατηγορεί πως δεν διδάχθηκε από τις προηγούμενες καταστροφές.
Σκληρή κριτική από την Κουμουνδούρου
Από την πλευρά του, ο ΣΥΡΙΖΑ, στο αίτημα που κατέθεσε ο Σωκράτης Φάμελλος, αναφέρεται ειδικότερα στις πυρκαγιές στη Νέα Αγχίαλο, τη Ρόδο και τον Εβρο, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι «σπεύδει να αποδώσει την αδυναμία αντιμετώπισης των πυρκαγιών στην κλιματική κρίση, στον καύσωνα και στους θυελλώδεις ανέμους. Ωστόσο η προσπάθεια απόδοσης ευθυνών αλλού (π.χ. στην Αυτοδιοίκηση) και όχι στη δική της ανετοιμότητα σκοντάφτει στην πραγματικότητα και υποβαθμίζει την κρισιμότητα της κλιματικής κρίσης».
Επιπλέον, θέτει ζήτημα ελλείψεων προσωπικού στο Πυροσβεστικό Σώμα, μη αξιοποίησης των υπηρεσιών δασοπροστασίας, των επιστημονικών εκθέσεων αλλά και «μηδενικής απορρόφησης» των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για την πολιτική προστασία. Σημειώνει επιπλέον ότι «το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το οποίο ιδρύθηκε επικοινωνιακά μετά τις πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021, «για την ασφάλεια της ζωής μας» δεν έχει ακόμη οργανόγραμμα. Ο Νόμος 4662/2020 της κυβέρνησης Μητσοτάκη για τα θέματα Πολιτικής Προστασίας παραμένει έως σήμερα ανενεργός».
Σημειώνεται ότι η παραπάνω αντιπολιτευτική γραμμή, με την οποία θα πάει στη συζήτηση της Βουλής ο Σωκράτης Φάμελλος, διαμορφώθηκε, ελλείψει ηγεσίας, από το προεδρείο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Οπως ομολογούν πηγές της Κουμουνδούρου, οι εσωκομματικές διαδικασίες έχουν προκαλέσει μια «ακαμψία» στην αντιπολιτευτική στρατηγική και δημόσια παρουσία του κόμματος. Εμφανίζονται, ωστόσο, έτοιμοι να αξιοποιήσουν πλήρως τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες.
«Το Βατερλώ της κυβέρνησης»
Εν τω μεταξύ, ο Νίκος Ανδρουλάκης επέλεξε να επισκεφθεί τις πληγείσες από τα πύρινα μέτωπα περιοχές της Αλεξανδρούπολης την Τετάρτη, όπου συζήτησε με πυρόπληκτους πολίτες και εκπροσώπους τοπικών φορέων, ενώ χθες βρέθηκε στα πληγέντα χωριά της Ροδόπης.
Σχολιάζοντας ότι «η ασφάλεια και η πολιτική προστασία είναι το Βατερλώ της σημερινής κυβέρνησης» ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έβαλε το θέμα σε εθνική βάση, χαρακτηρίζοντας το κορυφαίο «θέμα εθνικής ασφάλειας», σημειώνοντας πως πρέπει οι πυρκαγιές να αντιμετωπιστούν βάσει των σημερινών συνθηκών της κλιματικής αλλαγής και ότι «πρέπει να πάρουμε αποφάσεις όλα τα κόμματα, χωρίς λαϊκισμούς και ευχολόγια».
Η επίκληση στο εθνικό και σε όλα τα κόμματα δεν ήταν τυχαία. Στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη τόνιζαν προχθές ότι το ΠΑΣΟΚ διαφοροποιείται στο ότι προτείνει λύσεις με νηφάλιο τρόπο και σκοπεύει έτσι να αξιοποιήσει και την κοινοβουλευτική του παρουσία.
