Η ατμόσφαιρα γύρω από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων… ηλεκτρισμένη. Κτηνοτρόφοι και βιομηχανίες δίνουν σκληρή μάχη για την τιμή του πρόβειου – κατά κύριο λόγο – γάλακτος, με το βλέμμα στραμμένο στο εμβληματικό ελληνικό τυρί, τη φέτα. Που ίσως βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της τελευταίες 10ετίας.
Οι παραγωγοί ζητούν αυξήσεις, επικαλούμενοι το υψηλό κόστος παραγωγής και τις δραματικές απώλειες στο ζωικό κεφάλαιο από την ευλογιά που έπληξε αρκετές περιοχές της χώρας και κυρίως τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία. Οι βιομηχανίες αντιδρούν και προειδοποιούν πως αν οι τιμές ανέβουν υπερβολικά, η φέτα θα χάσει την ανταγωνιστικότητά της εντός και εκτός συνόρων.
Σκληρό παζάρι για το γάλα
Το κλίμα είναι τεταμένο και κανείς δεν φαίνεται διατεθειμένος να κάνει πίσω. «Είναι μια χρονιά που όλα δοκιμάζονται» παραδέχονται στελέχη της αγοράς. «Το κόστος τρέχει, οι ποσότητες μειώνονται, οι παραγωγοί είναι στα κάγκελα και οι εταιρείες προσπαθούν να κρατήσουν όρθια τα συμβόλαια του εξωτερικού. Αν συνεχιστεί έτσι, δεν θα υπάρξει νικητής».
Από την άλλη, μια λάθος απόφαση μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ και να οδηγήσει σ’ έναν φαύλο κύκλο υψηλών τιμών και πτώσης της ζήτησης εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων. Η κατάσταση θυμίζει ντόμινο.
Το αιγοπρόβειο γάλα ακριβαίνει, οι βιομηχανίες μετακυλούν το κόστος στα ράφια και ο καταναλωτής περιορίζει τις αγορές. «Θα μειωθεί η κατανάλωση, ειδικά στο εσωτερικό. Κι αυτό θα είναι πλήγμα και για τους ίδιους τους παραγωγούς» σημειώνουν και σπεύδουν να προσθέσουν πως ήδη έχει αρχίσει να παρατηρείται μια συγκράτηση στις παραγγελίες, ειδικά από την άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Όλα στον αέρα…
Η πρόεδρος της ΜΕΒΓΑΛ, Μαίρη Χατζάκου, μιλώντας στο «Βήμα» το λέει καθαρά: «Είναι δύσκολα τα πράγματα και δεν ξέρουμε πού θα πάει η αγορά. Η ζήτηση είναι μεγάλη, οι τιμές σίγουρα θα ακριβύνουν. Δεν γίνονται καν συμβόλαια – συμφωνίες και μετά όλα ανατρέπονται. Μπορεί να δώσεις καπάρο και να σου πουν ότι το κοπάδι χάθηκε. Το ζητούμενο πλέον είναι να υπάρχει επάρκεια, όχι απλώς σταθερότητα».
Ο κίνδυνος
Η ίδια προειδοποιεί ότι οι τιμές της φέτας ενδέχεται να αυξηθούν 15% ή και 20% αν συνεχιστούν οι πιέσεις. «Η φέτα είναι δύσκολο προϊόν – θέλει υπομονή, ωρίμανση, σωστές συνθήκες. Δεν είναι για πειραματισμούς. Αν δεν υπάρχει πρώτη ύλη, κινδυνεύει η αλυσίδα στο σύνολό της» σημειώνει.
Ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, Γιάννης Αποστολόπουλος αποτυπώνει την κατάσταση που επικρατεί με ρεαλισμό: «Το αιγοπρόβειο γάλα έχει ήδη τσιμπήσει. Δεν ξέρω πόσο θα φτάσει, αλλά με δεδομένη τη μικρότερη προσφορά και τη σταθερή ζήτηση, είναι αναπόφευκτο να μεταφερθεί η πίεση στη φέτα. Αν η τιμή στο ράφι αυξηθεί πολύ, υπάρχει κίνδυνος να μειωθεί η παρουσία μας στις αγορές».
Η δυναμική
Όλα αυτά έρχονται σε μια περίοδο που οι εξαγωγές φέτας εμφανίζουν εντυπωσιακή άνοδο.
Από τα 422 εκατ. ευρώ το 2020, οι εξαγωγές έφτασαν τα 786 εκατ. ευρώ το 2024, καταγράφοντας αύξηση 6,7% μόνο τον τελευταίο χρόνο.
Ενισχυμένη ήταν και η παρουσία στις ΗΠΑ, με εξαγωγές 61,9 εκατ. ευρώ (+16%), ενώ παράγοντες όπως η ελληνική ομογένεια και η αυξανόμενη αποδοχή της μεσογειακής διατροφής παίζουν καθοριστικό ρόλο. Παρά τις δυσκολίες, και το 2025 αναμένεται να κλείσουν ανοδικά.
Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τους 100.000 τόνους, με την αξία να υπερβαίνει τα 850 εκατ. ευρώ. Στο πρώτο εξάμηνο του 2025, ο όγκος των εξαγωγών έφτασε τους 54.000 τόνους, έναντι 48.700 τόνων πέρυσι.
Η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Βρετανία παραμένουν οι καλύτερες αγορές, ενώ η αγορά των ΗΠΑ εμφανίζει στασιμότητα – αποτέλεσμα των δασμών που επιβλήθηκαν πρόσφατα.
Ο ρόλος των δασμών
«Από τον Απρίλιο που μπήκαν οι δασμοί, οι πωλήσεις φέτας στις Ηνωμένες Πολιτείες υποχώρησαν» σημειώνει ο κ. Αποστολόπουλος.
«Τους τελευταίους μήνες βλέπουμε μια μικρή ανάκαμψη, αλλά αυτό οφείλεται στην απορρόφηση μέρους του κόστους από εμπόρους και παραγωγούς. Ο καταναλωτής εκεί πληρώνει ήδη πιο ακριβά το ελληνικό τυρί». Η αμερικανική αγορά θεωρείται η πιο δυναμική για τη φέτα – όχι μόνο λόγω της ομογένειας, αλλά και επειδή τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος και στους ντόπιους καταναλωτές.
Η απειλή
«Αν δεν συγκρατηθούν οι τιμές, θα χάσουμε έδαφος από τα λευκά τυριά του εξωτερικού» προειδοποιούν οι παραγωγοί φέτας, βλέποντας τις απομιμήσεις να κερδίζουν ολοένα περισσότερες αγορές όπου η ΠΟΠ προστασία δεν ισχύει – από τις ΗΠΑ και τον Καναδά έως την Αυστραλία και τη Μέση Ανατολή. Με πολύ χαμηλότερο κόστος και ετικέτες που παραπέμπουν στην Ελλάδα, τα προϊόντα-«μαϊμού» εκμεταλλεύονται τη φήμη της φέτας, υπονομεύοντας την αξία της αυθεντικής. «Δεν είναι μόνο θέμα τιμής, είναι θέμα επιβίωσης του ίδιου του brand της ελληνικής φέτας» σημειώνουν χαρακτηριστικά εκπρόσωποι του κλάδου, εκφράζοντας φόβους για απώλεια μεριδίων και αλλοίωση της ταυτότητας του εμβληματικού τυριού.
Πηγή: Ot.gr
