Η παιδική ηλικία είναι μια περίοδος κατά την οποία θεμελιώνονται πλευρές της προσωπικότητας που συχνά συνοδεύουν τον άνθρωπο σε όλη του τη ζωή. Σ’ αυτή την ευαίσθητη φάση, το νευρικό σύστημα δεν έχει ακόμη αναπτύξει τους απαραίτητους μηχανισμούς «φιλτραρίσματος» των ερεθισμάτων, με αποτέλεσμα τα συναισθήματα να βιώνονται με ιδιαίτερη ένταση.
Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζει η ντροπή: ένα βαθιά επώδυνο συναίσθημα που συνδέεται με την ταπείνωση και την αναξιότητα. Τα ιδιαίτερα ευαίσθητα παιδιά, των οποίων το νευρικό σύστημα είναι πιο δεκτικό, είναι συχνά πιο εκτεθειμένα στον κίνδυνο να την εσωτερικεύσουν.
Σε ένα πολιτισμικό περιβάλλον που τείνει να προβάλλει τη σκληρότητα και την εξωστρέφεια, η ευαισθησία παρεξηγείται. Τα παιδιά που εκφράζουν έντονα τα συναισθήματά τους συχνά ακούνε φράσεις όπως «μην είσαι κλαψιάρης» ή «μην το παίρνεις τόσο σοβαρά». Αυτού του είδους τα σχόλια, ιδιαίτερα όταν γίνονται δημόσια, μπορεί να αφήσουν βαθιά ίχνη: να υπονομεύσουν την αυτοπεποίθηση, να δυσκολέψουν τις σχέσεις και να αλλοιώσουν την αίσθηση ταυτότητας.
Όπως εξηγεί η ψυχίατρος Judith Orloff σε άρθρο της στο Psychology Today, τα παιδιά που μεγαλώνουν με τέτοια μηνύματα συχνά πιστεύουν ότι έχουν κάποιο ελάττωμα, ενώ στην πραγματικότητα η ευαισθησία τους αποτελεί δημιουργικό χάρισμα που χρειάζεται στήριξη και καλλιέργεια.
Πρακτικές κατευθύνσεις για τους γονείς
Η Δρ. Orloff υπογραμμίζει ότι οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τις συνέπειες της ντροπής και να τα βοηθήσουν να αναγνωρίσουν την αξία τους. Ενδεικτικά, προτείνει:
- Επικύρωση των συναισθημάτων. Αντί για το «Μην κλαις», μια φράση όπως «Καταλαβαίνω ότι νιώθεις φορτισμένος/η και είναι εντάξει να αισθάνεσαι έτσι» προσφέρει αποδοχή.
- Ανάδειξη της μοναδικότητας. Η ενσυναίσθηση, η δημιουργικότητα και η βαθιά σκέψη αποτελούν χαρίσματα, όχι αδυναμίες.
- Προστασία των ορίων. Οι γονείς δεν πρέπει να ανέχονται σχόλια ή συμπεριφορές που κάνουν το παιδί να νιώθει μειονεκτικά.
- Αντιμετώπιση του εκφοβισμού. Σε περίπτωση bullying, η συνεργασία με το σχολείο και η εφαρμογή σαφών πολιτικών κρίνεται απαραίτητη.
- Παράδειγμα μέσα από την πράξη. Όταν οι ίδιοι οι γονείς εκφράζουν τα συναισθήματά τους με υγιή τρόπο, δίνουν το πρότυπο αποδοχής.
Συμπέρασμα
Η αποδοχή μέσα στην οικογένεια αποτελεί το κλειδί, ώστε τα ευαίσθητα παιδιά να χτίσουν την αυτοπεποίθησή τους και να αναγνωρίσουν τη δύναμή τους. Όπως σημειώνει η Δρ. Orloff, όταν οι γονείς λειτουργούν ως «ασφαλές καταφύγιο», το παιδί έχει το έδαφος να αναπτυχθεί σε έναν ενήλικα ισορροπημένο, συμπονετικό και θαρραλέο.
5 τρόποι στήριξης των (ευαίσθητων) παιδιών
- Αναγνωρίστε τα συναισθήματά τους.
- Γιορτάστε τη μοναδικότητά τους.
- Προστατέψτε τα όριά τους.
- Σταθείτε απέναντι στο bullying.
- Δώστε το παράδειγμα.
ygeimou.gr
