Η φιλοδοξία του Ντόναλντ Τραμπ να αποκτήσει τη Γροιλανδία επανέρχεται στο προσκήνιο καθώς ετοιμάζεται να αναλάβει τη δεύτερη θητεία του ως πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Με ανάρτησή του στο Truth Social χαρακτήρισε την ιδιοκτησία και τον έλεγχο του νησιού «απόλυτη αναγκαιότητα» για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, αναζωπυρώνοντας τις συζητήσεις για ένα ζήτημα που είχε αναδειχθεί κατά την πρώτη του θητεία.
Η δήλωση αυτή προκάλεσε άμεση αντίδραση από τον πρωθυπουργό της Γροιλανδίας, Μούτε Εγκεντε, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι «η Γροιλανδία δεν είναι προς πώληση» και διαβεβαίωσε ότι το νησί θα συνεχίσει τον αγώνα του για ελευθερία και αυτονομία.
Η στρατηγική σημασία της Γροιλανδίας
Η Γροιλανδία, το μεγαλύτερο νησί του κόσμου με έκταση πάνω από 2 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, διαθέτει πλούσιους φυσικούς πόρους όπως πετρέλαιο, φυσικό αέριο και σπάνια ορυκτά,. Αυτοί οι πόροι, μαζί με τη στρατηγική γεωγραφική της θέση στην Αρκτική, καθιστούν τη Γροιλανδία κρίσιμο γεωπολιτικό «περιουσιακό στοιχείο».
Η αμερικανική στρατιωτική βάση Pituffik Space Base, που βρίσκεται στο νησί, είναι στρατηγικής σημασίας για αποστολές αντιπυραυλικής άμυνας και διαστημικής επιτήρησης. Η βάση κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και παραμένει κλειδί για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Ιστορικό ενδιαφέρον και γεωπολιτικές βλέψεις από τις ΗΠΑ
Το ενδιαφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Γροιλανδία δεν είναι καινούριο. Στη δεκαετία του 1940, η κυβέρνηση του Χάρι Τρούμαν προσέφερε 100 εκατομμύρια δολάρια για την εξαγορά της Γροιλανδίας από τη Δανία. Αν και η πρόταση απορρίφθηκε, η στρατηγική σημασία του νησιού παραμένει αμείωτη.
Η ιδέα επανήλθε το 2019 κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, με τη στήριξη πολιτικών όπως ο γερουσιαστής Τομ Κότον, ο οποίος υποστήριξε ότι η Γροιλανδία θα μπορούσε να ενισχύσει την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, ιδιαίτερα λόγω της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας στην Αρκτική.
Η πολιτική και οικονομική πραγματικότητα της Γροιλανδίας
Η Γροιλανδία αποτελεί αυτόνομο έδαφος της Δανίας από το 2009, με δικαίωμα να κηρύξει ανεξαρτησία. Παρότι πολιτικά και πολιτισμικά συνδέεται με την Ευρώπη, γεωγραφικά ανήκει στη Βόρεια Αμερική. Το νησί έχει 57.000 κατοίκους, εκ των οποίων η πλειονότητα είναι αυτόχθονες Ινουίτ.
Η οικονομική αξία της Γροιλανδίας εκτιμάται ότι υπερβαίνει το 1,7 τρισεκατομμύριο δολάρια, λαμβάνοντας υπόψη τους φυσικούς πόρους και τις υποδομές της. Αυτό καθιστά την πιθανότητα εξαγοράς από τις ΗΠΑ εξαιρετικά περίπλοκη, ειδικά δεδομένων των πολιτικών και ιστορικών σχέσεων της Δανίας με το νησί.
Τι σημαίνει αυτό για τη γεωπολιτική ισορροπία
Η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για τη Γροιλανδία υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία της Αρκτικής, μιας περιοχής που γίνεται όλο και πιο κρίσιμη λόγω της κλιματικής αλλαγής και της αυξανόμενης γεωπολιτικής αντιπαλότητας. Η Κίνα, η Ρωσία και οι ΗΠΑ διεκδικούν ολοένα και περισσότερο επιρροή στην περιοχή, καθιστώντας τη Γροιλανδία επίκεντρο αυτής της διεθνούς αντιπαράθεσης.
Ο Τραμπ φαίνεται αποφασισμένος να προωθήσει την εξαγορά του νησιού ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την ενίσχυση της αμερικανικής παρουσίας στην Αρκτική και την προστασία των στρατηγικών συμφερόντων των ΗΠΑ. Ωστόσο, η αντίθεση από τη Γροιλανδία και τη Δανία δημιουργεί εμπόδια που καθιστούν την πρωτοβουλία αυτή δύσκολα υλοποιήσιμη.
Νοτιοανατολικά της Γροιλανδίας βρίσκονται ο Ατλαντικός Ωκεανός και η Ισλανδία, ανατολικά η Γροιλανδική Θάλασσα, βόρεια ο Αρκτικός Ωκεανός και δυτικά ο Κόλπος Μπάφιν και ο Καναδάς.
Η Γροιλανδία είναι το μεγαλύτερο νησί της Γης (αν θεωρήσουμε ότι η Αυστραλία αποτελεί το ηπειρωτικό τμήμα της Ωκεανίας και δεν την προσμετρήσουμε ως νησί) και η μεγαλύτερη εξαρτώμενη περιοχή του κόσμου, με βάση την έκταση. Περίπου το 81% της έκτασής της καλύπτεται από πάγο.
Από τις 21 Ιουνίου του 2009 η κυβέρνηση της Γροιλανδίας, απολαμβάνει μεγαλύτερη αυτονομία από τη Δανία, με περισσότερες αρμοδιότητες, και έχει δικαίωμα εκμετάλλευσης των πλούσιων φυσικών πόρων του εδάφους της.
