Με παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απειλείται η Ελλάδα για την ασφάλεια στον σιδηρόδρομο, στη σκιά της πολύνεκρης τραγωδίας των Τεμπών.
Συγκεκριμένα, η Κομισιόν έχει ήδη κινήσει διαδικασία επί παραβάσει, με την αποστολή από τον Δεκέμβριο προειδοποιητικής επιστολής στην Ελλάδα (IFR/2023/2036), επειδή δεν ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων (οδηγία 2016/798).
Η συγκεκριμένη οδηγία καλύπτει τις απαιτήσεις ασφάλειας ολόκληρου του σιδηροδρομικού συστήματος, ενώ η Επιτροπή θεωρεί ότι στην Ελλάδα υπάρχουν μακροχρόνιες ελλείψεις στην εφαρμογή της οδηγίας από την έναρξη ισχύος της. Οι ελλείψεις, σύμφωνα με την Κομισιόν, είναι συστημικές και απορρέουν επίσης από την έλλειψη νοοτροπίας ασφάλειας εντός των οικείων οργανισμών.
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι έπειτα από την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων σχετικά με την πορεία υλοποίησης σειράς έργων, αλλά και την εφαρμογή από την Ελλάδα της ενωσιακής νομοθεσίας για τους σιδηροδρόμους, η ελληνική κυβέρνηση ενέκρινε σχέδιο δράσης κατόπιν διαβουλεύσεων και συμφωνίας με τις υπηρεσίες της Κομισιόν.
Το σχέδιο δράσης αποτελεί τη βάση για την αντιμετώπιση των ελλείψεων και σημειώνεται ικανοποιητική πρόοδος στην εφαρμογή του, με την Ελλάδα να υποβάλλει διμηνιαίες εκθέσεις στην Επιτροπή σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται. Ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται κενά στην εφαρμογή της οδηγίας.
Για τον λόγο αυτό, η Κομισιόν απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, η οποία έχει πλέον προθεσμία έως τα μέσα Φεβρουαρίου να απαντήσει επίσημα και να άρει τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν από την Επιτροπή. Εάν η Κομισιόν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, το επόμενο βήμα θα είναι η αποστολή αιτιολογημένης γνώμης.
Για τα διόδια
Επίσης, η Κομισιόν κάλεσε την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Ισπανία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Πολωνία και την Πορτογαλία να μεταφέρουν πλήρως στο εθνικό τους δίκαιο τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τα τέλη διοδίων για τη χρήση των οδικών υποδομών. Η σχετική οδηγία θεσπίζει κοινούς κανόνες για την επιβολή τελών που βασίζονται στην απόσταση, όπως και χρονικών τελών χρήσης, επιτρέποντας στα κράτη – μέλη να ανακτούν το κόστος των υποδομών (κατασκευή, λειτουργία, συντήρηση).
Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ 2022/362) περιλαμβάνει πλέον τα επιβατικά αυτοκίνητα, τα λεωφορεία, τα τουριστικά πούλμαν και τα μικρά βαρέα οχήματα. Επίσης, η αναθεωρημένη οδηγία απαιτεί από τις χώρες να συμπεριλάβουν το περιβαλλοντικό κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα συστήματα χρέωσης και καθορισμού των τελών με βάση τις εκπομπές CO2 ενός οχήματος, με στόχο τη μείωση των εκπομπών και την ενθάρρυνση χρήσης καθαρότερων βαρέων οχημάτων. Η προθεσμία για τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο έληξε στις 25 Μαρτίου 2024.
Όμως, τα οκτώ κράτη – μέλη δεν έχουν κοινοποιήσει στην Επιτροπή τις ενέργειές τους για μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο.
Tα αεροδρόμια
Το τρίτο ελληνικό μέτωπο που μένει ανοιχτό στην Κομισιόν είναι η λήψη των αναγκαίων μέτρων για την εφαρμογή βέλτιστων διαδικασιών πλοήγησης των αεροσκαφών στους ελληνικούς αερολιμένες, βάσει επιδόσεων (PBN), όπως απαιτείται από τους εκτελεστικούς κανονισμούς της ΕΕ (2018/1048 και 2018/1139).
Με τη βελτιστοποίηση των αεροδιαδρόμων και των διαδικασιών ενόργανης προσέγγισης των αεροσκαφών, η χρήση των διαδικασιών PBN στη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας και τις υπηρεσίες αεροναυτιλίας αποφέρει ένα φάσμα οφελών, συμπεριλαμβανομένων της βελτίωσης της ασφάλειας, της αύξησης της χωρητικότητας του εναέριου χώρου, της μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της βελτίωσης της οικονομικής αποδοτικότητας.
Οι τρέχουσες διαδικασίες προσγείωσης των αεροσκαφών στα ελληνικά αεροδρόμια είναι ασφαλείς. Ωστόσο, η εφαρμογή των διαδικασιών προσέγγισης PBN που λείπουν από τους ελληνικούς αερολιμένες θα επιτρέψει στους πιλότους να προσγειώνονται με κατακόρυφη καθοδήγηση, βελτιώνοντας περαιτέρω την ασφάλεια.
Η Κομισιόν απέστειλε τον Απρίλιο του 2024 προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα. Η απάντηση της χώρας μας, στις 19 Ιουνίου, δεν παρείχε ικανοποιητικά στοιχεία σχετικά με την εφαρμογή των διαδικασιών PBN στους ελληνικούς αερολιμένες, ούτε σχετικά με την εφαρμογή των διορθωτικών μέτρων που συμφωνήθηκαν μεταξύ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια της Αεροπορίας και της ελληνικής Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ).
Για τον λόγο αυτό, η Κομισιόν απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα, καλώντας τη να απαντήσει και να λάβει τα αναγκαία μέτρα, προτού η υπόθεση παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
