Δασμούς στα φθηνά πακέτα των κινεζικών κολοσσών φέρνει κι επίσημα η ΕΕ – με τους 27 υπουργούς Οικονομικών να προχωρούν την Πέμπτη σε συμφωνία για την κατάργηση της απαλλαγής που ισχύει σε δέματα που προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ.
Η απόφαση θα επηρεάσει κινεζικές πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως η Shein και η Temu, οι οποίες κατακλύζουν την αγορά της ΕΕ με μικρά δέματα (αξίας έως 150 ευρώ).
«Αυτή είναι μια καθοριστική στιγμή», δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου Maroš Šefčovič μετά τη συνεδρίαση, προσθέτοντας ότι η κίνηση «στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα ότι η Ευρώπη είναι σοβαρή όσον αφορά τον θεμιτό ανταγωνισμό και την υπεράσπιση των συμφερόντων των επιχειρήσεών της».
Ένας τεράστιος αριθμός 4,6 δισεκατομμυρίων δεμάτων εισήχθη στην ΕΕ το 2024, υπενθύμισε την Πέμπτη ο Επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ Valdis Dombrovskis, με το 91% να αποστέλλεται απευθείας από την Κίνα.
Η Ευρώπη πράματι «πνίγεται» από φθηνά δέματα.
Το ίδιο το κόστος αποστολής συχνά υπερβαίνει την αξία των προϊόντων κι οι καταναλωτές μπορεί να πανηγυρίζουν για μπλουζάκια των τριών ευρώ, αλλά πίσω από κάθε πακέτο κρύβεται ένα σιωπηλό κόστος: χρεοκοπημένοι λιανοπωλητές, εκμεταλλευτικές συνθήκες εργασίας, αλλά και παραβίαση δικαιωμάτων των καταναλωτών – ακόμη και κίνδυνοι για τη δημόσια ασφάλεια.
Το πρόσφατο σκάνδαλο με τις κούκλες του σεξ με παιδική εμφάνιση που πωλούνταν στο Shein και το AliExpress αποκαλύπτουν το επικίνδυνο κενό ασφαλείας.
Οι αρχές έχουν εντοπίσει στο παρελθόν προϊόντα ομορφιάς και παιδικά παιχνίδια που περιέχουν υψηλά επίπεδα τοξικών και καρκινογόνων ουσιών, ενώ ακόμη πιο ανησυχητικές είναι οι αστοχίες σε προϊόντα που προορίζονται να σώζουν ζωές: ανιχνευτές καπνού που παραμένουν «σιωπηλοί», κράνη που θρυμματίζονται και ηλεκτρικές συσκευές που προκαλούν πυρκαγιές.
Αυτά τα προϊόντα δεν θα πωλούνταν πιθανότατα ποτέ στα ράφια των ευρωπαϊκών καταστημάτων – κι όμως εκατομμύρια εισέρχονται καθημερινά, χωρίς έλεγχο.
Αυτός δεν είναι, φυσικά, ο βασικός λόγος για την ανάληψη κοινής δράσης: Η συμφωνία για δασμούς έρχεται κατά βάση για να προστατεύσει τους ευρωπαίους λιανεμπόρους.
Σήμερα οποιοδήποτε δέμα αξίας κάτω των 150 ευρώ παρακάμπτει τόσο τους τελωνειακούς ελέγχους όσο και την πληρωμή φόρων. Εκμεταλλευόμενες αυτό το παράθυρο, Shein και Temu στέλνουν εκατομμύρια παραγγελίες απευθείας στους καταναλωτές αντί για ομαδοποιημένες αποστολές που θα μπορούσαν να ελεγχθούν.
Η φορολογική εξαίρεση δημιουργεί ένα τεράστιο πλεονέκτημα κόστους: ενώ οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πληρώνουν το μερίδιό τους, αυτές οι πλατφόρμες κατορθώνουν να δημιουργούν στρεβλώσεις την αγορά.
Οι καταναλωτές χάνουν. Οι κυβερνήσεις χάνουν. Αλλά η Shein και η Temu κερδίζουν.
Πόσο θα επιβαρυνθούν τα δέματα χαμηλής αξίας
Μπορεί τους τελευταίους μήνες να διακινείται το σενάριο για τέλος δύο ευρώ, ωστόσο για την ώρα οι δασμοί δεν έχουν καθοριστεί.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ταχθεί υπέρ ενός ενιαίου συντελεστή, ενώ η Γαλλία προτιμά μια σταθερή χρέωση – όπως 5 ευρώ ανά δέμα.
Ήδη επιμέρους χώρες της ΕΕ έχουν λάβει αποφάσεις για την εισαγωγή εθνικών τελών διαχείρισης: Η Ρουμανία έχει προτείνει χρέωση 25 λέι (4,92) για δέματα χαμηλής αξίας, η Ιταλία επεξεργάζεται την επιβολή ενός φόρου μέχρι τα τέλη του έτους – προκειμένου να προστατεύσει τη βιομηχανία μόδας της – ενώ η γαλλική εθνοσυνέλευση συζητά αυτή την εβδομάδα την επιβολή φόρου ύψους 2 ευρώ στις εισαγωγές ειδών fast fashion
Ο ευρωπαϊκός σύνδεσμος λιανεμπόρων και χονδρεμπόρων EuroCommerce έχει προειδοποιήσει ότι μια ποικιλία διαφορετικών εθνικών τελών θα μπορούσε να υπονομεύσει την ενιαία αγορά της ΕΕ.
Το πόσο αποτελεσματικό θα ήταν στην πράξη ένα τέτοιο τέλος παραμένει επίσης ασαφές.
«Συνήθως η αγορά προσαρμόζεται… Ένα ή δύο ευρώ δεν θα αλλάξουν πραγματικά την ελκυστικότητα αυτών των πλατφορμών», δήλωσε την Πέμπτη ο διευθύνων σύμβουλος των Poste Italiane, μιας κρατικά υποστηριζόμενης εταιρείας που διαχειρίζεται εκατομμύρια δέματα τον χρόνο.
Ο πρόεδρος της γαλλικής ένωσης λιανεμπόρων, Αλεξάντρ Μομπάρ, ο οποίος είναι επίσης επικεφαλής του ομίλου σούπερ μάρκετ Carrefour, δήλωσε τον Ιούλιο ότι ένα τέλος 2 ευρώ σε δέματα χαμηλής αξίας θα ήταν «ένα αστείο».
* Με πληροφορίες από dnews.gr, Euobserver, Euronews, Reuters, Le Monde
