Η διαπίστωση αυτή προκαλεί ανησυχία, καθώς οι δανειακοί πόροι του ΤΑΑ θεωρούνταν η «μηχανή» που θα κινούσε τη νέα αναπτυξιακή περίοδο της ελληνικής οικονομίας, με την ταυτόχρονη κινητοποίηση τραπεζικών κεφαλαίων, ιδιωτικών επενδύσεων και ευρωπαϊκών κονδυλίων. Μέχρι σήμερα έχουν συμβασιοποιηθεί έργα ύψους περίπου 8 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε συνολικές επενδύσεις 17,5 δισ. ευρώ, χάρη στη συγχρηματοδότηση από εμπορικές τράπεζες, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) και την EBRD. Από αυτά, μόνο το 50% έχει εκταμιευθεί, κάτι που υποδηλώνει μεν πρόοδο, αλλά αφήνει ανοιχτό το ερώτημα αν υπάρχει επαρκής χρόνος για να ολοκληρωθούν οι υπόλοιπες διαδικασίες.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διευθύνοντα Συμβούλου της Eurobank, Φωκίωνα Καραβία, ο ρεαλιστικός στόχος είναι να επιτευχθεί συμβασιοποίηση του 75%-80% των συνολικών δανειακών κεφαλαίων έως το καλοκαίρι του 2026. «Οι εκταμιεύσεις θα συνεχιστούν και μετά τη λήξη του προγράμματος, με ορίζοντα τα επόμενα χρόνια, ωστόσο οι επόμενοι έντεκα μήνες είναι κρίσιμοι για να ‘κλειδώσουν’ οι επιχειρήσεις τα φθηνά δάνεια του Ταμείου», τόνισε, προσθέτοντας ότι οι τράπεζες είναι έτοιμες να στηρίξουν το επενδυτικό κύμα που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται. Παρά τα θετικά αυτά σημάδια, το γεγονός ότι περίπου το ένα τέταρτο των διαθέσιμων πόρων φαίνεται πως δεν θα αξιοποιηθεί, δημιουργεί σοβαρούς προβληματισμούς για την αποδοτικότητα και τον σχεδιασμό του προγράμματος.
Η ελληνική κυβέρνηση καλείται μέσα στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες να καταλήξει σε αποφάσεις για το ποια έργα θα ολοκληρωθούν μέσω του ΤΑΑ και ποια θα μεταφερθούν σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Οι ευρωπαϊκές αρχές δεν ζητούν απλώς απορρόφηση κονδυλίων, αλλά και επιβεβαίωση ότι τα έργα λειτουργούν κανονικά και παράγουν αποτελέσματα.
Έτσι, πριν την εκταμίευση των τελευταίων δόσεων, θα πραγματοποιηθούν δειγματοληπτικοί έλεγχοι για τη λειτουργικότητα των έργων. Η Ελλάδα, αν και βρίσκεται μεταξύ των πρώτων κρατών-μελών της Ε.Ε. στην απορρόφηση του ΤΑΑ, κινδυνεύει να χάσει τη θετική αυτή εικόνα αν δεν τηρηθούν οι προβλεπόμενες ποσοστώσεις – κυρίως στους τομείς της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.
Η έγκριση της 6ης δόσης, ύψους 2,1 δισ. ευρώ (2,44 δισ. με την προχρηματοδότηση), από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε προσωρινή ανάσα, όμως τα δύσκολα έπονται. Ως τα μέσα Δεκεμβρίου, το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να υποβάλει το έβδομο αίτημα πληρωμής, ύψους 3,5 δισ. ευρώ, για το οποίο απαιτείται η ολοκλήρωση 28 οροσήμων. Στη συνέχεια, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026, αναμένεται το όγδοο αίτημα, ύψους 1,87 δισ. ευρώ, και τέλος, έως τον Αύγουστο του 2026, το ένατο και τελευταίο, ύψους 5,4 δισ. ευρώ, το οποίο προϋποθέτει την κάλυψη 130 οροσήμων. Ο όγκος και η πολυπλοκότητα αυτών των στόχων καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη την πλήρη απορρόφηση των δανειακών κεφαλαίων.
Η αποτυχία πλήρους απορρόφησης δεν θα σημαίνει μόνο χαμένα χρήματα, αλλά και απώλεια μιας ιστορικής ευκαιρίας για τη μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε πιο πράσινο και ψηφιακό μοντέλο ανάπτυξης. Το ΤΑΑ δεν είναι απλώς ένα χρηματοδοτικό εργαλείο· αποτελεί καταλύτη μεταρρυθμίσεων και τεχνολογικού εκσυγχρονισμού, που συνδέεται με δεκάδες θεσμικά ορόσημα. Αν τα δάνεια παραμείνουν αναξιοποίητα, θα σημάνει ότι οι επιχειρήσεις είτε δεν προετοιμάστηκαν έγκαιρα, είτε ότι το τραπεζικό σύστημα δεν κατάφερε να επιταχύνει τη διαδικασία αξιολόγησης και εκταμίευσης.
Η κυβέρνηση εμφανίζεται αισιόδοξη ότι με εντατικοποίηση των διαδικασιών και καλύτερο συντονισμό θα επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή απορρόφηση. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες παρακολουθούν στενά την πρόοδο και έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν θα υπάρξουν παρατάσεις πέραν του 2026.
dnews.gr
