Η H&M, ή Hennes & Mauritz AB, όπως είναι επίσημα, η ονομασία της, είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Στοκχόλμης από το 1974, αλλά όπως εκτιμούν πολλοί κάνει ουσιαστικά βήματα προς ένα delisting.
Η οικογένεια Πέρσον, οι οποίοι είναι ιδρυτές και βασικοί μέτοχοι της H&M, έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις ύψους περίπου 6,6 δισ. δολάρια από το 2016, αυξάνοντας το ποσοστό συμμετοχής της και αναζωπυρώνοντας τις φήμες περί μελλοντικής απόσυρσης της H&M από το χρηματιστήριο. Παρ’ όλα αυτά, οι φήμες διαψεύδονται συνεχώς από τους μετόχους.
Η συγκεκριμένη οικογένεια, μία από τις πλουσιότερες της Σουηδίας, ενισχύει τη θέση της μέσω της εταιρείας συμμετοχών Ramsbury Invest, αποφεύγοντας συστηματικά τις δημόσιες τοποθετήσεις, πέραν της πάγιας θέσης ότι «πιστεύει» στην H&M, την οποία ίδρυσε το 1947 ο Έρλινγκ Πέρσον.
Η αρχή και το όραμα του Έρλινγκ Πέρσον
Η ιστορία της H&M ξεκινά λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ο Σουηδός επιχειρηματίας Έρλινγκ Πέρσον επιστρέφει από ένα ταξίδι στη Νέα Υόρκη, γεμάτος έμπνευση. Το 1947, ανοίγει στο Βεστερός της Σουηδίας ένα κατάστημα γυναικείων ενδυμάτων με το όνομα Hennes, που στα σουηδικά σημαίνει «Δικό της». Ο ίδιος σχεδίασε και το πρώτο λογότυπο της εταιρείας, με στόχο να προσφέρει κομψά, ποιοτικά ρούχα σε προσιτές τιμές.
Η επέκταση και η δημιουργία της H&M
Το 1968, η Hennes εξαγοράζει την εταιρεία Mauritz Widforss, που εξειδικευόταν σε εξοπλισμό κυνηγιού και ανδρικά ρούχα. Η συγχώνευση αυτή οδήγησε στη μετονομασία της εταιρείας σε Hennes & Mauritz – H&M, ανοίγοντας τον δρόμο για την προσθήκη ανδρικών και παιδικών συλλογών.
Η δεκαετία του ’70 είναι περίοδος ταχύτατης ανάπτυξης, με την H&M να εισάγεται στο χρηματιστήριο της Στοκχόλμης (1974), να υιοθετεί τη σημερινή συντομογραφία «H&M», και να ξεκινάει πωλήσεις εσωρούχων και καλλυντικών. Κατά τη διάρκεια αυτών των δύο δεκαετιών, η εταιρεία επεκτείνεται σημαντικά και στο εξωτερικό. Η Νορβηγία έρχεται πρώτη, ακολουθούμενη από τη Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελβετία. Ο ρυθμός ανάπτυξης ενισχύεται ακόμη περισσότερο, με πέντε ή έξι νέα καταστήματα να ανοίγουν κάθε χρόνο.
Οικογενειακή υπόθεση
Το 1982, ο Έρλινγκ Πέρσον παραδίδει τη διοίκηση στον γιο του, Στέφαν Πέρσον, που θα εξελιχθεί σε έναν από τους ισχυρότερους ανθρώπους της παγκόσμιας βιομηχανίας μόδας. Για 16 χρόνια ήταν CEO της εταιρείας και για πάνω από δύο δεκαετίες, πρόεδρος. Θεωρείται ο άνθρωπος που μετέτρεψε την H&M σε παγκόσμιο κολοσσό. Υπό τη δική του ηγεσία, το brand κερδίζει παγκόσμια αναγνώριση και θεμελιώνει τη φιλοσοφία της προσιτής μόδας για όλους.
Η περιουσία του, σύμφωνα με τον Bloomberg Billionaires Index, αγγίζει τα 18,6 δισ. δολάρια, κυρίως λόγω της συμμετοχής του στην H&M. Το 1997 απέκτησε την έπαυλη Ramsbury, μια έκταση 3.000 στρεμμάτων, την οποία επέκτεινε σε 19.000 στρέμματα, δημιουργώντας ζυθοποιία, αποστακτήριο και ελαιοτριβείο.
Η τρίτη γενιά
Το 2009, τη σκυτάλη παίρνει η τρίτη γενιά της οικογένειας, ο εγγονός του ιδρυτή και γιος του Στέφαν, Κάρλ Γιόχαν Πέρσον. Γεννημένος το 1975, ο Καρλ Γιόχαν αναλαμβάνει CEO σε ηλικία 34 ετών. Υπό τη διοίκησή του, λανσάρονται νέες μάρκες όπως COS, Weekday, Monki, Cheap Monday, & Other Stories, Arket, Afound, επεκτείνεται η παγκόσμια παρουσία σε Ασία, Αμερική και Αυστραλία και παράλληλα, δίνεται έμφαση στη βιωσιμότητα, με συλλογές Conscious και πρόγραμμα ανακύκλωσης ρούχων. Στο μεταξύ, η H&M επενδύει σε τεχνολογία και ηλεκτρονικό εμπόριο, διατηρώντας την ανταγωνιστικότητά της
Το 2020, ο Καρλ Γιόχαν αποχωρεί από τη θέση του CEO αλλά παραμένει ενεργός στον όμιλο ως πρόεδρος του Δ.Σ., συνεχίζοντας την οικογενειακή παρουσία στην κορυφή της εταιρείας. Σε συνέντευξή του στο Bloomberg το 2023, ο Καρλ-Γιόχαν Πέρσον, διέψευσε τις φήμες περί ιδιωτικοποίησης δηλώνοντας πως «δεν υπάρχουν τέτοια σχέδια. Απλώς αγοράζουμε γιατί πιστεύουμε στην εταιρεία».
Σήμερα, το ποσοστό συμμετοχής των Πέρσον πλησιάζει τον πλήρη έλεγχο, την ώρα που η H&M χάνει μερίδιο αγοράς από τον βασικό ανταγωνιστή της Zara και νέους «παίκτες» της ultra-fast fashion όπως η Shein.
«Αυτό είναι κάτι που συζητιέται εδώ και χρόνια και λίγοι αμφιβάλλουν ότι προς τα εκεί πηγαίνουμε», δήλωσε ο Σβέρ Λίντον, επικεφαλής νομικών υποθέσεων και εκπρόσωπος του Σουηδικού Συνδέσμου Μετόχων. Αν η οικογένεια δεν σκοπεύει να αποσύρει την εταιρεία, θα πρέπει να το ξεκαθαρίσει και να σταματήσει τις αγορές μετοχών, πρόσθεσε.
Μέσω της Ramsbury, η οποία φέρει το όνομα της αγγλικής έπαυλης του δισεκατομμυριούχου Στέφαν Πέρσον, η οικογένεια αύξησε το ποσοστό της από 35,5% στο 64% τα τελευταία εννέα χρόνια, κυρίως μέσω επανεπένδυσης μερισμάτων. Μαζί με τις συμμετοχές ευρύτερων μελών της οικογένειας, ελέγχουν σήμερα περίπου 70% του μετοχικού κεφαλαίου και περίπου 85% των δικαιωμάτων ψήφου, σύμφωνα με την H&M.
Αναλυτές όπως ο Νίκλας Έκμαν της DNB Carnegie εκτιμούν ότι οι συνεχείς αγορές δεν είναι απλώς ένδειξη εμπιστοσύνης αλλά πιθανώς προετοιμασία για ιδιωτικοποίηση. Σε σημείωμα προς πελάτες του τον περασμένο μήνα, ανέφερε πως αν συνεχιστεί ο ρυθμός εξαγορών, τότε ένα πιθανό buyout θα μπορούσε να γίνει μέσα στην επόμενη διετία.
Αν η οικογένεια φτάσει το 90%, τότε έχει το δικαίωμα να ζητήσει διαγραφή των μετοχών από το χρηματιστήριο. Ωστόσο, ο Ekman υπογράμμισε ότι μια τέτοια κίνηση θα βασίζεται περισσότερο σε συναισθηματικά κίνητρα, καθώς οι Persson ήδη ελέγχουν την εταιρεία και επί χρόνια αγνοούν τα συμφέροντα των μικρομετόχων.
Η μετοχή της H&M έχει υποχωρήσει κατά 60% από το ιστορικό υψηλό της πριν από μια δεκαετία, διαμορφώνοντας τη χρηματιστηριακή αξία της στα 220 δισ. κορώνες. Την ίδια περίοδο, η Inditex (Zara) έχει σημειώσει άνοδο 60%. Η πτώση αυτή ενδέχεται να προκαλεί απογοήτευση στην οικογένεια Persson, αλλά δημιουργεί και ευκαιρίες: Στις τρέχουσες τιμές, το κόστος εξαγοράς των υπολοίπων μετοχών εκτιμάται σε τουλάχιστον 70 δισ. κορώνες, ποσό που πιθανόν απαιτεί χρηματοδότηση μέσω δανεισμού.
«Αν η εξαγορά χρηματοδοτηθεί με δανεισμό, θα περιορίσει την ευελιξία της εταιρείας», σημειώνει ο Τσαρλς Άλεν, αναλυτής του Bloomberg Intelligence. Είτε το χρέος είναι στην εταιρεία είτε στην οικογένεια, «τα ταμειακά διαθέσιμα θα κατευθυνθούν προς πληρωμή τόκων και αποπληρωμή».
Σύμφωνα με την ίδια την εταιρεία, η H&M δεν είναι απλώς ένα brand. Είναι μια οικογενειακή υπόθεση τριών γενεών, που κατάφερε να μεταμορφώσει την παγκόσμια μόδα. Από ένα κατάστημα στο Βεστερός, σήμερα έχει παρουσία σε περισσότερες από 75 χώρες με χιλιάδες καταστήματα και εκατομμύρια πελάτες.
Οι προκλήσεις και οι επικριτές
Ωστόσο, σε λειτουργικό επίπεδο, η H&M φαίνεται να υπολείπεται του ανταγωνισμού, αντιμετωπίζοντας χλιαρή ζήτηση, σκληρό ανταγωνισμό και πλέον και δασμούς από τις ΗΠΑ. Τα αποτελέσματα α’ τριμήνου ήταν κατώτερα των προσδοκιών, με τις αυξημένες δαπάνες μάρκετινγκ να μην αποφέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα.
Ο νέος CEO, Ντάνιελ Έρβερ, μακροχρόνιο στέλεχος της H&M, δεν έχει ακόμη καταφέρει να ανακτήσει τα μερίδια αγοράς σε μεγάλες αγορές όπως Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο. Οι συνεργασίες με προσωπικότητες, όπως η Charli XCX, δεν έφεραν αναμενόμενη ενίσχυση της εμπορικής απήχησης.
Η εταιρεία έχει επίσης δεχτεί επικρίσεις για έλλειψη διαφάνειας, κυρίως όσον αφορά ξαφνικές διοικητικές αλλαγές και τη μη δημοσιοποίηση των συμμετοχών της ανώτατης διοίκησης – κάτι που αποτελεί μοναδική περίπτωση στο σουηδικό χρηματιστηριακό δείκτη. «Η παρουσία στο χρηματιστήριο φέρνει μεν αυξημένο έλεγχο, αλλά προσφέρει και κίνητρα στη διοίκηση και στους εργαζομένους που δεν θα υπήρχαν αν η εταιρεία ήταν ιδιωτική», σημειώνει ο Άλεν.
Ο Άντερς Όσκαρσον, επικεφαλής επενδύσεων της AMF, ένας από τους μεγαλύτερους σουηδικούς συνταξιοδοτικούς οργανισμούς και βασικός μη οικογενειακός μέτοχος, δήλωσε πως δεν έχει ακούσει επίσημα σχέδια αποχώρησης από την οικογένεια. «Θα ήταν κρίμα να χαθεί μια τέτοια εταιρεία από το χρηματιστήριο», τόνισε. «Για να έχουμε αποδόσεις από την αγορά, χρειαζόμαστε ισχυρές εισηγμένες εταιρείες».
www.newmoney.gr
