Της Αλεξάνδρας Γκίτση
Με δύο διακριτές “ταχύτητες” και πολλές περισσότερες στις περιοχές αυξημένου κινδύνου, λειτουργεί από το Σάββατο 30 Ιανουαρίου το λιανεμπόριο. Οι περιορισμοί που τέθηκαν, σε μια προσπάθεια να αναχαιτιστεί η αύξηση των κρουσμάτων, δεν αποτελεί κεραυνό εν αίθρια για τους Παροικούντες την Ιερουσαλήμ, δηλαδή τους λιανέμπορους και τους εκπροσώπους των θεσμικών φορέων του κλάδου.
Τρεις εβδομάδες πριν, όταν η Επιτροπή των λοιμωξιολόγων συνεδρίαζε για να αποφασίσει τι θα “άνοιγε” τη Δευτέρα 18 Ιανουαρίου -λιανεμπόριο ή σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης- και το υπουργείο Ανάπτυξης κατέθετε προτάσεις για τη λειτουργία της αγοράς, οι θεσμικοί φορείς του εμπορίου, σύμφωνα με κάποιες πηγές, είχαν ενημερωθεί ότι το “πείραμα” της επαναλειτουργίας του λιανεμπορίου θα διαρκούσε δύο εβδομάδες.
Όπερ και εγένετο. Η αύξηση των κρουσμάτων και το “κοκκίνισμα” περιοχών όπως π.χ. η Αττική, οδήγησε τελικά την Επιτροπή να εισηγηθεί τον περιορισμό στη λειτουργία του λιανεμπορίου και την επανεμφάνιση των “clicks” στις αγορές.
Έως την ερχόμενη Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου λοιπόν, το λιανεμπόριο, στις “κόκκινες” περιοχές, ο αριθμός των οποίων έχει φθάσει στις 13 -χθες προστέθηκαν στη λίστα η Χαλκδική, το Λασίθι και η Ζάκυνθος- θα λειτουργεί με τη μέθοδο click away (παραγγελία από απόσταση και παραλαβή στο κατάστημα), ενώ τα καταστήματα ένδυσης, υπόδησης, βιβλιοπωλείων, κομμωτηρίων και προσωπικής περιποίησης έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν με προκαθορισμένο ραντεβού (click inside) και με 1 άτομο ανά 25 τ.μ.
Δυνατότητα την οποία αποφάσισε να μην εξασκήσει το δίκτυο της Inditex που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα με πλειάδα καταστημάτων και σημάτων, όπως ZARA, Pull&Bear, Massimo Dutti, Bershka, Stradivarius, Oysho.
Σε ό,τι αφορά την Jumbo, ενώ το Σάββατο άνοιξε κανονικά τα καταστήματά της, αξιοποιώντας τη δυνατότητα που δίνεται στις λιανεμπορικές επιχειρήσεις να λειτουργήσουν στις “κόκκινες περιοχές” με τους ΚΑΔ ένδυσης, υπόδησης και βιβλιοχαρτοπωλείου, και λειτούργησε με το μοντέλο click inside, στο τέλος της ημέρας, διαπίστωσε μάλλον ότι το z της ταμειακής μηχανής δεν κάλυπτε τα έξοδα λειτουργίας. Έτσι πριν αλέκτορα φωνήσαι τρις, η διοίκησή της ανέκρουσε πρύμναν και αποφάσισε τα καταστήματά της σε Αττική, Χαλκίδα και Πάτρα να παραμείνουν κλειστά από τη Δευτέρα 1η Φεβρουαρίου.
Ωστόσο, τελικά η αλυσίδα αποφάσισε να λειτουργήσει από αύριο Τρίτη, τόσο με το μοντέλο click away όσο και με το σύστημα click inside. Ο λόγος, σύμφωνα με όσα υποστήριξαν το πρωί στελέχη της, είναι ότι υπήρξε ερμηνευτική εγκύκλιος που την ανάγκαζε αναγκάζει να “μεταφερθεί” στη Συν-εργασία και να απεμπολήσει τα δικαιώματα που έχει με την αναστολή εργασίας. Αλλες πηγές της εταιρείας πάντως υποστηρίζουν πως η απόφαση για το άνοιγμα ελήφθη μετά από επαφές με τους νομικούς της συμβούλους και στελέχη τόσο του υπουργείου Εργασίας όσο και του υπουργείο Ανάπτυξης. “Από τη στιγμή που δεν κλείνεις με κρατική εντολή δεν μπορείς να έχεις τις πρόνοιες των εταιρειών που κλείνουν με κρατική εντολή” ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν το πρωί στελέχη της Jumbo η ερμηνευτική εγκύκλιος προβλέπει πως όποια εταιρεία διαθέτει ρούχα, υποδήματα, και είδη βιβλιοχαρτοπωλείου, και δεν ανοίξει ακόμη και αν αυτές οι δραστηριότητες είναι δευτερεύοντες ΚΑΔ, αυτό σημαίνει αυτομάτως τον αποκλεισμό τους από τα ευεργετικά μέτρα των αναστολών εργασίας και την υπαγωγή τους στο πρόγραμμα Συν-εργασία. Οπότε, δεν πρέπει να αποκλείουμε το ενδεχόμενο αλυσίδες που δεν άνοιξαν στις “κόκκινες” περιοχές, να εξαναγκαστούν να “συμμορφωθούν” με τη νέα ΚΥΑ, δηλαδή να λειτουργήσουν με το click in shop και click inside, όπως θα πράξει η Jumbo.
Ωστόσο, πηγές τόσο από το υπουργείο Εργασίας όσο και από το υπουργείο Ανάπτυξης αναφέρουν ότι δεν υπάρχει σχετική ερμηνευτική εγκύκλιος.
Σε ένα κατάστημα π.χ. επιφάνειας 1.000 τ.μ. μπορούν να βρίσκονται ταυτόχρονα εντός αυτού έως 40 καταναλωτές ή 420-520 αν δεχθούμε ότι ο καθένας μένει μέσα 1 ώρα και το κατάστημα εξαντλεί τη δυνατότητα που του δίδεται από την ΚΥΑ να λειτουργεί καθημερινά έως και 13 ώρες στην Αττική, δηλαδή από τις 7 το πρωί έως τις 8 το βράδυ, ή 10,5 ώρες στις υπόλοιπες “κόκκινες” περιοχές, δηλαδή από τις 7 το πρωί έως τις 17:30.
Η περίπτωση των Inditex και H&M
Ας επανέλθουμε όμως στην περίπτωση της Inditex. Η αρχική απόφαση του μεγαλύτερου λιανέμπορου που δραστηριοποιείται στη χώρα, του Ισπανικού ομίλου Inditex που με βάση τα στοιχεία του 2019 τζίραρε στην Ελλάδα 550 εκατ. ευρώ, διέθετε δίκτυο 165 καταστημάτων –πλέον είναι 163 – στο οποίο απασχολούνταν 3.956 εργαζόμενοι, προβληματίζει.
Και αυτό γιατί ο όμιλος Inditex έχει ανακοινώσει, από τον περασμένο Ιούνιο, ότι προτίθεται να κλείσει παγκοσμίως 1.200 καταστήματα, να επεκτείνει τα καταστήματα με τις καλύτερες επιδόσεις και να επενδύσει στο διαδίκτυο προκειμένου το 2022 το 25% του ετήσιου τζίρου του να προέρχεται από τις online πωλήσεις.
Έως τα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου είχε κλείσει 289 περιορίζοντας τον αριθμό τους σε 7.197. Μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστό αν αυτή η απόφαση, δηλαδή κλείσιμο καταστημάτων, θα επηρεάσει και πόσο τη δραστηριότητα του στην Ελλάδα, όπου ολόκληροι εμπορικοί δρόμοι φέρουν το όνομα του ενώ το αποτύπωμά του στα εμπορικά κέντρα της χώρας κάθε άλλο παρά ασήμαντο είναι.
Εκτός από την Inditex, υπάρχουν και άλλοι μεγάλοι εγχώριοι και μη όμιλοι που αναζητούν την πλέον ενδεδειγμένη λύση για το πως θα λειτουργήσουν βραχυπρόθεσμα και ποιο πλάνο θα ακολουθήσουν μακροπρόθεσμα.
Και φυσικά υπάρχουν και αρκετές χιλιάδες μικρομεσαίες λιανεμπορικές επιχειρήσεις οι οποίες, κατά δήλωση εκπροσώπων των θεσμικών τους οργάνων βρίσκονται επί ξυρού ακμής. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών Σταύρο Καφούνη, 1 στις 2 εμπορικές επιχειρήσεις κινδυνεύουν αν δεν εφαρμοστούν γενναία μέτρα στήριξης μεταξύ των οποίων και “κούρεμα” οφειλών. Αρκετές εξ αυτών των επιχειρήσεων αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις που έχουν συσσωρευτεί, αφού ο τζίρος των προηγούμενων μηνών, ακόμη και την περίοδο των εορτών όπου τα καταστήματα λειτούργησαν κάποιες ημέρες και των δύο προηγούμενων εβδομάδων, είναι κάτω τουλάχιστον 50% όπως υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς.
Ακόμη όμως και μεγάλες αλυσίδες και γνωστά brands, όπως η σουηδική H&M δέχθηκαν και συνεχίζουν να δέχονται ισχυρές πιέσεις. Η αλυσίδα που αριθμεί 35 καταστήματα στην Ελλάδα έχασε πέρυσι το 1/4 των πωλήσεών της σε σχέση με το 2019 ενώ το τελευταίο τρίμηνο της οικονομικής της χρήσης (Σεπτέμβριος – Νοέμβριος) οι απώλειες διευρύνθηκαν. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο σουηδικός όμιλος στις 29 Ιανουαρίου, οι πωλήσεις του στην Ελλάδα το διάστημα Σεπτέμβριος – Νοέμβριος υποχώρησαν κατά 30%, όταν σε επίπεδο ομίλου η πτώση ήταν μόλις 10%.
Στροφή 180 μοιρών από τα Zara
Εντέλει σε στροφή 180 μοιρών προχώρησε και ο όμιλος Inditex (ZARA, Pull&Bear κ.ά.) ο οποίος αποφάσισε να λειτουργήσει τελικά το δίκτυό του στις “κόκκινες” περιοχές με το μοντέλο click inside.
Η απόφαση ελήφθη νωρίτερα το μεσημέρι της Δευτέρας κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης που είχαν τα στελέχη της θυγατρικής στην Ελλάδα με τα κεντρικά στην Ισπανία.
Πήγες της Inditex ανέφεραν στο Capital.gr, ότι ο λόγος που δεν λειτουργήσαν τα καταστήματα του ομίλου στις “κόκκινες” περιοχές το περασμένο Σάββατο και σήμερα Δευτέρα οφείλεται στο γεγονός ότι δεν προλάβαιναν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα -το ΦΕΚ δημοσιεύθηκε το βράδυ του Σαββάτου.
Άλλες πηγές πάντως υποστηρίζουν πως τόσο ο όμιλος Inditex όσο και η Jumbo “αναγκάστηκαν” να ανοίξουν τα καταστήματά τους διότι σε αντίθετη περίπτωση θα εξαιρούνταν από τα μέτρα στήριξης.
