Αν και σπάνια μπαίνουν στον δημόσιο διάλογο, τα θερμοκήπια αναδεικνύονται σε έναν από τους πιο στρατηγικούς πόρους της ελληνικής αγροτικής παραγωγής και η Δυτική Ελλάδα διατηρεί πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την κρίσιμη μεταβολή.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (κυρίως η Αχαΐα και η Ηλεία) φιλοξενεί περίπου το 1/3 των θερμοκηπιακών εκτάσεων της χώρας, αποκαλύπτοντας μια κρυμμένη αλλά θεμελιώδη δύναμη στην τοπική και εθνική οικονομία.
Με μέσο μέγεθος θερμοκηπιακής εκμετάλλευσης 20,2 στρέμματα ανά παραγωγό, η Δυτική Ελλάδα ξεχωρίζει πανελλαδικά όχι μόνο για την έκταση, αλλά και για τον βαθμό συγκέντρωσης της παραγωγής, που υποδηλώνει πιο οργανωμένες και επαγγελματικές μονάδες. Πρόκειται για το μεγαλύτερο μέσο μέγεθος θερμοκηπίων στην Ελλάδα, ξεπερνώντας κατά πολύ ακόμα και παραδοσιακά «θερμοκηπιακές» περιοχές όπως η Κρήτη.
ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ
-Η Δυτική Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη έκταση θερμοκηπίων στην Ελλάδα με περίπου 30.000 στρέμματα, ξεπερνώντας ακόμα και την Κρήτη. Αυτό καταδεικνύει ότι η θερμοκηπιακή καλλιέργεια αποτελεί βασικό άξονα της πρωτογενούς παραγωγής της περιοχής.
-Η Δυτική Ελλάδα διαθέτει πολύ μεγάλη έκταση σε κηπευτικά υπαίθρου, καρπούζια και πεπόνια υπαίθρου. Παρουσιάζει επίσης σημαντική παρουσία σε καλλιέργειες υπό κάλυψη, όπως κηπευτικά, καρπούζια και πεπόνια, φράουλες, γεγονός που δείχνει ποικιλομορφία στις θερμοκηπιακές επιλογές. Είναι από τις κορυφαίες περιφέρειες σε ποσοστό και ποικιλία θερμοκηπιακών καλλιεργειών, γεγονός που ευθυγραμμίζεται με τα δεδομένα του 2020.
-Η Δυτική Ελλάδα βρίσκεται στην 3η θέση πανελλαδικά με 256 εκατ. ευρώ σε αξία παραγωγής νωπών κηπευτικών. Το ποσοστό της στην αξία φυτικής παραγωγής ανέρχεται στο 24%, που είναι πολύ υψηλό και δείχνει τη σημαντική συμβολή των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στην αγροτική οικονομία της περιφέρειας. Είναι μια από τις λίγες περιοχές με τόσο υψηλή απόδοση ανά στρέμμα, γεγονός που πιθανόν οφείλεται στην εκτεταμένη χρήση θερμοκηπίων και στην υψηλή τεχνογνωσία.
Αυτή η αναπτυξιακή δυναμική δεν είναι τυχαία. Η γεωμορφολογία, το κλίμα και η αγροτική παράδοση της Δυτικής Ελλάδας –ειδικά στις περιοχές της Αχαΐας και της Ηλείας– ευνοούν ιδιαίτερα τις καλλιέργειες υπό κάλυψη.
Η φράουλα, τα πεπόνια και τα καρπούζια είναι μερικά από τα πλέον εξαγώγιμα προϊόντα της περιοχής, που παράγονται κυρίως εντός θερμοκηπίου, με σαφώς υψηλότερες αποδόσεις ανά στρέμμα σε σχέση με τις υπαίθριες καλλιέργειες.
Ωστόσο, η πραγματική «κρυφή αξία» των θερμοκηπίων για την τοπική κοινωνία δεν εντοπίζεται μόνο στους αριθμούς. Αποτελούν εργαλείο σταθεροποίησης του γεωργικού εισοδήματος, μειώνοντας την εξάρτηση από τις κλιματικές μεταβολές και επιτρέποντας πολυκαλλιέργεια και συνεχή παραγωγή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Επίσης, ενισχύουν τη συμβολαιακή γεωργία και συνδέονται όλο και περισσότερο με τις αγορές της Ευρώπης.
Παρά τα ενθαρρυντικά αυτά στοιχεία, η έκθεση του ΙΟΒΕ επισημαίνει και σημαντικά εμπόδια: το χαμηλό τεχνολογικό επίπεδο, οι ανεπαρκείς υποδομές (αποθήκευσης, συσκευασίας, μεταφοράς), η ελλιπής κατάρτιση πολλών παραγωγών, αλλά και το γεγονός ότι το 80% των θερμοκηπίων είναι μη θερμαινόμενα, περιορίζουν τις δυνατότητες της χώρας. Στον διεθνή ανταγωνισμό, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται πίσω σε τεχνογνωσία και εξοπλισμό, ενώ παράγει προϊόντα που δεν πληρούν πάντα τις προδιαγραφές πιστοποίησης για τις πιο απαιτητικές αγορές.
Απέναντι σ’ αυτό το φάσμα προκλήσεων, η Δυτική Ελλάδα καλείται να ηγηθεί της «επόμενης γενιάς» θερμοκηπιακής γεωργίας. Με συνδυασμό τοπικής εμπειρίας, νέων τεχνολογιών και εξωστρέφειας, μπορεί να εξελιχθεί σε πυλώνα ποιοτικής αγροτικής ανάπτυξης, συμβάλλοντας παράλληλα στην επισιτιστική επάρκεια, την αύξηση των εξαγωγών και τη δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας στον πρωτογενή τομέα.
Η αναβάθμιση των θερμοκηπίων δεν είναι πολυτέλεια – είναι μονόδρομος. Και η Δυτική Ελλάδα διαθέτει όλα τα εφόδια για να ηγηθεί μιας αθόρυβης, αλλά ουσιαστικής αγροτικής επανάστασης.
Συμπεράσματα για τη Δυτική Ελλάδα:
✅ Ηγέτιδα δύναμη στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες σε επίπεδο έκτασης.
✅ Μεγάλη ποικιλία καλλιεργειών υπό κάλυψη, με έντονη παρουσία φράουλας και καρπουζιού.
✅ Υψηλή οικονομική απόδοση, με παραγωγές που προσδίδουν σημαντικό ποσοστό στη συνολική φυτική παραγωγή της περιοχής.
✅ Οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες είναι στρατηγικής σημασίας για τη γεωργία της Δυτικής Ελλάδας και αποτελούν πυλώνα της αγροτικής οικονομίας.
Ανδρέας Φίλιας: Επένδυση στην καινοτομία
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας υλοποίησε πρόσφατα μια στοχευμένη ενημερωτική εκστρατεία, στο πλαίσιο του νέου προγράμματος επιχορήγησης θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων. Το πρόγραμμα είναι συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 20 εκατ. προορίζονται για τη Δυτική Ελλάδα και ενισχύει κάθε τύπο θερμοκηπίου με έμφαση στην καινοτομία, τη βιωσιμότητα και την αναβάθμιση της αγροτικής παραγωγής. Η υποβολή των αιτήσεων αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα.
Επιστημονικά και επιχειρησιακά στελέχη παρουσίασαν τα πλεονεκτήματα των σύγχρονων θερμοκηπίων, ενώ υπηρεσιακοί παράγοντες ανέλυσαν τη διαδικασία ένταξης, τα χρηματοδοτούμενα έξοδα, τη μοριοδότηση και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών όπως η υδροπονία και η αεροπονία, που ενισχύουν την παραγωγικότητα, την ποιότητα και μειώνουν δραστικά τη χρήση νερού, φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων.
Παρά τη σημασία του προγράμματος, ο αντιπεριφερειάρχης Ανδρέας Φίλιας εξέφρασε προβληματισμό για τη χαμηλή συμμετοχή παραγωγών στις εκδηλώσεις, καλώντας τους αγρότες να ενημερωθούν άμεσα και υπεύθυνα. «Να φύγει ο μύθος ότι όλα αυτά είναι δυσνόητα ή ότι δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν», τόνισε. Ενα απλό παράδειγμα; «Η περίφραξη του περιβάλλοντος χώρου είναι μέσα στην επιχορήγηση, ο κόσμος δεν το ξέρει –σας δίνω μόνο ένα παράδειγμα» σημείωσε, υποδεικνύοντας πως η ενημέρωση μπορεί να ξεκλειδώσει νέες ευκαιρίες για τον αγροτικό κόσμο».
pelop.gr
