Με μια απλή εξέταση αίματος θα είναι πλέον δυνατόν να διαγνωσθεί η νόσος Αλτσχάιμερ, και ένα εργαστήριο σε δημόσιο ελληνικό ίδρυμα, το Εργαστήριο Βιοπληροφορικής και Ανθρώπινης Ηλεκτροφυσιολογίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, είναι καθ’ όλα έτοιμο να την πραγματοποιεί από αύριο κιόλας. Εκείνο που ανέμενε ήταν η έγκριση αυτού του πρώτου στα ιατρικά χρονικά αιματολογικού τεστ που θα φέρει επανάσταση στον τρόπο διάγνωσης της νόσου, από την οποία πάσχουν 35 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο.
«Η έγκριση ήρθε την περασμένη Παρασκευή από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), προσφέροντας στους ασθενείς σε πρώιμο στάδιο της νόσου έναν εύκολο, γρήγορο και ανώδυνο τρόπο να ανιχνεύσουν τη νευρολογική πάθηση και να λάβουν εγκαίρως θεραπεία. Η αιματολογική εξέταση επιταχύνει τη διαδικασία και μειώνει την ανάγκη να λαμβάνονται επεμβατικά δείγματα –εγκεφαλονωτιαίου υγρού με οσφυονωτιαίες παρακεντήσεις– ή να διενεργούνται υψηλού κόστους εγκεφαλικές τομογραφίες τύπου PET», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Παναγιώτης Βλάμος, επιστημονικός διευθυντής του εργαστηρίου και μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Ιονίου Πανεπιστημίου.
«Το αιματολογικό τεστ Lumipulse, που αναπτύχθηκε από την ιαπωνική εταιρεία Fujirebio Diagnostics, μετράει την αναλογία μεταξύ δύο πρωτεϊνών στην κυκλοφορία του αίματος –pTau-217 και βήτα αμυλοειδούς 1-42– και συνδέει τα ευρήματά του με την πιθανότητα συσσώρευσης αμυλοειδούς πλάκας στον εγκέφαλο. Προηγούμενη έκδοση του τεστ είχε λάβει έγκριση το 2022 για τη μέτρηση δύο πρωτεϊνών βήτα αμυλοειδούς, όμως όχι σε δείγματα αίματος, αλλά εγκεφαλονωτιαίου υγρού που συλλέγεται με παρακέντηση στη σπονδυλική στήλη» εξηγεί ο κ. Βλάμος.
Η συγκεκριμένη τεχνολογία της Fujirebio είναι ήδη εγκατεστημένη στο Εργαστήριο Βιοπληροφορικής και Ανθρώπινης Ηλεκτροφυσιολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, το οποίο είναι στελεχωμένο με καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό και διεξάγει τα τελευταία χρόνια σημαντική ερευνητική προσπάθεια στις νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Το αιματολογικό τεστ Lumipulse ανιχνεύει τη νόσο με πολύ μεγάλη ακρίβεια.
Oπως επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής Μάριος Κροκίδης, «σε κλινική μελέτη της εξέτασης αίματος Lumipulse, που προηγήθηκε της έγκρισης, αξιολογήθηκαν 500 δείγματα πλάσματος από ενηλίκους που εμφάνισαν σημάδια γνωστικής εξασθένησης. Τα αιματολογικά αποτελέσματα συγκρίθηκαν στη συνέχεια με τα αποτελέσματα εξετάσεων εγκεφαλονωτιαίου υγρού ή σαρώσεων PET. Το 91,7% των θετικών αποτελεσμάτων των εξετάσεων αίματος επιβεβαιώθηκαν ως σωστά, όπως και το 97,3% των αρνητικών ευρημάτων».
Η νέα κλινική εξέταση προορίζεται για ασθενείς ηλικίας 55 ετών και άνω που έχουν ήδη εμφανίσει συμπτώματα γνωστικής εξασθένησης και μπορεί να βοηθήσει στην αναγνώριση ατόμων με άλλους τύπους άνοιας. «Η δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης της νόσου με μια απλή εξέταση αίματος αλλάζει τα δεδομένα, επιτρέποντας σε περισσότερους ασθενείς να λάβουν θεραπευτικές επιλογές, οι οποίες μπορούν να επιβραδύνουν σημαντικά ή ακόμη και να αποτρέψουν την ασθένεια», λέει ο κ. Βλάμος. «Η εξέταση αυτή αποτελεί ένα σαφές παράδειγμα της νέας εποχής στην έρευνα για τη νόσο Αλτσχάιμερ, όπου η καινοτομία, η επιστήμη και η τεχνολογία συνεργάζονται για να αναπτύξουν πιο προσιτές και αποτελεσματικές μεθοδολογίες, οι οποίες θα ανοίξουν τον δρόμο σε πρόσθετες κανονιστικές εγκρίσεις διαγνωστικών εργαλείων».
ς Ηλεκτροφυσιολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου δραστηριοποιείται εδώ και αρκετά χρόνια στην καταγραφή νέων αποτελεσματικών πρωτοκόλλων διάγνωσης διαφόρων τύπων άνοιας και συγκεκριμένων νευρολογικών διαταραχών, με τον εντοπισμό, τη χαρτογράφηση, την ανάλυση, τη μαθηματική μοντελοποίηση και την προσομοίωση όλων των σχετιζόμενων παραγόντων.
Mε το Τζονς Χόπκινς
Στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο έχει ιδρυθεί και η Μονάδα Ιατρικής Ακριβείας για τη νόσο Αλτσχάιμερ και τις συναφείς διαταραχές, στο Ινστιτούτο Ψηφιακής Βιοϊατρικής του Πανεπιστημιακού Κέντρου Ερευνας και Καινοτομίας του πανεπιστημίου. Οπως δηλώνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς Κωνσταντίνος Λυκέτσος, «η μονάδα είναι επιστέγασμα της συνεργασίας του Ιονίου Πανεπιστημίου με το Κέντρο Αριστείας για την Ιατρική Ακριβείας στη νόσο Αλτσχάιμερ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, στo πλαίσιo της ελληνικής πρωτοβουλίας για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Επίσης εργαζόμαστε για την ανάπτυξη της ικανότητας χορήγησης στην Ελλάδα του φαρμάκου lecanemab, που εγκρίθηκε πρόσφατα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, το οποίο ενδείκνυται για τη θεραπεία της ήπιας νοητικής διαταραχής και θα συνδεθεί με την αιματολογική διαγνωστική εξέταση».
kathimerini.gr
