Τη μεγάλη του ανησυχία για την εικόνα του Ναυαγίου της Ζακύνθου με το «σπασμένο πλέον καράβι» που θα αντικρίσουν αυτό το καλοκαίρι οι τουρίστες εκφράζει ο καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας, η ομάδα του οποίου είχε συστήσει το κλείσιμο της παραλίας στο κοινό για λόγους ασφαλείας. Οπως επισημαίνει ο κ. Λέκκας, «το καράβι δημιούργησε έναν λιμενοβραχίονα που εμπόδιζε την άμμο να φύγει προς τον βυθό. Ετσι, μέσα σε 4 με 5 χρόνια μεγάλωσε η παραλία και δημιουργήθηκε αυτό το οποίο έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα. Αν τώρα το πλοίο εξαφανιστεί, η περιοχή θα αποκτήσει τις συνθήκες που υπήρχαν πριν και δεν θα υπάρχει παραλία».
Το αίτημα του δήμου
Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι την ευθύνη για τα μέτρα προστασίας της παραλίας δεν μπορεί να αναλάβει κανείς. Οπως λέει στο «ΘΕΜΑ» ο νέος δήμαρχος Ζακύνθου Γιώργος Στασινόπουλος, «πρέπει να βρεθεί ένας υπεύθυνος για το καράβι, γιατί αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανείς. Αν γίνει κάτι, κανείς δεν θα χρεωθεί τη ζημιά που θα πάθουμε όχι μόνο εδώ στη Ζάκυνθο, αλλά σε όλη τη χώρα. Τουλάχιστον 1,5 εκατομμύριο τουρίστες έρχονται το καλοκαίρι να δουν το Ναυάγιο. Σκεφτείτε αυτοί να μην έρθουν επειδή δεν θα υπάρχει καράβι να δουν».
Πριν από λίγες ημέρες ο κ. Στασινόπουλος κατέθεσε υπόμνημα με το οποίο ζητά να εκδοθεί Υπουργική Απόφαση για άμεση παραχώρηση της ζώνης της παραλίας και του αιγιαλού της ευρύτερης περιοχής του Ναυαγίου στον δήμο.
Στον Δήμο Ζακύνθου υπάρχει ήδη προμελέτη ειδικών για το τι πρέπει να γίνει με τα εναπομείναντα κομμάτια του κουφαριού του πλοίου, αλλά σύμφωνα με τον δήμαρχο δεν μπορεί να γίνει καμία ενέργεια εάν πρώτα δεν οριστεί διαχειριστής. «Αυτή τη στιγμή πρώτο μας μέλημα είναι να περισώσουμε ό,τι είναι δυνατόν από το καράβι. Πρέπει να περάσει η καλοκαιρινή σεζόν για να γίνει κάποιο έργο. Βέβαια, αυτό που θα κοιτάξουμε γι’ αυτή τη θερινή περίοδο είναι η ασφάλεια των τουριστών. Για λόγους προστασίας των επισκεπτών από τη σεισμικότητα της περιοχής η παραλία θα παραμείνει κλειστή και θα είναι επισκέψιμη για τα σκάφη. Αλλωστε τόσα χρόνια που ήταν προσβάσιμη στους τουρίστες, αυτό που γινόταν ήταν να ανεβαίνουν στο καράβι, να παίρνουν κομμάτια για σουβενίρ, να βγάζουν φωτογραφίες και μετά να φεύγουν και να πηγαίνουν σε διπλανές παραλίες να κάνουν το μπάνιο τους. Ας κάνουν λοιπόν βόλτα και αυτό το καλοκαίρι με το πλοίο, να φωτογραφίζουν και να φεύγουν. Κανείς δεν σεβόταν το ναυάγιο. Μέχρι και ημερόπλοια έδεναν στο κουφάρι του καραβιού για να μην παρασυρθούν από το κύμα», επισημαίνει ο κ. Στασινόπουλος.
Τον κίνδυνο να εξαφανιστεί η διάσημη παραλία επισημαίνει ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και πρόεδρος του ΟΑΣΠ. «Αυτή τη στιγμή, λέει, εάν δεν παρθούν άμεσα μέτρα για τη διατήρηση του ναυαγίου ελλοχεύει ο κίνδυνος το κουφάρι να εξαφανιστεί λόγω των καιρικών συνθηκών, ενώ και η παραλία να μικρύνει και να γίνει όπως ήταν πριν από 42 χρόνια, όταν προσάραξε ο “Παναγιώτης”. Πριν από την προσάραξη του πλοίου υπήρχε μια μικρή παραλία 50 μέτρων περίπου η οποία είχε δημιουργηθεί από τις καταπτώσεις των βράχων. Το κύμα διάβρωνε τα πρανή που είναι απότομα και όσο υλικό κατέρρεε γινόταν άμμος. Αυτή την έπαιρνε το κύμα και την πήγαινε βαθιά. Λόγω του ότι ο βυθός έχει κλίση 45% και εκεί ο πυθμένας φτάνει στα 1.000 με 1.500 μέτρα, το κύμα δεν μπορούσε να βγάλει την άμμο πάλι στην ακτή και έπεφτε στην τάφρο.
Οταν προσάραξε το πλοίο δημιούργησε έναν λιμενοβραχίονα που εμπόδιζε την άμμο να φύγει προς τον βυθό. Ετσι, μέσα σε 4 με 5 χρόνια μεγάλωσε η παραλία και δημιουργήθηκε αυτό το οποίο έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα. Αν τώρα το πλοίο εξαφανιστεί, η περιοχή θα αποκτήσει τις συνθήκες που υπήρχαν πριν και δεν θα υπάρχει παραλία», λέει ο κ. Λέκκας και προσθέτει:
«Με την περασμένη κακοκαιρία, το πλοίο διαλύθηκε σε τρία κομμάτια. Και αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα διαλυθεί ακόμη περισσότερο, που σημαίνει ότι παύει να υπάρχει η σημαντική τουριστική ατραξιόν. Τον περασμένο Μάρτιο στο δημοτικό συμβούλιο όπου είχα παραβρεθεί τους είχα επισημάνει τους κινδύνους και πως θα πρέπει να παρθούν άμεσα μέτρα. Τότε είχε πέσει η ιδέα από κάποιους να βάλουν κουφάρι από άλλο πλοίο, αλλά είναι πιο εύκολο να επισκευαστεί και να συντηρηθεί αυτό που υπάρχει ήδη. Θα πρέπει να γίνουν μελέτες και να έρθουν ειδικοί από ναυπηγεία και να σώσουν το καράβι. Αυτό το ναυάγιο πρέπει να το προστατέψουμε ως κόρη οφθαλμού».
Απαγόρευση πρόσβασης
Να υπενθυμίσουμε ότι επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή πραγματοποίησε στις 8 Μαρτίου 2023 αυτοψία στην περιοχή του Ναυαγίου με σκοπό την εκτίμηση κινδύνων από φυσικά φαινόμενα, όπως σεισμοί, βροχοπτώσεις, αλλά και τη διάβρωση του εδάφους. Η έρευνα, η οποία βασίστηκε σε μακροσκοπικές παρατηρήσεις και μετρήσεις πεδίου καθώς και στην αποτύπωση των πρανών με χρήση ειδικών μηχανημάτων και drone, έδειξε ότι στην ευρύτερη περιοχή του Ναυαγίου Ζακύνθου υφίσταται υψηλή σεισμικότητα. Ως αποτέλεσμα, ακόμη και ένας ασθενής σεισμός μεγέθους 3,5 της κλίμακας Ρίχτερ θα μπορούσε να προκαλέσει αποκόλληση βράχων και κατολισθήσεις.
Επίσης, όπως ανέφερε στο έγγραφο που έστειλε στους αρμόδιους ο κ. Λέκκας, «στη βορειοανατολική και νοτιοδυτική πλευρά των πρανών παρατηρήθηκαν πρόσφατες χαίνουσες διακλάσεις, κατακόρυφες, με ομόρροπη διάταξη προς το πρανές, ορατού μήκους 6 περίπου μέτρων, οι οποίες διευκολύνουν την εισροή των επιφανειακών και μετεωρικών υδάτων που προκαλούν διάβρωση και αστάθεια και στη συνέχεια πιθανές εκτεταμένες ανατροπές, καταπτώσεις και καταρρεύσεις».
Με βάση τα στοιχεία, ο κ. Λέκκας πρότεινε να απαγορευτεί η πρόσβαση στη διάσημη παραλία, όπως έγινε το περασμένο καλοκαίρι, ενώ το ίδιο μέτρο θα ισχύσει και για τη φετινή τουριστική περίοδο. «Από το 2019 παρακολουθούμε τις καταπτώσεις και κατολισθήσεις. Είχαμε χωρίσει σε τρεις ζώνες επικινδυνότητας την περιοχή. Στη μία ζώνη είχαμε προτείνει να πηγαίνουν έως 500 άτομα, αλλά διαπιστώσαμε ότι το μέτρο αυτό δεν τηρείται και μαζεύονταν 3.000 άτομα. Επομένως, αφού δεν τηρούνταν τα μέτρα αναγκαστήκαμε να προτείνουμε το κλείσιμο της παραλίας και πλέον οι τουρίστες έρχονται με τα ημερόπλοια και από απόσταση στη θάλασσα φωτογραφίζουν το Ναυάγιο και φεύγουν. Αλλά αν δεν παρθούν μέτρα για το καράβι, ίσως να μην υπάρχει για να το φωτογραφίσουν».
