Δεν έχουν εκδηλωθεί μέχρι στιγμής αξιόλογες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των αιτιών που οδήγησαν στο αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα, εκτιμά ο πρώην υπουργός και επιφανής νομικός Κώστας Τζαβάρας.
Με συνέντευξη που παραχωρεί στο Dnews, περιγράφει με ενάργεια τα προβλήματα και τους τομείς που οδήγησαν στην εκλογική ήττα τη ΝΔ, αναδεικνύει την απειλή στο πολιτικό σύστημα από την αποχή, εκτιμά πως υπάρχουν «δελφίνοι» στο κόμμα και διαμηνύει ότι ο ίδιος αλλά και το σύνολο των πολιτών αναμένουν με ενδιαφέρον τις παρεμβάσεις Καραμανλή και Σαμαρά την προσεχή Δευτέρα. «Τόσο ο Κώστας Καραμανλής, όσο και ο Αντώνης Σαμαράς, με τις μέχρι σήμερα επανειλημμένες δημόσιες παρεμβάσεις-ομιλίες τους έχουν συμβάλει στην ορθή πολιτική αποτίμηση των δεδομένων της εκάστοτε πολιτικής συγκυρίας. Τόσο στα εθνικά θέματα, όσο και στα ζητήματα της συνταγματικής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών, πάντοτε ο λόγος τους είναι καίριος και τροφοδοτεί γόνιμες πολιτικές συζητήσεις», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Πώς κρίνετε το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών κ. Τζαβάρα; Ιδίως για το κόμμα σας…
– Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών όχι μόνο δεν ικανοποίησε τα τρία μεγάλα πολιτικά κόμματα, αλλά είναι προφανές ότι εμπεριέχει βαρυσήμαντα αρνητικά μηνύματα που απευθύνονται προς τον πολιτικό κόσμο της χώρας εν τω συνόλω του. Για πρώτη φορά τόσο μαζικά το εκλογικό σώμα γυρίζει την πλάτη στους πολιτικούς συλλήβδην, αρνούμενο σε τόσο μεγάλο ποσοστό να συμμετάσχει στην εκλογική διαδικασία ανάδειξης των αντιπροσώπων της χώρας μας στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Η αρνητική αυτή στάση προφανώς συνδέεται με την απογοήτευση των εκλογέων για την ικανότητα κυρίως των μεγάλων πολιτικών κομμάτων να διαχειριστούν με επάρκεια τις κοινές υποθέσεις του λαού, τόσο ως κυβέρνηση, όσο και ως αντιπολίτευση. Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα είδος «απεργίας» των ψηφοφόρων μέσω της οποίας αποστέλλεται στο πολιτικό σύστημα το μήνυμα της άρνησής τους να συναινέσουν και κατ’ επέκταση να νομιμοποιήσουν ουσιαστικά τον τρόπο με τον οποίο ασκείται τα τελευταία χρόνια η Πολιτική, τόσο από την Κυβέρνηση, όσο και από την Αντιπολίτευση. Αρνούνται δηλαδή να συμμετάσχουν στην Πολιτική όχι ως Ουσία, αλλά ως Αναπαράσταση (επικοινωνία).
Οι ενεργοί πολίτες της χώρας επέλεξαν με αυτόν τον τρόπο να αντιδράσουν στην αδυναμία των δημοκρατικά εκλεγμένων οργάνων της Πολιτείας να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά και με όρους δικαιοσύνης και ισονομίας μια σειρά κοινωνικών προβλημάτων μείζονος σημασίας που παραμένουν άλυτα, όπως υποκλοπές, έγκλημα των Τεμπών, ακρίβεια, αισχροκέρδεια στο τομέα της ενέργειας και του λιανεμπορίου, πληθωρισμός, φορολογία ελευθέρων επαγγελματιών, ανεξέλεγκτη δράση ολιγοπωλίων με εναρμονισμένες πρακτικές στον τραπεζικό τομέα και στον τομέα της ενέργειας κλπ.
Παράλληλα, είναι εμφανής σε κάποιες κοινωνικές κατηγορίες (νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες, άνεργοι απόφοιτοι ΑΕΙ, νέοι αγρότες, ανάπηροι, συνταξιούχοι κοκ) η ανησυχητική απουσία κάθε ενδιαφέροντος για συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία που οφείλεται είτε στο αίσθημα της ματαιότητας είτε σε μια μορφή συλλογικής κατάθλιψης που ενδημεί σε αυτούς τους κοινωνικούς χώρους λόγω απουσίας διεξόδων αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Υπό τα δεδομένα αυτά, εκτιμώ ότι κυρίως για τη Νέα Δημοκρατία η αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος υπό τις ως άνω απόψεις θα οδηγούσε σε χρησιμότερα συμπεράσματα από εκείνα στα οποία καταλήγει η αναζήτηση τού προς τα πού κινήθηκαν οι κεντρώοι ή οι δεξιοί ψηφοφόροι της στις εκλογές αυτές, χωρίς να σημαίνει ότι δε χρειάζεται να γίνει και μια τέτοια αποτίμηση.
Πιστεύετε ότι οι διορθωτικές κινήσεις του πρωθυπουργού είναι στη σωστή κατεύθυνση;
– Με βάση τις ως άνω εκτιμήσεις, δεν φαίνεται να έχουν εκδηλωθεί μέχρι στιγμής αξιόλογες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των αιτιών που οδήγησαν στο αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα. Ενδεχομένως να είναι ακόμα νωρίς.
Κατά τη γνώμη σας τι πρέπει να γίνει; Τι πρέπει να αλλάξει ο κ. Μητσοτάκης;
– Είμαι βέβαιος ότι ο Πρωθυπουργός γνωρίζει πολύ καλά τι πρέπει να αλλάξει, αφού τόσο ο ίδιος, όσο και οι άμεσοι συνεργάτες του, είναι σε θέση να κατανοούν τις προκλήσεις και να καταστρώνουν τα κατάλληλα σχέδια για την αντιμετώπισή τους. Προτεραιότητα κατά τη γνώμη μου πρέπει να δοθεί στη θεσμική θωράκιση της δημοκρατικής λειτουργίας του Πολιτεύματος, με τη διασφάλιση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών, της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, της νομιμότητας και της αρχής του Κράτους Δικαίου με νέους θεσμούς που τόσο η στελέχωση, όσο και η λειτουργία τους δεν θα εξαρτάται από την Κυβέρνηση, λ.χ. περιορισμός με αντικειμενικά κριτήρια της διακριτικής ευχέρειας του Υπουργικού Συμβουλίου να διορίζει στην ηγεσία των Ανωτάτων Δικαστηρίων ουσιαστικά τα πρόσωπα της αρεσκείας του.
Παράλληλα, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα και στην ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για την παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας και τη ρύθμιση της αγοράς, ώστε να λειτουργεί αποτελεσματικά ο υγιής και ανόθευτος ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων για την καταπολέμηση των ολιγοπωλίων και την προστασία των καταναλωτών (ενίσχυση του ρόλου της Επιτροπής Ανταγωνισμού και των άλλων Ανεξάρτητων ρυθμιστικών Αρχών που δρουν στις τηλεπικοινωνίες, στις μεταφορές κλπ). Πάνω από όλα όμως απαιτείται η αναβάθμιση του παιδαγωγικού και του μορφωτικού χαρακτήρα της δημόσιας εκπαίδευσης κυρίως στο δευτεροβάθμιο κύκλο της ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα του λειτουργικού αναλφαβητισμού που ενδημούν στους αποφοίτους των Γυμνασίων και των Λυκείων.
Ποια είναι η γνώμη σας για τον αντίκτυπο που προκάλεσε η άσκηση πειθαρχικής προκαταρτικής έρευνας εις βάρος δικαστικού και εισαγγελικού λειτουργού σε εκκρεμή ποινική υπόθεση με κατηγορούμενο γνωστό δικηγόρο;
– Η παρέμβαση αυτή δικαιολογημένα προκάλεσε αντιδράσεις από μεγάλη μερίδα του νομικού κόσμου της χώρας, δικαστικού και δικηγορικού (Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, Δικηγορικοί Σύλλογοι κλπ). Κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες, οποιαδήποτε παρέμβαση της ηγεσίας της Δικαιοσύνης και μάλιστα αυθορμήτως έπρεπε να έχει αποφευχθεί ως ανεπίτρεπτη αφού θα μπορούσε να εκληφθεί ως έμμεση υπόδειξη. Τέτοια υπόδειξη ρητώς απαγορεύεται κατά τη διάταξη του άρθρου 27 παρ. 3 του ν. 4938/2022 (Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων) που ορίζει ότι «οποιαδήποτε οδηγία, σύσταση ή υπόδειξη σε δικαστικό λειτουργό για ουσιαστικό ή δικονομικό θέμα σε συγκεκριμένη υπόθεση ή κατηγορία υποθέσεων είναι ανεπίτρεπτη και συνιστά πειθαρχικό αδίκημα.». Επιπλέον, η ασκούμενη από τον Πρόεδρο και τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου εποπτεία δεν αφορά το φρόνημα ή την κρίση και γενικά το πρόσωπο του δικαστή ή του εισαγγελέα, αλλά, όπως ρητώς προβλέπει η διάταξη του άρθρου 27 παρ. 2 του ίδιου νόμου, η εποπτεία αυτή συνίσταται στην επίβλεψη και την έκδοση γενικών οδηγιών για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών των δικαστηρίων και των εισαγγελιών. Τέλος, κατά ρητή απαγόρευση της διάταξης του άρθρου 109 παρ. 4 β του ως άνω νόμου δεν αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα για το δικαστικό λειτουργό η κρίση που αυτός εκφέρει κατά την άσκηση των καθηκόντων του.
Κάποιοι λένε πως η ΝΔ δεν διαθέτει πλέον «δελφίνους», ούτε βουλευτές και στελέχη να «ορθώσουν ανάστημα». Συμφωνείτε; Αν όχι, ποιον (ή ποιους) βλέπετε για «δελφίνους»;
– Η Νέα Δημοκρατία εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη πολιτική παράταξη του δημοκρατικού τόξου. Είναι η πολιτική παράταξη που πιστεύει στον κοινωνικό φιλελευθερισμό και διαχρονικά ανέδειξε και εξακολουθεί να αναδεικνύει ηγετικές πολιτικές προσωπικότητες του τόπου. Το ίδιο ισχύει και σήμερα, παρόλο που η κρατούσα ηγετική ομάδα έχει για τους δικούς της λόγους αξιοποιήσει περιορισμένο κύκλο κομματικών στελεχών.
Η κατάσταση στα ακροδεξιά σας ανησυχεί; Ή βλέπετε ότι έχει χαμηλά όρια;
– Βεβαίως και με ανησυχεί η κατάσταση που τα τελευταία χρόνια διαμορφώνεται στα ακροδεξιά που προφανώς δεν κινείται σε χαμηλά όρια. Η ανησυχία αυτή εντείνεται ακόμη περισσότερο όταν συνδυάζεται με την αλματώδη αύξηση που σημείωσε στις πρόσφατες ευρωπαϊκές εκλογές η άκρα δεξιά σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία κλπ). Το φαινόμενο αυτό οφείλεται αφενός στις επάλληλες κρίσεις που σοβούν την τελευταία δεκαετία στον δυτικό κόσμο (οικονομική κρίση, υγειονομική κρίση κλπ) και την ταυτόχρονη αδυναμία των κυβερνήσεων να ικανοποιήσουν τα αντίστοιχα κοινωνικά αιτήματα και αφετέρου στο φαινόμενο του άνευ πολιτικής ουσίας επικοινωνιακού λαϊκισμού που επικρατεί στο πολιτικό πεδίο τα τελευταία χρόνια. Οι δημοκρατικές δυνάμεις οφείλουν να αναζητήσουν τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού για να αποφευχθεί η επανάληψη των γνωστών τραυματικών εμπειριών του μεσοπολέμου.
Από τις ομιλίες του Κώστα Καραμανλή και του Αντώνη Σαμαρά την προσεχή Δευτέρα τι θα περιμένατε;
– Τόσο ο Κώστας Καραμανλής, όσο και ο Αντώνης Σαμαράς, με τις μέχρι σήμερα επανειλημμένες δημόσιες παρεμβάσεις-ομιλίες τους έχουν συμβάλει στην ορθή πολιτική αποτίμηση των δεδομένων της εκάστοτε πολιτικής συγκυρίας. Τόσο στα εθνικά θέματα, όσο και στα ζητήματα της συνταγματικής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών, πάντοτε ο λόγος τους είναι καίριος και τροφοδοτεί γόνιμες πολιτικές συζητήσεις. Όχι μόνο εγώ, αλλά και όλοι οι δημοκρατικοί πολίτες της χώρας, είτε ανήκουν είτε δεν ανήκουν στο χώρο της Νέας Δημοκρατίας, αναμένουμε με ενδιαφέρον τις παρεμβάσεις τους.
