Έως το καλοκαίρι του 2007 η Μάκιστος ήταν ένα καταπράσινο χωριό του νομού Ηλείας με περίπου 180 μόνιμους κατοίκους και πολύ περισσότερους τα καλοκαίρια, αφού η θάλασσα και ο Κυπαρισσιακός κόλπος απέχουν σκάρτα 12 χλμ.
Ημερομηνία – ορόσημο για το χωριό του Δήμου Ζαχάρως, μαζί και αποφράδα ημέρα αποτέλεσε η 24η Αυγούστου του 2007, οπότε και το πύρινο ολοκαύτωμα χώρισε την εποχή για την περιοχή στο πριν και το μετά. Η Μάκιστος και η γειτονική Αρτέμιδα ήταν τα δύο χωριά που έγιναν συνώνυμα της τραγωδίας στις μεγάλες φονικές πυρκαγιές της Ηλείας.
Από τους 68 ανθρώπους του νομού που βρήκαν εκείνο τον Αύγουστο τραγικό θάνατο, περίπου οι 40 προέρχονταν από τα δύο αυτά χωριά. Τα 26 εξ’ αυτών απανθρακώθηκαν στον επαρχιακό δρόμο Μακίστου – Αρτέμιδας, όταν εγκλωβίστηκαν από τα πύρινα μέτωπα και άφησαν τα αυτοκίνητά τους προσπαθώντας να διαφύγουν πεζοί. Ανάμεσα τους έξι παιδιά και τρεις εποχικοί πυροσβέστες.
Σήμερα η Μάκιστος θυμίζει χωριό – «φάντασμα», έστω και αν – σχεδόν όλα – τα σπίτια του είναι καινούργια. Την ανοικοδόμηση του χωριού ανέλαβε με δικά του έξοδα ο όμιλος Βαδρινογιάννη (ενώ της Αρτέµιδας η Κυπριακή ∆ηµοκρατία), αλλά από τα 73 νεόκτιστα σπίτια είναι ζήτημα αν κατοικούνται τα 15. Στην απογραφή του 2011 οι μόνιμοι κάτοικοι είχαν μειωθεί σε 44 και σήμερα δεν κατοικούν εκεί πάνω από 20 άνθρωποι, καθώς πέρα από τις τραγικές μνήμες που απομάκρυναν πολλούς, οι συνθήκες διαμονής είναι άθλιες.
Το σύστημα ύδρευσης καταστράφηκε από τις πυρκαγιές του 2007 και το νερό δεν είναι πόσιμο. Ούτε ο δρόμος που ενώνει το χωριό με την κοντινή Ζαχάρω έχει αποκατασταθεί – πρόκειται για έναν κακοτράχαλο χωματόδρομο που αποθαρρύνει τον επίδοξο επισκέπτη. Επιπλέον η αγροτική οδοποιία είναι σε άθλια κατάσταση και η αγροτική παραγωγή δεν ανέκαμψε ποτέ. Παρότι η φύση αναγεννήθηκε µε φυσικό τρόπο και είναι ξανά καταπράσινη, η αδιαφορία του κράτους έδιωξε τους ντόπιους και οι γεννήσεις νέων παιδιών στο χωριό περιορίζονται σε μία, το 2014.
Τον Μάιο του 2019 ο πρόεδρος του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου κ. Φώτης Βλάχος, δήλωνε στο Έθνος ότι έως τότε δεν είχε γίνει τίποτε για την αντιπυρική προστασία και ο φόβος μιας επαναλαμβανόμενης ιστορίας είναι ένας έξτρα λόγος για την εγκατάλειψη του χωριού. Ένα χωριό που μπορεί να έχει πια ολοκαίνουρια πλατεία, αλλά δεν διαθέτει κάποιο παντοπωλείο, ούτε καν καφενείο και φυσικά υπό τέτοιες συνθήκες είναι αδύνατο να προσελκύσει κόσμο.
Το παράδοξο είναι ότι το περίφημο ταμείο Μολυβιάτη, που δημιουργήθηκε ειδικά για την ενίσχυση των πυρόπληκτων περιοχών του 2007, δεν… έφτασε ποτέ στη Μάκιστο, έστω και αν υπήρξε το πιο μαρτυρικό χωριό εκείνου του καλοκαιριού. Τα πράγματα είναι αισθητά καλύτερα στην Αρτέµιδα, όπου ζουν περίπου 80 κάτοικοι, το νερό πίνεται και υπάρχει καφενείο αλλά και βιολογικός καθαρισµός.
Με λίγα λόγια η Αρτέμιδα έχει τα αμιγώς στοιχειώδη και αυτονόητα. Πιθανότατα θα νιώθει και… τυχερή που το διπλανό χωριό δεν έχει νερό, δρόμο και ένα σημείο συνάντησης, 14 ολόκληρα χρόνια μετά τις υποσχέσεις ότι θα είναι ένα από τα πρώτα που θα φτάσει η… ανάπτυξη μετά την καταστροφή.
