Χαμηλότοκα δάνεια έως 25.000 ευρώ θα μπορούν να λαμβάνουν από τις 27 Ιανουαρίου 2025 μικρές επιχειρήσεις με προσωπικό έως 10 άτομα μέσα από το νέο Ταμείο Μικροπιστώσεων. Το Ταμείο που ανήκει στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» 2021-2027 έχει ήδη στη διαχείριση του κεφάλαια που ανέρχονται στα 80 εκατ. ευρώ.
Τη σχετική απόφαση υπέγραψε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης. Είχε προηγηθεί η επιχειρησιακή συμφωνία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (HDB), που αναλαμβάνει τη δημιουργία και τη διαχείριση του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου, στο πλαίσιο του Ταμείου Χαρτοφυλακίου «Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙΙ (ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ)».
Μετά την ενεργοποίησή του, το Ταμείο Μικροπιστώσεων προβλέπεται ότι θα παράσχει χρηματοδότηση σε περίπου 3.300 μικρές ή πολύ μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες. Εξ αυτών, 1.000 επιχειρήσεις θα διοικούνται από γυναίκες, με στόχο την ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Μάλιστα, εκτιμάται πως μέσα από τη μόχλευση των κεφαλαίων του Ταμείου Μικροπιστώσεων από το τραπεζικό σύστημα, το συνολικό διατιθέμενο κεφάλαιο θα είναι σημαντικά υψηλότερο.
Διάρκεια από 12 έως 96 μήνες
Τα Ιδρύματα Μικροχρηματοδοτήσεων θα χορηγούν δάνεια κεφαλαίου κίνησης και δάνεια για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, το ύψος των οποίων θα κυμαίνεται από 3.000 έως 25.000 ευρώ. Η χρηματοδότηση προς τις επιχειρήσεις θα έχει διάρκεια από 12 έως 96 μήνες (8 έτη), ενώ προβλέπεται δυνατότητα περιόδου χάριτος έως και έξι μήνες. Οι παρεχόμενες δανειοδοτήσεις θα είναι χαμηλότοκες, ενώ για τη χορήγησή τους δεν θα απαιτούνται εμπράγματες εξασφαλίσεις. Στόχος, η δυνατότητα χρηματοδότησης της μικρής και πολύ μικρής επιχειρηματικότητας που σήμερα παραμένει αποκλεισμένη από το τραπεζικό σύστημα.
Ειδικότερα, το Ταμείο θα παρέχει άτοκη χρηματοδότηση σε ποσοστό 60% για τη γενική επιχειρηματικότητα και σε ποσοστό 75% για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα. Το υπόλοιπο 40% ή 25% αντίστοιχα θα παρέχεται από τα Ιδρύματα Μικροχρηματοδοτήσεων, με τα υπάρχοντα επιτόκια των εταιρειών. Επίσης, προβλέπεται δυνατότητα χρηματοδότησης για συμβουλευτικές υπηρεσίες επιχειρηματικής εκπαίδευσης και καθοδήγησης (mentoring) έως 900 ευρώ.
Χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους
Οπως ανέφερε η διευθύνουσα σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Ισμήνη Παπακυρίλλου, το Ταμείο Μικροπιστώσεων αποτελεί μια σημαντική στιγμή για την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, καθώς διευρύνεται ουσιαστικά και στοχευμένα ο αριθμός των πολύ μικρών επιχειρήσεων που αποκτούν πρόσβαση στη χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους. Το νέο Ταμείο που παρέχεται για πρώτη φορά από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα στηρίζει – με αυξημένη επιδότηση – τη χρηματοδότηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, ειδικά σε περιπτώσεις εταιρικών σχημάτων όπου μέτοχος ή εταίρος ποσοστού (άνω του 50%) είναι γυναίκα και η διαχείριση ή εκπροσώπηση της επιχείρησης πραγματοποιείται από γυναίκα.
Από την πλευρά του, ο Νίκος Παπαθανάσης σημείωσε ότι η έναρξη του Ταμείου αποτελεί μία ακόμα έμπρακτη στήριξη της κυβέρνησης προς τη μικροεπιχειρηματικότητα και τους νέους επαγγελματίες, ενώ η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα θα παρέχει τις απαιτούμενες εγγυήσεις, ως φορέας υλοποίησης.
«Το γεγονός ότι η παρέμβαση χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο αποτελεί μια ακόμα έμπρακτη απάντηση στο ερώτημα πού και προς όφελος ποίων κατευθύνονται τα κονδύλια από τους ευρωπαϊκούς πόρους που εξασφαλίσαμε. Επιταχύνουμε τις παρεμβάσεις προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας, για μια ανθεκτική και δυναμική ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή, για τη βελτίωση των εισοδημάτων των συμπολιτών μας» τόνισε ο υπουργός.
Γρήγορα αναπτυσσόμενος κλάδος
Οι ενεργές εταιρείες μικροπιστώσεων στην Ελλάδα είναι μόλις τρεις: η AFI Microfinance (Αθήνα), το Ιδρυμα Μικροχρηματοδοτήσεων του ΤΜΕΔΕ (Αθήνα) και η Microsmart (Θεσσαλονίκη). Σε αυτές αναμένεται να προστεθούν το επόμενο διάστημα ακόμα δύο επιχειρήσεις που σύμφωνα με πληροφορίες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να λάβουν τη σχετική άδεια λειτουργίας.
Οι εταιρείες μικροπιστώσεων μπορούν να χρηματοδοτούν μικρές επιχειρήσεις με προσωπικό έως 10 άτομα και τζίρο μέχρι 1,5 εκατ. ευρώ ετησίως. Δίνουν μικροδάνεια έως 25.000 ευρώ, ενώ η συνήθης διάρκεια των δανείων είναι από 1 έως 4 έτη (12-48 μήνες). Τα τελικά επιτόκια των δανείων τους είναι κοντά στο 10% και μπορεί να είναι σταθερά ή κυμαινόμενα.
Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα αποπληρωμής του δανείου μετά τους 12 μήνες χωρίς επιπλέον επιβάρυνση, δηλαδή χωρίς ανατοκισμό στο υπόλοιπο. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις που λαμβάνουν μικροδάνεια έχουν περίοδο χάριτος έως και 6 μήνες, όπως θα προβλέπεται και από το Ταμείο Μικροπιστώσεων. Παράλληλα, συχνότατα παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες με στόχο να σταθεί η χρηματοδοτούμενη επιχείρηση «στα πόδια της».
Ο τομέας των μικροπιστώσεων είναι ακόμα πολύ μικρός στην Ελλάδα και η δυνατότητα άντλησης χρηματοδότησης από εταιρείες μικροπιστώσεων παραμένει εκτός του ραντάρ των μικρών επιχειρήσεων που είναι ουσιαστικά αποκλεισμένες από το τραπεζικό σύστημα, ειδικά μετά την κρίση, που τα κριτήρια των τραπεζών έχουν γίνει πολύ αυστηρά. Η πρωτοβουλία υπουργείου Οικονομικών και Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας για το Ταμείο Μικροπιστώσεων έχει εξάλλου και τον ρόλο της ενημέρωσης των επιχειρήσεων για τη δυνατότητα λήψης χρηματοδότησης από μη τραπεζικούς φορείς.
Ευρωπαϊκός περιορισμός
Από το 2021 που ορίστηκε το σημερινό πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών μικροπιστώσεων υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα μικροδάνεια που έχουν δοθεί σε ελληνικές επιχειρήσεις έχουν συνολική αξία περίπου 10 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, το μέσο ύψος δανείου είναι μεταξύ 13.000 και 15.000 ευρώ, ενώ κάθε χρόνο δίνονται περίπου 300-350 μικροδάνεια. Οπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, ωστόσο, πρόκειται για μια ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά. Το 2024, δόθηκαν περίπου 300 μικροδάνεια, συνολικού όγκου 4-5 εκατ. ευρώ. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 2023 δόθηκαν 5,3 δισ. ευρώ σε μικροπιστώσεις, σε περίπου 1,3 εκατομμύριο δανειολήπτες.
Σε ό,τι αφορά τους κλάδους της οικονομίας που χρηματοδοτούν οι εταιρείες μικροπιστώσεων, υπάρχει ευρωπαϊκός περιορισμός που τους απαγορεύει να δίνουν μικροδάνεια σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή όπλων, στα τυχερά παιχνίδια (τζόγος) και στα αλκοολούχα ποτά. Πέραν αυτού, δύνανται να χρηματοδοτούν οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, συχνότερα σε τομείς όπως ο βιωματικός τουρισμός, το εμπόριο και οι παροχές υπηρεσιών. Οι επιχειρήσεις μπορεί να είναι ατομικές και σημαντικά κριτήρια αποτελούν ο κοινωνικός αντίκτυπος, αλλά και η δυνατότητά τους να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.
