Η διοργάνωση είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί αναφέρεται στη διαχείριση των υδάτων.
Στα πλαίσια λοιπόν της διαβούλευσης των προσχεδίων των υδατικών πόρων, ευελπιστώ ότι θα προκύψουν σημαντικά και χρήσιμα συμπεράσματα και προτάσεις σχετικά με την ορθολογική αλλά και αειφορική διαχείριση αυτών.
Η δράση που ολοκληρώνει τη διαδικασία εφαρμογής της οδηγίας, είναι η σύνταξη των Σχεδίων Διαχείρισης Υδατικών Πόρων.
Στα πλαίσια της Διαβούλευσης που ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2011 άρχισε η διαβούλευση για την κατάρτιση των Σχεδίων Διαχείρισης των υδατικών πόρων των Υ.Δ. Δυτικής, Βόρειας και Ανατολικής Πελοποννήσου και καλούμαστε μέσα από τη σημερινή μας ημερίδα, να εκφράσουμε τις απόψεις μας πάνω στο Προσχέδιο της μελέτης.
Πρέπει να δούμε τους παράγοντες που αδιαφορώντας για τους φυσικούς πόρους, συντελούν, πρωτογενώς, στην δραστική μείωση των επιφανειακών και υπογείων υδάτων και δευτερογενώς στην αύξηση της ρύπανσης με την ανέλεγκτη διάθεση εκροών.
Πρέπει να δούμε το καταναλωτικό, παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο.
Να προσδιορίσουμε τις πραγματικές μας ανάγκες σε νερό, σε όλο το φάσμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, που θα εξασφαλίζουν την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής μας.
Βέβαια η νέα πολιτική για τα νερά που καλούμαστε να υλοποιήσουμε, προϋποθέτει αυξημένη διαφάνεια, συνεργασία και συμμετοχή.
Η Περιφερειακή Ενότητα Ηλειας ανήκει σε 2 Υδατικά Διαμερίσματα :
- της Δυτικής Πελοποννήσου (GR01) που καλύπτει μια έκταση 7.234,87 km2 και περιλαμβάνει τις λεκάνες απορροής του ποταμού Αλφειού (GR29) και Πάμισου – Νέδοντος – Νέδας (GR32)
- της Βόρειας Πελοπόννησου (GR02) και περιλαμβάνει τις λεκάνες Απορροής Πείρου – Βέργα – Πηνειού GR28),των Ρεμάτων Παραλίας Β. Πελοποννήσου(GR27) και της Λεκάνη Απορροής Κεφαλονιάς ? Ιθάκης – Ζακύνθου(GR45)
Ο Νομός Ηλείας χαρακτηρίζεται για το πλούσιο υδάτινο δυναμικό του, λόγω των ποταμών που διέρχονται από αυτόν και εκβάλλουν στο Ιόνιο Πέλαγος.
Ο Αλφειός και οι παραπόταμοί του Ελισσώνας , Λούσιος, Λάδωνας, Ερύμανθος και Κλαδέος είναι το μεγαλύτερο ποτάμι της Πελοποννήσου.
Ο Πηνειός – Πηνειακός Λάδωνας, ο οποίος αρδεύει τον κάμπο της ΒΔ Ηλείας που δέχεται τα νερά του Καλφαϊκού Ποταμού και του Πηνειακού Λάδωνα ή Ντάφα. Στον Πηνειό ποταμό έχει κατασκευαστεί Φράγμα – Τεχνητή λίμνη Πηνειού.
Ο ποταμός Νέδα στα όρια των Νομών Ηλείας Μεσσηνίας.
Ο ποταμός Βέργας στην περιοχή του Δήμου Βουπρασίας.
Άλλοι χείμαρροι και παραπόταμοι, Κλαδέος, Ενιπέας, Ιάρδανος, Δέλγας, Σοχιά, Ακίδας κ.α.
Στον Νομό Ηλείας υπάρχουν επισης υγροτοπικές περιοχές που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας, βάσει της διεθνούς Σύμβασης Ramsar είναι η λίμνη Κοτύχι ,αλλά υπάρχει ακόμα και η λίμνη Καϊάφα , η τεχνητή λίμνη του φράγματος Πηνειού
Ο Νομός Ηλείας με το πλούσιο λοιπόν υδάτινο δυναμικό του σε ποτάμια και λίμνες, με δύο φράγματα, το φράγμα του ποταμού Πηνειού και του ποταμού Αλφειού και πλησίον του το επίσης φράγμα του Λάδωνα, με δύο μεγάλα αρδευτικά δίκτυα που ποτίζουν τον κάμπο της Ηλείας, το αρδευτικό δίκτυο του Πηνειού που αρδεύει την περιοχή της Αμαλιάδας και του κάμπου της Ηλείας και το αρδευτικό δίκτυο του Αλφειού που αρδεύει την περιοχή του Δήμου Πύργου, Αρχαίας Ολυμπίας, με δύο μεγάλα υδρευτικά δίκτυα αυτό από τον ποταμό Ερύμανθο που υδρεύει τον Δήμο Πύργου και Αρχαίας Ολυμπίας (πάνω από 80.000 άτομα και με προοπτική επέκτασης του) και το υπό ολοκλήρωση αρδευτικό δίκτυο των Δήμων Αμαλιάδας και Κάμπου, έχει ισχυρά προβλήματα που έχουν σχέση με την παλαιότητα των αρδευτικών δικτύων Πηνειού και Αλφειού και την συνεπακόλουθη απώλεια μεγάλων ποσοτήτων νερού, την ύπαρξη πάρα πολλών γεωτρήσεων, την επιβάρυνση των υδάτων από φυτοφάρμακα και λιπάσματα, την μόλυνση του ποταμού Αλφειού από το εργοστάσιο της Μεγαλόπολης, καθώς βέβαια και τις τελευταίες ισχυρές επιβαρύνσεις που δέχεται το υδάτινο δυναμικό της Ηλείας από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007.
Εγώ πιστεύω σε ορισμένες βασικές αρχές που πρέπει να τηρούνται στην άσκηση της υδατικής πολιτικής και αυτές είναι:
– Το νερό ως δημόσιο αγαθό είναι φυσικός πόρος σ’ ανεπάρκεια και όχι ένα εμπόρευμα. Ως φυσικός πόρος μέγιστης σημασίας για την ίδια την ζωή και τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος δεν πρέπει να συνδέεται η ιδιοκτησία του με τον ιδιοκτήτη της γης, όπως ισχύει και για τα ενεργειακά ορυκτά.
– Η σωστή διαχείριση της ζήτησης. Πρέπει να αποτραπούν τα φαινόμενα σπατάλης που οφείλονται είτε στην κακή αρδευτική μέθοδο που ακολουθούν πολλοί αγρότες είτε στην παλαιότητα του αρδευτικού δικτύου.
– Η απόλυτη προστασία του υδατικού χαρακτήρα εδαφών αφού αποτελούν τους βασικότερους υδατικούς ταμιευτήρες.
– Να υπάρχει σαφής διάκριση της κοστολόγησης και της τιμολόγησης του νερού και σ? ότι αφορά την τιμολόγηση να ισχύει η αρχή ότι η πολιτεία οφείλει να καλύπτει με επάρκεια τις βασικές ανάγκες σε νερό, με αντίστοιχη ποιότητα για κάθε χρήση όχι στη βάση εμπορευματικών, ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων.
– Η ενημέρωση της κοινωνίας και η συμμετοχή η συμμετοχή των φορέων (παραγωγικών, επιστημονικών, τοπικών) να έχει ουσιαστικό ρόλο και όχι συμβουλευτικό.
– Η χώρα μας είναι πλούσια σε υδάτινους πόρους, αφού δεν υστερεί σε βροχοπτώσεις ούτε σε χιονοπτώσεις. Η σωστή διαχείριση λείπει και η πολιτική βούληση.
– Στον τομέα της εξοικονόμησης των χρησιμοποιούμενων υδατικών πόρων, λοιπόν, η οποία θεωρείται σήμερα ως η φθηνότερη εναλλακτική πηγή νερού μπορούν να εξεταστούν και να εφαρμοστούν μέτρα και τεχνικές της διαχείρισης της ζήτησης του νερού.
– Ορθολογική χρήση του νερού άρδευσης, με βάση τις ανάγκες προγραμματισμού της γεωργικής ανάπτυξης και παραγωγής, τη γεωγραφική κατανομή των υδατικών πόρων, τα υφιστάμενα έργα νερού και τις τοπικές ανάγκες. Δηλαδή, η θεμελίωση ενός πλαισίου μέτρων και δράσεων, το οποίο θα δημιουργήσει ένα μακροχρόνιο σχεδιασμό ζήτησης και υποδομών, με τρόπο ώστε υπό οποιεσδήποτε μελλοντικές συνθήκες, να εφαρμόζεται μία ορθολογική κατανομή του νερού, με γνώμονα την ικανοποίηση των αναγκών και τη διατήρηση της φυσικής ισορροπίας. Γι’ αυτό το θέμα έχουμε εκπονήσει μελέτη «ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΩΝ Τ.Ο.Ε.Β ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΗΛΕΙΑΣ (Γ.Ο.Ε.Β ΠΗΝΕΙΟΥ-ΑΛΦΕΙΟΥ)» που συμπεριλαμβάνει και προτάσεις για το Θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων
Η Ελλάδα έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα και τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης με τον φυσικό πλούτο που διαθέτει, όπως τον ήλιο, τον αέρα, αλλά και τα πλούσια επιφανειακά νερά. Αρκεί βέβαια να τα αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να ανατραπεί η άποψη τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό ότι η Ελλάδα δεν παράγει τίποτα. Με τη δημιουργία και τη σωστή διαχείριση φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, υδροηλεκτρικών φραγμάτων και φραγμάτων για άρδευση και με περιβαλλοντικές παρεμβάσεις για την προστασία και αναβάθμιση του περιβάλλοντος.
Χρειάζεται λοιπόν η διαβούλευση ειδικά για τόσο σημαντικά ζητήματα όπως είναι η διαχείριση των νερών και το σχέδιο χρειάζεται να συμπεριλάβει και τις γνώμες των τοπικών φορέων για την κατάρτισή του , γιατί είναι πλέον αποδεδειγμένο πως είναι απαραίτητη η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στη διοίκηση και τον σχεδιασμό για τη διαχείριση νερού και στις υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης.
