Γράφει η Κατερίνα Αναγνωστοπούλου – Σωτηροπούλου
γ) Τα «ιδώματα»
Στην περίπτωση που οι δύο νέοι δεν γνωρίζονταν και πριν δώσουν οι συμπέθεροι τα χέρια, προηγούντο τα ¨ιδώματα¨, η συνάντηση δηλαδή γαμπρού και νύφης για να γνωριστούν. Ορίζονταν η μέρα γνωριμίας μελλονύμφων, πεθερικών και κοντινών συγγενών, στο σπίτι της μέλλουσας νύφης.
Αν δεν ήθελαν να δώσουν κάποιο στόχο στους περίοικους φρόντιζαν η συνάντηση να γίνει σε δημόσιους χώρους, όπως σε εκκλησίες κατά τον εκκλησιασμό, σε γάμους, σε πανηγύρια, ή και κάπου αλλού, με κάποιο συνθηματικό, ώστε να καταλάβει ο καθένας από την πλευρά του για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο.
Όταν τα ιδώματα επρόκειτο να πραγματοποιηθούν στο σπίτι της νύφης, τότε σήμαινε συναγερμός. Έπρεπε να κάνουν μια γενική καθαριότητα στο σπίτι και να προετοιμάσουν διάφορα φαγητά και γλυκά, ώστε να εντυπωσιάσουν τον υποψήφιο γαμπρό για την νοικοκυροσύνη τόσον της οικογένειας και ιδιαιτέρως της νύφης. Από αυτό ακούγεται ακόμη και σήμερα η παροιμιώδης φράση: «Νύφη το σπίτι συγυρίζει, κάποιος γαμπρός θα τριγυρίζει».
Αυτή η έντονη κινητικότητα σε κάποιο σπίτι, που είχε υποψήφια νύφη ή γαμπρό, πάντοτε έβαζε σε πονηρές υποψίες τις κλειστές και μικρές κοινωνίες των χωριών, όπου τα κουτσομπολιά και τα κρυφοκοιτάγματα έδιναν και έπαιρναν μέχρι ν’ ανακαλύψουν το νέο πρόσωπο που θα γινόταν γαμπρός ή νύφη.
Τέλος οι γονείς της και προπαντός η μάνα, έδιδαν και τις απαραίτητες οδηγίες στην μέλλουσα νύφη: πρώτα να κρατάει κλειστό το στόμα στην γειτονιά και κυρίως στις φιλενάδες της. Έπειτα της μάθαιναν πώς να συμπεριφέρεται και τι απαντήσεις να δώσει σε πιθανές ερωτήσεις του γαμπρού ή της οικογένειάς του.
Σε περίπτωση που η νύφη είχε κάποιο πρόβλημα, έπρεπε με κάθε τρόπο να το αποκρύψουν, ή να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μην το αντιληφθεί ο γαμπρός. Γι’ αυτόν τον λόγο δεν έβαζαν τη νύφη να καθίσει απέναντι από τον γαμπρό αλλά σε τέτοια θέση που να μην μπορεί ο γαμπρός να διακρίνει εύκολα τις χάρες ή τα ελαττώματά της.
Αν όμως η νύφη ήταν όμορφη, χωρίς προβλήματα την έβαζαν απέναντι από τον γαμπρό, ώστε να εντυπωσιαστεί και να αποκομίσει τις καλλίτερες εντυπώσεις γι’ αυτήν.
Πολλές φορές, αν η νύφη είχε κάποιο πρόβλημα, ή ήταν άσχημη, παρουσίαζαν ως νύφη την αδερφή της και απέκρυπταν την πραγματική νύφη, μέχρι την ώρα του στεφανώματος.
Αν όλα πήγαιναν καλά η υποψήφια νύφη θα παρουσιάζονταν κρατώντας το δίσκο με τα κεράσματα και όλοι θα είχαν τα μάτια πάνω της. Αμέσως έβγαινε το συμπέρασμα: καλή, πολύ καλή… Εκεί έπαιρναν τη μεγάλη απόφαση, η οποία όμως μεταφερόταν όχι εκείνη τη στιγμή αλλά την επομένη, για λόγους τυπικούς, είτε ήταν ¨ναι¨ είτε ¨όχι¨ και πάντα μέσω του προξενητή. Και το προξενιό “έδενε” με φαγητό και κρασί.
Στις περιπτώσεις όμως που δεν έμεναν ευχαριστημένοι, ο επικεφαλής έδινε το σύνθημα να φύγουν και να τα ξαναπούν μια άλλη φορά.
Τα ¨ιδώματα¨ δεν ήταν απαραίτητα στην περίπτωση δύο συγχωριανών. Έτσι μετά το «είμαστε δεκτοί», ο συμπεθεροκόπος έκλεινε το ραντεβού για τα ¨τελειώματα¨.
Ο παραδοσιακός γάμος
δ) Τα τελειώματα
Στα ¨τελειώματα¨ ερχόταν στο σπίτι της μέλλουσας πλέον νύφης το συμπεθεριό, δηλαδή ο γαμπρός, οι γονείς του, τα αδέλφια του, κάποιοι από τους πλέον στενούς συγγενείς και βέβαια ο συμπεθεροκόπος, που φέρνοντας την ¨αποστολή ¨σε αίσιο πέρας είχε κερδίσει και το δώρο του.
Στο σπίτι της νύφης γινόταν ένα τραπέζωμα για το συμπεθεριό. Εκεί λοιπόν έδιναν τα χέρια οι γονείς, και ο γαμπρός φιλούσε τη νύφη στο πρόσωπο, ασημώνοντάς την με λίρες.
Εκεί παίρνονταν ¨αποφάσεις¨ για τους αρραβώνες και την ημερομηνία του γάμου που τηρούντο απαρέγκλιτα!
(Συνεχίζεται)
