Σπανίως οι σχέσεις τελειώνουν μ’ ένα μεγάλο «τέλος». Πιο συχνά, αποσυντίθενται αργά, μέσα από μικρές, καθημερινές παραβλέψεις. Μέσα από βλέμματα που δεν συναντιούνται κι από λέξεις που δεν ειπώθηκαν. Κάποια στιγμή, το «μαζί» γίνεται «εγώ κι εσύ».
Ο ψυχολόγος και ερευνητής Albert Oduwole, στο πλαίσιο μελέτης που δημοσιεύτηκε το 2025 στο American Journal of Psychology, ερεύνησε τους παράγοντες που διαβρώνουν τις σχέσεις σήμερα. Με περισσότερους από 200 συμμετέχοντες και συνεντεύξεις σε 12 ζευγάρια, ο Oduwole δεν εστίασε στα έντονα ξεσπάσματα, αλλά στους υπόγειους μηχανισμούς απομάκρυνσης, που συχνά περνούν απαρατήρητοι.
Το άρθρο που υπογράφει ο ψυχολόγος Mark Travers, Ph.D. στο Psychology Today, συνοψίζει τα ευρήματα της μελέτης σε τέσσερις κύριους «εχθρούς» των σύγχρονων σχέσεων – ακόμη και στις πιο δεμένες σχέσεις. Ποιες είναι αυτές οι τέσσερις απειλές και πώς μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε έγκαιρα;
1. Ψηφιακοί περισπασμοί: Όταν το κινητό μπαίνει ανάμεσά σας
Η τεχνολογία μάς έχει φέρει πιο κοντά σε ανθρώπους που βρίσκονται χιλιόμετρα μακριά, αλλά ταυτόχρονα μας απομακρύνει από αυτούς που βρίσκονται δίπλα μας. Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center (2020), το 51% των ενηλίκων δηλώνει πως ο σύντροφός του ασχολείται με το κινητό όταν προσπαθεί να επικοινωνήσει μαζί του. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως phubbing (από τις λέξεις phone και snubbing, δηλαδή «τηλεφωνική απαξίωση»).
Το phubbing σχετίζεται με χαμηλότερη ικανοποίηση από τη σχέση και ενισχύει το αίσθημα ότι δεν είμαστε προτεραιότητα για τον άλλο. Επιπλέον, τα κοινωνικά δίκτυα γίνονται συχνά πεδίο καβγάδων: Από τα likes σε «ύποπτα» προφίλ μέχρι τις διαφωνίες για το πόσο δημόσια (ή ιδιωτική) θα είναι η κοινή τους ζωή. Ο Oduwole επισημαίνει ότι τα ζευγάρια που αφιερώνουν τουλάχιστον μία ώρα την ημέρα σε «tech-free» ποιοτικό χρόνο, αναφέρουν σημαντικά λιγότερα προβλήματα συναισθηματικής απόστασης.
2. Ιδεολογικές διαφορές: Όταν οι απόψεις πληγώνουν
Πολιτική, φύλο, θρησκεία, κοινωνικά θέματα. Μπορεί να μας ενώνουν, αλλά συχνά μας χωρίζουν. Σε μια εποχή αυξημένης πολιτικοποίησης και ευαισθητοποίησης, οι διαφωνίες γύρω από βασικές αξίες έχουν γίνει καθημερινό πρόβλημα για τα ζευγάρια. Μια μεγάλη έρευνα από το Matchmaking Company (2024) έδειξε ότι:
- Το 46% των Αμερικανών δεν θα ήθελαν να βγουν με κάποιον που έχει αντίθετες πολιτικές απόψεις
- Το 82% των Δημοκρατικών θεωρούν την πολιτική συμβατότητα ουσιαστική.
Ένας στους δέκα ανθρώπους της Gen Z θα έφευγε άμεσα από ένα ραντεβού μόλις μάθαινε πως ο άλλος έχει διαφορετική ιδεολογική τοποθέτηση. Ορισμένοι συμμετέχοντες στη μελέτη του Oduwole επέλεγαν τη σιωπή ως λύση, δηλαδή απέφευγαν εντελώς τις πολιτικές συζητήσεις για χάρη της ειρήνης. Άλλοι, όμως, ένιωθαν πως έπρεπε να αυτολογοκρίνονται ή να συμμορφώνονται με έναν λόγο που δεν τους εκφράζει. Το ερώτημα που τίθεται εδώ είναι βαθύ και προσωπικό: Μπορούμε να αγαπήσουμε κάποιον χωρίς να συμφωνούμε στα «θεμελιώδη»;
3. Εργασιακή πίεση και εξουθένωση: Η σχέση στο περιθώριο
Το τρίτο μεγάλο εμπόδιο είναι η υπερβολική ενασχόληση με τη δουλειά. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη του 2025 ανέφεραν πως το άγχος και η κούραση της καθημερινότητας έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην επικοινωνία, την οικειότητα και τη συναισθηματική διαθεσιμότητα.
Η έλλειψη ποιοτικού χρόνου και η απουσία ερωτικής φροντίδας δεν δηλώνουν πάντα έλλειψη αγάπης, δηλώνουν όμως απουσία προτεραιότητας. Το 62% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι η απουσία κοινών στιγμών είναι από τα σοβαρότερα προβλήματα της σχέσης του. Ο Oduwole προτείνει: Αφιερώστε τουλάχιστον 5 ώρες ποιοτικού χρόνου την εβδομάδα, χωρίς κινητά, υποχρεώσεις ή to-do lists. Μόνο οι δυο σας.
4. Τραύματα παιδικής ηλικίας: Όταν το παρελθόν ζει στο παρόν
Τα βιώματα της παιδικής ηλικίας – ειδικά όταν περιλαμβάνουν απόρριψη, εγκατάλειψη ή αδιαφορία από τους γονείς – επηρεάζουν άμεσα το πώς σχετιζόμαστε ως ενήλικες. Συχνά, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, αναπαράγουμε μοτίβα που κάποτε μας πλήγωσαν. Τα καλά νέα είναι ότι η ψυχοθεραπεία και η αυξημένη κοινωνική επίγνωση έχουν οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στο να δουλέψουν και να προσπαθήσουν να θεραπεύσουν τις πληγές τους. Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι δυνατό.
Τι κρατάει τελικά τις σχέσεις ζωντανές;
Ο δρόμος για την υγιή συντροφικότητα ίσως να μην άλλαξε και τόσο όσο νομίζουμε. Χρειάζεται απλώς θέληση και προσπάθεια. Η έρευνα του Oduwole υπενθυμίζει ότι η ποιότητα μιας σχέσης δεν εξαρτάται μόνο από το συναίσθημα, αλλά και από την καθημερινή φροντίδα, τον σεβασμό, την παρουσία και την πρόθεση να συνδεθούμε. Ακόμη κι όταν ο κόσμος γύρω αλλάζει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.
yegeiamou.gr
