Η Ουκρανία βρίσκεται στο μενού της συνάντησης Ντόναλντ Τραμπ με Βλαντιμίρ Πούτιν, χωρίς την παρουσία του Κιέβου. Παρά το γεγονός ότι ο αμερικανός πρόεδρος προσπάθησε να υποβαθμίσει τη σημασία της συνάντησης λέγοντας πως πρόκειται για διερευνητική των προθέσεων του ρώσου ομολόγου του, τόσο το Κίεβο όσο και οι Ευρωπαίοι δεν κρύβουν την ανησυχία τους ότι στην Αλάσκα θα κλειδώσουν αποφάσεις που δύσκολα θα μπορέσουν να ανατρέψουν.
Προκειμένου να προλάβουν τα χειρότερα, οι Ευρωπαίοι επιδόθηκαν σε έναν αγώνα δρόμου για να καταφέρουν να εξασφαλίσουν μία επικοινωνία με τον Τραμπ πριν αυτός συναντηθεί με τον Πούτιν. Πράγματι ο αμερικανός πρόεδρος δέχτηκε να αφιερώσει λίγο από τον χρόνο του για να συνομιλήσει μέσω τηλεδιάσκεψης με ευρωπαίους ηγέτες και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Οι ηγέτες της Ε.Ε., που έχουν δώσει τα ρέστα τους για να εξοπλίζουν την Ουκρανία στον αιματηρό πόλεμο με τη Ρωσία, έπρεπε για ακόμα μία φορά να αρκεστούν σε ένα περιθωριακό ρόλο καθώς η γνώμη τους στην καλύτερη περίπτωση να λειτουργήσει συμβουλευτικά για τον Ντόναλντ Τραμπ.
Πράγματι αυτή τη φορά ο αμερικανός πρόεδρος μίλησε με μεγαλύτερη προσοχή για τους Ευρωπαίους συμμάχους του. Χαρακτήρισε τη συζήτηση μέσω τηλεδιάσκεψης «φιλική» και υποσχέθηκε μία νέα συνάντηση μετά το τετ α τετ με τον Πούτιν.
Τον δικό της ρόλο αναζητά η ΕΕ
Αυτό που ζητούν ουσιαστικά οι Ευρωπαίοι, που επιμένουν να εξάρουν τις «ειρηνικές» προθέσεις του πλανητάρχη, είναι να έχουν λόγο στην επόμενη μέρα της Ουκρανίας. «Οποιαδήποτε συζήτηση για ανταλλαγή εδαφών δεν μπορεί να συμφωνηθεί χωρίς το Κίεβο», είναι το βασικό ζήτημα που τίθεται σε συνδυασμό με τις εγγυήσεις ασφαλείας για την επόμενη μέρα.
Οι εγγυήσεις αυτές περνούν από την Ουάσιγκτον που θα πρέπει να συνεχίσει να βοηθά στον εξοπλισμό της Ουκρανίας και να δεχτεί την ένταξή της στο ΝΑΤΟ μετά από μια κατάπαυση πυρός.
Η «ανταλλαγή εδαφών» φαίνεται πως είναι κάτι που οι Ευρωπαίοι έχουν αποδεχτεί και αυτό που κυρίως τους ενδιαφέρει είναι οι όροι που θα γίνει κάτι τέτοιο και ο ρόλος που οι ίδιοι θα αναλάβουν την επόμενη μέρα, χωρίς να κρύβουν την ανησυχία τους για πιθανή αποχώρηση των ΗΠΑ από τον πόλεμο.
Αναφορικά δε με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που είναι και ο άμεσα ενδιαφερόμενος, φαίνεται να είναι στην πιο δύσκολη θέση από την αρχή του πολέμου.
Μετά την επεισοδιακή συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο ουκρανός πρόεδρος έχει καταβάλει μεγάλες προσπάθειες να γεφυρώσει το χάσμα με τις ΗΠΑ. Αν και οι δημόσιες αντιπαραθέσεις έχουν περιοριστεί, η επιλογή του Τραμπ να κλείσει το μέτωπο αποδεχόμενος βασικούς όρους της Ρωσίας παραμένει σταθερή.
Τους τελευταίους μήνες το αδιέξοδο αλλά και η αιματοχυσία έχει ενταθεί. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, με πρωτοβουλία Τραμπ, αποδείχτηκαν ένα τεράστιο φιάσκο καθώς και οι δύο πλευρές κλιμάκωσαν τις εχθροπραξίες προκειμένου να κατοχυρώσουν στο πεδίο όσο περισσότερα μπορούσαν.
Προβλήματα στο μέτωπο
Οι προσπάθειες αυτές δεν ήταν επιτυχείς για το Κίεβο. Οι ρωσικές επιθέσεις έχουν δημιουργήσει κενά στις αμυντικές γραμμές της Ουκρανίας, οι οποίες έχουν αποδυναμωθεί λόγω έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού.
Κοντά στην πόλη των ανθρακωρυχείων Ντομπροπίλια, οι ρωσικές δυνάμεις προχώρησαν αυτή την εβδομάδα 15 χιλιόμετρα σε λίγες μόνο ημέρες, σύμφωνα με ουκρανούς και δυτικούς αναλυτές.
Η προέλαση αυτή ήταν μία από τις ταχύτερες που έχει πραγματοποιήσει η Ρωσία, της οποίας οι εδαφικές κατακτήσεις έχουν κατά τα άλλα προχωρήσει με αργό ρυθμό και τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.
Ο Ζελένσκι δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τρίτη ότι οι ρωσικές απώλειες «είναι τρεις φορές υψηλότερες» από αυτές της Ουκρανίας και υποβάθμισε τη σημασία της ρωσικής προώθησης, κάτι που ωστόσο προκάλεσε τη δημόσια αγανάκτηση ουκρανών στρατιωτικών που υποστήριξαν σε διαδικτυακά σχόλια ότι οι επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις για την αποδυνάμωση των αμυντικών γραμμών είχαν αγνοηθεί από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία.
Τα προβλήματα στο μέτωπο συνέπεσαν και με τα πολιτικά εσωτερικά προβλήματα στην Ουκρανία.
Οι διαδηλώσεις έφθειραν το κύρος του Ζελένσκι
Η απόφαση του Ζελένσκι να συλλάβει τα στελέχη της ανεξάρτητης υπηρεσίας καταπολέμησης της διαφθοράς ενώ ήταν σε εξέλιξη έρευνα για στενούς του συνεργάτες, εξόργισε τον κόσμο στην Ουκρανία και για πρώτη φορά μετά την έναρξη του πολέμου πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις με τη συμμετοχή χιλιάδων στην πρωτεύουσα.
Η μαζικότητα των διαδηλώσεων οδήγησε τελικά τον Ζελέσνκι σε άτακτη υποχώρηση και απόσυρση του σχετικού νόμου.
Οι Financial Times στο κεντρικό τους άρθρο επιμένουν ότι με δική του ευθύνη ο Ζελένσκι προκάλεσε μεγάλη αμφισβήτηση για τις μεταρρυθμιστικές του προθέσεις και για τη δέσμευσή του να εξαλείψει τη διαφθορά, γεγονός που δυσχεραίνει τη θέση του στο εσωτερικό αλλά και το εξωτερικό.
Πρόσφατη δημοσκόπηση του Διεθνούς Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας του Κιέβου (KIIS) έδειξε ότι η εμπιστοσύνη του κοινού στο πρόσωπό του μειώθηκε για τρίτο συνεχόμενο μήνα, από 65% τον Ιούνιο σε 58% τον Ιούλιο.
Μετά τη διαμάχη του Ζελένσκι με τον Τραμπ στο Λευκό Οίκο τον Φεβρουάριο, οι Ουκρανοί συσπειρώθηκαν γύρω από τον πρόεδρό τους, αποτροπιασμένοι από τη μεταχείριση που του επιφυλάχθηκε. Το KIIS κατέγραψε άνοδο 10% στην εμπιστοσύνη προς τον πρόεδρο μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου.
Τώρα και μετά το ρήγμα που έχει δημιουργηθεί στην κοινωνία της Ουκρανίας, είναι απίθανο για τον Ζελένσκι να καταφέρει να συσπειρώσει ξανά τους πολίτες γύρω από το πρόσωπό του εάν βρεθεί στο περιθώριο μετά τη συνάντηση στην Αλάσκα, σημειώνει ο πολιτικός αναλυτής Βολοντίμιρ Φεσένκο που εδρεύει στο Κίεβο.
Ενώ οι Ουκρανοί είχαν ήδη αρχίσει να νιώθουν πραγματική κούραση από τον πόλεμο νωρίτερα φέτος, «τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο δεν υπήρχαν συγκεκριμένοι λόγοι για να επικρίνουν τον Ζελένσκι», λέει ο Φεσένκο.
Ωστόσο, το σκάνδαλο σχετικά με τον νόμο για διαφθορά «έχει βλάψει τη θέση του» και τον έχει κάνει λιγότερο άθικτο, προσθέτει.
Πίεση από όλες τις πλευρές
Η κοινοβουλευτική συνοχή του κόμματος του Ζελένσκι έχει δεχτεί επίσης πλήγμα. Τα μπρος – πίσω στις ψηφοφορίες για το νομοσχέδιο περί διαφθοράς έχουν πλήξει το κύρος και την αξιοπιστία πολλών βουλευτών, λέει στους FT βουλευτής του κυβερνόντος κόμματος.
Η κατάσταση έχει υπονομεύσει σοβαρά την εξουσία του προέδρου επί του κοινοβουλίου, με πιθανό αδιέξοδο σε περίπτωση που αμφιλεγόμενη νομοθεσία τεθεί ξανά ενώπιον των βουλευτών, προσθέτει.
«Οι βουλευτές δεν θα δεχτούν να αναλάβουν την ευθύνη για οποιαδήποτε συμφωνία που παραβιάζει το σύνταγμά μας και που μπορεί να τους προκαλέσει πολιτικά προβλήματα στο μέλλον», δηλώνει βουλευτής του κόμματος του Ζελένσκι αναφερόμενος στην πιθανότητα ο πρόεδρος να φέρει σε ψηφοφορία την παραχώρηση εδαφών, πόσο μάλλον αυτών που δεν κατέχει η Ρωσία αλλά σύμφωνα με διαρροές ζητά να προσαρτήσει για να συμφωνήσει σε εκεχειρία.
«Πήραμε το μάθημά μας», λέει άλλος βουλευτής του κόμματος του Ζελένσκι. «Δεν θέλουμε να ξαναβρεθούμε σε μια τέτοια ψηφοφορία».
Ο Τραμπ εξέφρασε αυτή την εβδομάδα την απογοήτευσή του για την άρνηση του Ζελένσκι να παραχωρήσει έδαφος στη Ρωσία.
«Με ενόχλησε λίγο το γεγονός ότι ο Ζελένσκι έλεγε: «Λοιπόν, πρέπει να λάβω συνταγματική έγκριση»», δήλωσε ο Τραμπ. «Θέλω να πω, έχει έγκριση για να μπει σε πόλεμο και να σκοτώσει όλους, αλλά χρειάζεται έγκριση για να κάνει ανταλλαγή εδαφών;»
Ωστόσο, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι λένε ότι ο Τραμπ δεν καταλαβαίνει ότι ο Ζελένσκι είναι περιορισμένος από όλες τις πλευρές.
«Το Σύνταγμα περιορίζει την εξουσία του: δεν έχει νόμιμο δικαίωμα να αλλάξει την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας», λέει ένας πρώην αξιωματικός του ουκρανικού στρατού που διευθύνει ανώνυμα την Frontelligence Insight, μια αναλυτική ομάδα που παρακολουθεί τον πόλεμο. «Ακόμα πιο περιοριστική είναι η πίεση από την κοινωνία και, κυρίως, από τον στρατό, ο οποίος αντιτίθεται στην παραχώρηση μη κατεχόμενων εδαφών».
«Ο Πρόεδρος Ζελένσκι», προσθέτει, «βρίσκεται σε δίλημμα.
in.gr
