Πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ φέρνει στο προσκήνιο ένα σημαντικό εύρημα: τόσο η σειρά κατανάλωσης τροφών, όσο και το είδος των υδατανθράκων που καταναλώνει ένα άτομο, επηρεάζουν τη γλυκαιμική απόκριση του οργανισμού -και όλα εξαρτώνται από το μεταβολικό προφίλ κάθε ανθρώπου. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύτηκαν στο Nature Medicine, αναδεικνύουν την ανάγκη για πιο εξατομικευμένες διατροφικές συστάσεις, ιδιαίτερα για άτομα με προδιαβήτη ή αυξημένο κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών.
Δεν αντιδρούν όλοι το ίδιο στους υδατάνθρακες – Ο ρόλος του μεταβολισμού
Η έρευνα περιέλαβε 55 ενήλικες χωρίς ιστορικό διαβήτη τύπου 2, εκ των οποίων περίπου οι μισοί παρουσίαζαν ενδείξεις προδιαβήτη. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε εκτενή έλεγχο, με έμφαση στην ευαισθησία στην ινσουλίνη και τη λειτουργικότητα των β-κυττάρων του παγκρέατος, δηλαδή τα κύτταρα που ρυθμίζουν την παραγωγή ινσουλίνης.
Οι αντιδράσεις στο σάκχαρο του αίματος διέφεραν πολύ από άτομο σε άτομο. Το είδος του φαγητού αλλά και η μεταβολική υγεία του κάθε συμμετέχοντα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο. Τρόφιμα όπως το ρύζι και τα σταφύλια προκαλούσαν σταθερά αυξημένη γλυκόζη στο αίμα, ενώ τροφές με ανθεκτικό άμυλο -όπως η πατάτα και τα ζυμαρικά -παρουσίαζαν μεγάλη διακύμανση στις αποκρίσεις, συνδεδεμένη με την παρουσία ινσουλινοαντίστασης ή δυσλειτουργίας των β-κυττάρων.
Από την πατάτα στο σταφύλι: Ένας υποψήφιος βιοδείκτης μεταβολικής δυσλειτουργίας
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα ευρήματα της μελέτης ήταν η σύγκριση της γλυκαιμικής αντίδρασης μεταξύ σταφυλιών και πατάτας. Όλοι οι συμμετέχοντες παρουσίασαν αύξηση σακχάρου μετά την κατανάλωση σταφυλιών. Ωστόσο, εκείνοι με τις υψηλότερες αιχμές γλυκόζης από την πατάτα παρουσίαζαν επίσης τη μεγαλύτερη μεταβολική δυσλειτουργία.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι το πώς αντιδρούμε στο σάκχαρο από πατάτες και σταφύλια μπορεί να «μαρτυρά» αν έχουμε μεταβολική δυσλειτουργία -και ίσως στο μέλλον να χρησιμοποιείται ως απλός δείκτης υγείας. Όπως δήλωσε η καθηγήτρια ενδοκρινολογίας Tracey McLaughlin, «ένας τέτοιος δείκτης θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμος, καθώς η ινσουλινοαντίσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί με παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής ή με φαρμακευτική αγωγή, εφόσον διαγνωστεί εγκαίρως».
Η σειρά κατανάλωσης έχει σημασία – Αλλά όχι για όλους
Το ερευνητικό έργο επεκτάθηκε και στην εξέταση της επίδρασης της σειράς κατανάλωσης τροφών στο σάκχαρο του αίματος. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες κατανάλωσαν 10 λεπτά πριν από το κυρίως γεύμα είτε φυτικές ίνες είτε πρωτεΐνη είτε λιπαρά και στη συνέχεια έφαγαν ρύζι. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν προηγούμενες ενδείξεις:
- Η κατανάλωση πρωτεΐνης ή φυτικών ινών μείωσε την αιχμή γλυκόζης
- Η κατανάλωση λιπαρών καθυστέρησε την εμφάνιση της αιχμής
Ωστόσο, οι ωφέλιμες αυτές αποκρίσεις παρατηρήθηκαν μόνο σε άτομα με υγιή μεταβολική λειτουργία. Σε συμμετέχοντες με ινσουλινοαντίσταση ή β-κυτταρική δυσλειτουργία, η ίδια στρατηγική δεν είχε ουσιαστική επίδραση.
Ο επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Michael Snyder, υπογράμμισε ότι «η κατανάλωση υδατανθράκων προς το τέλος του γεύματος εξακολουθεί να αποτελεί καλή πρακτική, ακόμη κι αν δεν είναι πλήρως ξεκάθαρο αν πρέπει να προηγούνται οι πρωτεΐνες, τα λιπαρά ή οι φυτικές ίνες. Φάτε πρώτα τη σαλάτα ή το χάμπουργκερ και αφήστε τις τηγανητές πατάτες για το τέλος».
Η εν λόγω μελέτη ενισχύει την άποψη ότι η διαχείριση της διατροφής και η πρόληψη του διαβήτη δεν μπορεί να στηρίζεται σε «γενικούς κανόνες» για όλους. Η κατηγοριοποίηση των ατόμων σε μεταβολικούς υποτύπους -όπως αυτοί με προδιάθεση για ινσουλινοαντίσταση ή με μειωμένη λειτουργία των β-κυττάρων -μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για στοχευμένες διατροφικές παρεμβάσεις.
«Οι ισχύουσες διατροφικές οδηγίες τείνουν να αγνοούν τη μεταβολική ποικιλομορφία του πληθυσμού», επισημαίνει ο Δρ. Snyder. «Η έρευνά μας αποκαλύπτει ότι η προσωπική μεταβολική κατάσταση καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το πώς ανταποκρίνεται το σώμα σε διάφορα τρόφιμα -και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στον σχεδιασμό διατροφικών στρατηγικών».
ygeiamou.gr
