Η ανακοίνωση των βαθμών των Πανελλαδικών Εξετάσεων του 2025 στις 26 Ιουνίου έβαλε τέλος στο άγχος και την πίεση στους 73.941 υποψηφίους φοιτητές από τα Γενικά Λύκεια και τους 14.696 από τα ΕΠΑΛ.
Από τις 8 μέχρι και τις 17 Ιουλίου ακολουθεί η δεύτερη σημαντική περίοδος που ολοκληρώνεται στο τέλος του μήνα με την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής. Η συμπλήρωση του μηχανογραφικού με τις προτιμήσεις των υποψηφίων δεν αποτελεί μόνο μια διαδικαστική τεχνική πράξη. Είναι καθοριστικής σημασίας οι υποψήφιοι προτού επιλέξουν σχολές να έχουν κατά νου και τις τάσεις που επικρατούν στην αγορά εργασίας.
Επιπλέον της προοπτικής απασχόλησης, προκειμένου να αντιληφθεί κανείς τη σημασία της διαμόρφωσης ενός σωστού μηχανογραφικού με βάση τις επιθυμίες των υποψηφίων, αρκεί να σκεφτεί ότι μόνο το 39% των φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια ολοκληρώνει τις σπουδές του εντός της προβλεπόμενης διάρκειας (ν έτη), σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ για την πορεία αποφοίτησης στην ΕΕ.
Περίπου το 20% των φοιτητών λαμβάνει το πτυχίο ακριβώς στα τέσσερα χρόνια, όπως αναφέρει η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ). Αξίζει, επίσης, να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στα συνολικά στοιχεία της τελευταίας τετραετίας (2021-2024), από τότε δηλαδή που ξεκίνησε να εφαρμόζεται η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, καθώς έμειναν κενές περίπου 48.000 θέσεις στα πανεπιστήμια.
Ποιες είναι οι εναλλακτικές
Σε ένα οικονομικό, πολιτισμικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό τοπίο που αλλάζει ραγδαία, οι επιλογές δεν περιορίζονται πλέον μόνο στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια. Οι σπουδές στα υπό ίδρυση μη κρατικά πανεπιστήμια στη χώρα μας, καθώς και η φοίτηση στο εξωτερικό αλλά και στα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου δίνουν περισσότερες επιλογές στους μαθητές.
Ευκαιρίες απασχόλησης
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση 2025 για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ ΓΣΕΕ με στοιχεία Eurostat), στο σύνολο του 2024 ο αριθμός των απασχολουμένων ενισχύθηκε κατά 67.700 άτομα έναντι του 2023, με τις 43.200 εξ αυτών να είναι γυναίκες.
Από την ίδια έκθεση προκύπτει ότι το 2024 η ελληνική οικονομία διατήρησε έναν ικανοποιητικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, με το πραγματικό ΑΕΠ να μεγεθύνεται κατά 2,3%, υψηλότερο κατά 1,3 ποσοστιαίες μονάδες από τον ρυθμό μεγέθυνσης της Ε.Ε. Η δυναμική αυτή διατηρήθηκε και το α’ φετινό τρίμηνο, με τον ρυθμό μεγέθυνσης να ανέρχεται σε 2,2% σε ετήσια βάση. Οι ανάγκες της αγοράς εργασίας σε κατασκευές, μεταποίηση και ψηφιακές/τεχνικές υπηρεσίες δείχνουν θετική τάση, επομένως αποτελούν καίριους τομείς για επένδυση σπουδών.
Επαγγέλματα του μέλλοντος
Σύμφωνα με τα προγνωστικά του Cedefop (Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης με ορίζοντα το 2035 – Cedefop EU Skills Forecast 2022-2035), τα προφίλ που παρουσιάζουν ταχύτατη αύξηση ανάγκης (είτε από νέες θέσεις είτε από αντικατάσταση) στην ΕΕ είναι:
■ ICT professionals (προγραμματιστές, data scientists)
■ Legal and social associate professionals (σύμβουλοι, κοινωνικοί υπάλληλοι)
■ Office professionals (διευθυντικά/γραφειακά στελέχη)
Ανεργία κατά κλάδο
Παρόλο που η Eurostat δεν δημοσιεύει άμεσα ποσοστό ανεργίας ανά οικονομικό τομέα, οι Δείκτες Κενών Θέσεων Εργασίας (Job Vacancy Rate) προσφέρουν ένδειξη για την απορρόφηση και την υγεία κάθε κλάδου:
■ Τεχνολογία – ICT (Information and Communication Technology): πολύ υψηλές ανάγκες, κορυφαίος ρυθμός απορρόφησης.
■ Κατασκευή / Μεταποίηση: θετική απασχολησιμότητα, ανάπτυξη ~1% ετησίως
■ Τουρισμός – Φιλοξενία: πλήττεται από τις εποχικές ανάγκες. Φέτος οι προσλήψεις φτάνουν έως τις 80.000 κενές θέσεις στο μέγιστο της περιόδου.
■ Real estate: σταθερή ζήτηση, αλλά μηδενική έως ελαφρώς καθοδική εξέλιξη στη δημιουργία νέων θέσεων.
■ Γεωργία: συρρίκνωση απασχόλησης (~-2-2,5 % ετησίως).
Ειδικότερα για την Ελλάδα, οι προβλέψεις του Cedefop αναφορικά με την αύξηση του ποσοστού απασχολησιμότητας αποτυπώνουν τις κυριότερες τάσεις στους κορυφαίους τομείς ως εξής: Υγεία – Κοινωνική Μέριμνα (νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί.
ICT υπηρεσίες και Κατασκευές
Από τη μελέτη του World Economic Forum (Future of Jobs Report 2025) προκύπτει μια συνολική θεώρηση της διεθνούς αγοράς εργασίας. Συγκεκριμένα, παρά την αυτοματοποίηση, προβλέπονται 170 εκατομμύρια νέες θέσεις έως το 2030 έναντι απώλειας 92 εκατομμυρίων, με καθαρή αύξηση 78 εκατομμύρια θέσεις.
Οι κυριότεροι αναδυόμενοι τομείς είναι οι εξής:
■ Τεχνολογία (AI, Big Data, Cybersecurity): η ανάπτυξη είναι συνεχής, ευκαιρίες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ε.Ε.
■ Ενέργεια & Ανανεώσιμες Πηγές.
■ Υγεία, Κοινωνική Φροντίδα & Ευεξία: σταθερή δημιουργία νέων θέσεων έως το 2030.
■ Εκπαίδευση & Φροντίδα.
■ Πράσινες θέσεις, όπως ESG (Environmental, Social, Governance) & Sustainability (Βιωσιμότητα).
■ Κατασκευαστικός τομέας: σταθερή αύξηση (~+1% ετησίως).
Οπως επισημαίνεται, συνολικά το 60% των υφιστάμενων θέσεων επηρεάζεται από την AI, ενώ πολλές από αυτές μεταλλάσσονται σε νέες μορφές απασχόλησης.
Αμφότεροι οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας τονίζουν ότι «είτε επιλέξει κανείς την Ελλάδα, είτε την Κύπρο, είτε το εξωτερικό, το κλειδί είναι η συνειδητή απόφαση. Η κατεύθυνση που θα χαράξει κανείς από εδώ και πέρα είναι αυτή που θα καθορίσει τη σταδιοδρομία, την ποιότητα ζωής, αλλά και την προσωπική ολοκλήρωση».
10 SOS για σωστό μηχανογραφικό
Η επιλογή των πανεπιστημιακών τμημάτων διέπεται από τρεις βασικούς πυλώνες: «Τι θέλω να σπουδάσω; Πού μπορώ να το σπουδάσω; Τι αρμόζει σε μένα να σπουδάσω;». Η σειρά προτίμησης πρέπει να καθορίζεται από τους παραπάνω άξονες και τις βάσεις εισαγωγής παλαιότερων ετών. Η διαβάθμιση γίνεται από το πιο επιθυμητό προς το λιγότερο επιθυμητό, ανεξαρτήτως μορίων.
Μετεγγραφές και μετακινήσεις
Καθοριστικός παράγοντας για την επιλογή σχολών στο μηχανογραφικό δελτίο είναι η προοπτική μετεγγραφής του υποψηφίου. Συνιστάται, επομένως, στους ενδιαφερόμενους υποψηφίους να ελέγξουν τις αντιστοιχίες μεταξύ των τμημάτων για το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026, σύμφωνα με την 76466/Ζ1/ 25/06/2025 υπουργική απόφαση.
Ως μετεγγραφή νοείται η δεύτερη εγγραφή ενός φοιτητή σε αντίστοιχο τμήμα άλλου ΑΕΙ ή ΑΕΑ με αυτό στο οποίο έχει εισαχθεί. Υπάρχει και η μετακίνηση φοιτητή σε άλλο τμήμα άλλου ΑΕΙ/ΑΕΑ του ίδιου επιστημονικού πεδίου, αντίστοιχο ή μη με αυτό στο οποίο έχει εισαχθεί. Βασική προϋπόθεση είναι τα μόρια του φοιτητή που ζητάει μετεγγραφή να μην απέχουν περισσότερο από 2.750 από τα μόρια του/της τελευταίου/ας που εισήχθη στη σχολή προορισμού.
Κατηγορίες μετεγγραφών
Οι βασικές κατηγορίες μετεγγραφών/μετακινήσεων είναι:
Με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια (15% επί του αριθμού των εισακτέων).
Για αδέλφια προπτυχιακών φοιτητών (υπάρχει οικονομικό όριο για δύο αδέλφια, 17.500 ευρώ/άτομο).
Ειδικές κατηγορίες (τέκνα θυμάτων τρομοκρατίας ή στελεχών που τραυματίστηκαν θανάσιμα, σοβαρές παθήσεις, κρατούμενοι σε Κατάστημα Κράτησης, φοιτητές κυπριακής καταγωγής, φοιτητές Ελληνες πολίτες της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης).
Κατ’ εξαίρεση μετεγγραφές.
Για τις τρεις τελευταίες κατηγορίες δεν ισχύει το ποσοστό 15%.
Επαγγελματικά δικαιώματα
Πριν από την υποβολή του μηχανογραφικού, πρέπει να γίνεται ο έλεγχος των επαγγελματικών δικαιωμάτων και του δικαιώματος εγγραφής σε επαγγελματικές ενώσεις, όπως επιμελητήρια. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση των τμημάτων που, σύμφωνα με τον Ν. 4589/2019 (ΦΕΚ 13 Α’/29.01.2019), μετονομάστηκαν από ΑΤΕΙ σε ΑΕΙ χωρίς όμως να εξασφαλίζονται πάντα τα επαγγελματικά τους δικαιώματα.
Αρχίζουν και 12 μη κρατικά πανεπιστήμια
Αφού κρίθηκε συνταγματικός, σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ (Ιούνιος 2025), ο νόμος 5094/2024 (Α’ 39) που προβλέπει την ίδρυση και λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, ανοίγει πλέον ο δρόμος στη χώρα μας για φοίτηση σε ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 12 αιτήσεις για το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026 και μία ακόμα για το ακαδημαϊκό έτος 2026-2027.
Οι σπουδές σε Κύπρο και Ευρωπαϊκή Ενωση
Στην Κύπρο προσφέρονται σπουδές τόσο σε δημόσια όσο και σε ιδιωτικά πανεπιστήμια, είτε ελληνικά είτε αγγλικά.
Δημόσια Πανεπιστήμια
■ Πανεπιστήμιο Κύπρου (UCY) με έδρα στη Λευκωσία
■ Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (CUT) με έδρα στη Λεμεσό.
Τα κυπριακά δημόσια πανεπιστήμια δέχονται φοιτητές από την Ελλάδα σε ποσοστό 10% επί του συνόλου των εισακτέων τους. Οι αιτήσεις στα δύο αυτά πανεπιστήμια γίνονται διαδικτυακά στο www.ucy.ac.cy/panelliniesexaminations αυτόν τον μήνα, από τις 15 έως τις 24 Ιουλίου. Τα αποτελέσματα ανακοινώνονται στις αρχές Αυγούστου. Δικαίωμα υποβολής έχουν όσοι έχουν αποκτήσει Βεβαίωση Συμμετοχής στις Πανελλήνιες Εξετάσεις τα τρία τελευταία χρόνια.
Για τον υπολογισμό των μορίων συμμετέχουν ισότιμα και τα τέσσερα μαθήματα που εξετάζονται στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Επιπλέον, η κυπριακή κυβέρνηση παραχωρεί σε φοιτητές από Ελλάδα επτά υποτροφίες για το Πανεπιστήμιο Κύπρου και έξι υποτροφίες για το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους περίπου 3.500 ευρώ η καθεµία, µε βάση τη βαθμολογία που επιτυγχάνουν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις.
Ιδιωτικά Πανεπιστήμια Κύπρου
Είναι τα εξής: University of Nicosia (UNIC), European University Cyprus (EUC), Frederick University, Neapolis University Pafos, University of Limassol, University of Central Lancashire – Cyprus (UCLan Cyprus), Philips University, American University of Cyprus (AUCY), American University of Beirut – Mediterraneo (AUB – Mediterraneo).
Οι αιτήσεις για το φθινοπωρινό εξάμηνο γίνονται έως και τον Σεπτέμβριο, ενώ η διαβίωση, σύμφωνα με την έρευνα της EURES (EURopean Employment Services, 2025) κυμαίνεται από 900 έως 1.200 ευρώ/μήνα. Για τις πιο δημοφιλείς σχολές (Ιατρική, Φαρμακευτική, Οδοντιατρική, Νομική), η αναγνώριση είναι πλήρης στην Ελλάδα από τον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ).
Στο εξωτερικό
Σύμφωνα με στοιχεία UNESCO, πάνω από 40.000 Ελληνες φοιτητές σπουδάζουν εκτός συνόρων. Οι δημοφιλέστεροι προορισμοί είναι:
■ Γερμανία: Δημόσια ΑΕΙ, προγράμματα χωρίς ή με χαμηλά δίδακτρα (γερμανόφωνα και αγγλόφωνα). Προθεσμία αιτήσεων: Ιούλιος 2025.
■ Ολλανδία: Αγγλόφωνα προγράμματα, μέσος όρος διδάκτρων 2.601 ευρώ/έτος. Προθεσμία: 15 Ιανουαρίου ή 1 Μαΐου (Γ’ Λυκείου).
■ Δανία / Σουηδία: Δυνατότητα αγγλόφωνων σπουδών. Προθεσμίες: Σουηδία 15 Ιανουαρίου και Δανία 15 Μαρτίου.
■ Ιταλία / Ρουμανία / Βουλγαρία: Ιατρικές και άλλες σχολές, αγγλόφωνα προγράμματα με ανταγωνιστικά δίδακτρα.
Στην Ιταλία υπάρχουν 16 κρατικά πανεπιστήμια που προσφέρουν αγγλόφωνα προγράμματα Ιατρικής, δύο κρατικά πανεπιστήμια για αγγλόφωνα προγράμματα Οδοντιατρικής και πληθώρα άλλων αγγλόφωνων προγραμμάτων σε άλλους κλάδους (Αρχιτεκτονική, Οικονομικά, Βιολογία, Μηχανολογία κ.λπ.).
Το κόστος σπουδών στην Ιταλία είναι σχετικά χαμηλό ενώ δίνονται και ευκαιρίες για υποτροφίες που μπορεί να καλύπτουν τόσο το κόστος σπουδών όσο και μέρος του κόστους διαβίωσης. Για να εισαχθείς στην Ιατρική και Οδοντιατρική πρέπει να δώσει τις εξετάσεις IMAT (φέτος 17 Σεπτεμβρίου). Στη Ρουμανία και Βουλγαρία τα δίδακτρα στις δημοφιλείς σχολές κυμαίνονται γύρω στις 10.000 ευρώ/έτος.
