Στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου «Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης» του Ινστιτούτου Πολιτισμού Μεσσηνίας και με αφορμή την 204η επέτειο της αλώσεως του Λάλα Ηλείας, στην οποία συμμετείχαν Πελοποννήσιοι και Επτανήσιοι αγωνιστές, την Παρασκευή, 27 Ιουνίου 2025, έλαβε χώρα η τελετή αποκαλυπτηρίων τιμητικής σήμανσης του μνημειακού πλατάνου που βρίσκεται στον Λάλα του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας και ανήκει στο εν λόγω Δίκτυο.
Ειδικότερα, στην σεμνή τελετή στη σκιά του αιωνόβιου δέντρου, που αποτελεί ζωντανό μάρτυρα της πολιορκίας και της αλώσεως του Λάλα, που οργανώθηκε από το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λάλα «Αγ. Κων/νος», τελέστηκε τρισάγιο εις μνήμην των ηρώων που μαρτύρησαν κάτω από τα κλαδιά του πλατάνου και θανατώθηκαν «δί απαγχωνισμού».
Ακολούθως, ο λαογράφος κ. Ηλίας Τουτούνης μίλησε για το ιστορικό της αλώσεως του Λάλα, ενώ για την σημασία του δέντρου και το νόημα της εκδήλωσης μίλησε η κ. Λίλα Μπαρλαμά, εκπρόσωπος της οικογένειας Κατσέπα-Μπαρλαμα που πρόγονοι τους πολέμησαν και σκοτώθηκαν σε μάχες της Ελληνικής Επανάστασης στην περιοχή.
Επίσης, χαιρετισμό απέστειλε η πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής και βουλευτής Ηλείας κ. Δρ. Διονυσία Αυγερινοπούλου αναδεικνύοντας την σημασία του εν λόγω Δικτύου. Εν συνεχεία, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της επετειακής ετικέτας σήμανσης του
μνημειακού πλατάνου από τον κ. Κων/νο Κατσέπα (στην ιδιοκτησία του οποίου βρίσκεται το δέντρο) και τον Δρ. Παναγιώτη Λάττα, δασάρχη Πύργου.
Ακολούθως, έγινε κατάθεση στεφάνων από τον Διοικητή του Α.Τ Αρχαίας Ολυμπίας κ. Ι. Λινάρδο, από τον δασάρχη κ. Π. Λάττα, την εκπρόσωπο του Πατριωτικού Ομίλου Απογόνων Ηρώων 1821 κ. Β. Μπερτσάτου και τον εκπρόσωπο της οικογένειας Κατσέπα – Μπαρλαμά κ. Κ. Κατσέπα ενώ τέλος, οι παρευρισκόμενοι έψαλαν τον Εθνικό Ύμνο. Επίσης, την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Σύλλογος Φίλων Ιστορίας «Χαράλαμπος Βιλαέτης», που με τις παραδοσιακές του φορεσιές αναβίωσε εικόνες της Ελληνικής Επανάστασης, κλιμάκιο του Αστυνομικού Τμήματος Αρχαίας Ολυμπίας καθώς και πλήθος κόσμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το σχέδιο της ετικέτας του Δικτύου έχει φιλοτεχνηθεί από την ομογενή ζωγράφο Joanna Kordos, ενώ φέρει το σήμα της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» καθώς το εν λόγω έργο τελούσε υπό την αιγίδα της.
Στόχος της εκδήλωσης ήταν η προστασία και η ανάδειξη του μνημειακού πλατάνου ως τοπόσημου της περιοχής, καθώς η παρουσία του διαφυλάττει σημαντικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης και αναδεικνύει ιστορικές πτυχές της συλλογικής μνήμης. Παράλληλα, η εκδήλωση επιδίωκε το αιωνόβιο δέντρο να αποτελέσει πόλο τουριστικής έλξης και εκπαιδευτικών εκδρομών των σχολείων της
περιοχής, καθώς και να καθιερωθεί ως εμβληματικός ιστορικός τόπος πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Επιπλέον, σύντομα θα κατατεθεί αίτηση στο Υπουργείο Πολιτισμού από το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας με στόχο το Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης, που απαριθμεί 71 δέντρα σε όλη την Πελοπόννησο, να εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως «Καλή Πρακτική Διαφύλαξης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» σύμφωνα με την σχετική Σύμβαση της UNESCO. Τέλος, σχεδιάζεται να εκδοθεί λεύκωμα που θα περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό των εν λόγω δέντρων και των εκδηλώσεων σήμανσής τους, καθώς και σημαντικές ιστορίες της Ελληνικής Επανάστασης με τις οποίες σχετίζονται, ενώ παράλληλα μελετάται να δημιουργηθεί ντοκιμαντέρ
προβολής τους ώστε να αναδειχθούν περαιτέρω και να αποτελέσουν πόλο τουριστικής έλξης.
