Τέλος στα μπόνους δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) που χάριζαν έξτρα ύψος και τετραγωνικά στα κτίρια βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).
Η ανακοίνωση που υπογράφει ο πρόεδρος του Δικαστηρίου κ. Μιχάλης Πικραμένος, αναφέρει ότι, οι συγκεκριμένες διατάξεις του ΝΟΚ είναι αντισυνταγματικές και τα όποια κίνητρα για επιπλέον δόμηση πρέπει να δίδονται κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού με βάση τη φυσιογνωμία του κάθε οικισμού, κατόπιν τεκμηριωμένης επιστημονικής μελέτης και όχι με γενικές οριζόντιες ρυθμίσεις, όπως συμβαίνει με τον ΝΟΚ.
Σε αυτήν την κατεύθυνση αναμένεται ότι θα κινηθεί και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Σύμφωνα με τον υπουργό κ. Θόδωρο Σκυλακάκη, η υλοποίηση του τοπικού πολεοδομικού σχεδιασμού που βρίσκεται σε εξέλιξη για το 80% της ελληνικής επικράτειας, «θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα (σ.σ. ύψη, δώματα, φυτεμένες στέγες, κ.ά.), όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία». Μάλιστα, προανήγγειλε ότι άμεσα θα αναληφθεί σχετική νομοθετική πρωτοβουλία ώστε να υπάρχει ορατότητα και νομική ασφάλεια.
Χωρίς αναδρομικότητα η απόφαση
Η Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της χώρας με την απόφασή του που αναμένεται να δημοσιευθεί τον Ιανουάριο, σύμφωνα με την ανακοίνωση του κ. Πικραμένου, έκρινε ότι οι τέσσερις προσβαλλόμενες οικοδομικές άδειες (σ.σ. για κτίρια στον Δήμο Αλίμου) πρέπει να ακυρωθούν. Ωστόσο, σταθμίζοντας τις αρχές της ασφάλειας δικαίου και το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας των κινήτρων που δίνει ο ΝΟΚ για έξτρα δόμηση πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες των οποίων η υλοποίηση έχει αποδεδειγμένα αρχίσει, θέτοντας ως ημερομηνία έναρξης των εργασιών τη χθεσινή που δημοσιεύθηκε η ανακοίνωση του ΣτΕ, και όχι τη ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης όπως συμβαίνει συνήθως.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Σκυλακάκης θεωρεί σημαντικό ότι με την απόφαση δεν επηρεάζεται καμία υφιστάμενη οικοδομή, είτε αυτή έχει ολοκληρωθεί είτε με οποιονδήποτε τρόπο έχουν αρχίσει εργασίες. Ο περιορισμός αυτός πάντως δεν αφορά τις άδειες για τις οποίες έχει γίνει ήδη προσφυγή στη Δικαιοσύνη. Όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο ο έμπειρος νομικός στο Χωροταξικό, Πολεοδομικό και Περιβαλλοντικό Δίκαιο, καθηγητής του ΕΜΠ κ. Δημήτρης Μέλισσας, ο οποίος εκπροσωπούσε στη δίκη τον Δήμο Αλίμου, όσες άδειες έχουν ήδη προσβληθεί είτε στο ΣτΕ, είτε στα διοικητικά εφετεία της χώρας, τις καταλαμβάνει η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ. «Έχω εκκρεμείς δίκες σε όλη την Ελλάδα, για οικοδομικές άδειες σε Κηφισιά, Χαλάνδρι, Φιλοθέη, Άλιμο κλπ. Πιθανώς υπάρχουν κι άλλες υποθέσεις σε εξέλιξη. Τα Διοικητικά Εφετεία ουσιαστικά περίμεναν την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας», τονίζει ο κ. Μέλισσας, επισημαίνοντας ότι με βάση την απόφαση του ΣτΕ, το τεκμήριο νομιμότητας καλύπτει άδειες οι οποίες είτε έχουν ήδη υλοποιηθεί είτε έχει παρέλθει το χρονικό περιθώριο που μπορεί κανείς να τις προσβάλει, δηλαδή οι 60 ημέρες.
Σχολιάζοντας την απόφαση του ΣτΕ υπογραμμίζει ότι, ουσιαστικά οι ανώτατοι δικαστές λένε το αυτονόητο, δηλαδή ότι «οι οριζόντιες ρυθμίσεις, όπως συμβαίνει σε όλο και σε όλο τον κόσμο, δεν μπορούν να καταστρατηγούν τον πολεοδομικό σχεδιασμό που γίνεται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και μελέτες».
Προβληματισμός για προσφάτως εκδοθείσες άδειες
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Αλίμου κ. Ανδρέας Κονδύλης, ο οποίος έχει πρωτοστατήσει στις μάχες για την κατάργηση των «μπόνους» δόμησης, αναφέρεται σε μια ιστορικών διαστάσεων απόφαση του ΣτΕ για πολεοδομικά ζητήματα, καθώς δεν θα μπορούν να εκδίδονται στο εξής άλλες οικοδομικές άδειες με βάση τα κίνητρα του ΝΟΚ. Θέτει ωστόσο έναν προβληματισμό για τις οικοδομές που βρίσκονται σε εξέλιξη και δεν θίγονται από την απόφαση. «Εάν έχει ξεκινήσει π.χ. προ μίας εβδομάδας να χτίζεται μια οικοδομή κάνοντας χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ, δικαιούμαι δικαστική προστασία και προσφυγή μέσα σε 60 ημέρες από τότε που εκδόθηκε η πράξη και έλαβα γνώση; Αν όταν βρίσκεται στην αρχή της μια οικοδομή και μου απαγορεύεται να προσφύγω στη Δικαιοσύνη είναι σαν να δίνεται «λευκή κάρτα» σε όλες τις άδειες που εκδόθηκαν ενώ βρισκόταν το θέμα σε εξέλιξη στα δικαστήρια», επισημαίνει ο κ. Κονδύλης.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο, υπάρχουν πολλές οικοδομικές άδειες σε όλο το λεκανοπέδιο που έχουν εκδοθεί κάνοντας χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ. «Η συντριπτική πλειοψηφία των νέων αδειών έχουν εκδοθεί με χρήση κάποιων από τα «μπόνους» ή και όλων των «μπόνους» του ΝΟΚ. Πολλές άδειες είναι σε εξέλιξη. Και εδώ μπαίνει ένα ζήτημα. Θα επιτραπεί να σηκωθούν τόσες οικοδομές σε όλο το λεκανοπέδιο που αθροιστικά θα επιφέρει μια μεγάλη επιβάρυνση; Θα το δούμε όταν δημοσιευθεί και απόφαση τον Ιανουάριο», σημειώνει.
Ο Δήμος Αλίμου έχει ήδη προσφύγει στα δικαστήρια για άλλες 30 οικοδομικές άδειες, που όπως αναφέρει ο δήμαρχος «είναι υποθέσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στα διοικητικά εφετεία ή στο ΣτΕ και καλύπτονται από την απόφαση της Ολομέλειας, ενώ έχουμε άλλες 6 – 7 προσφυγές που ετοιμάζαμε αυτές τις μέρες για άλλα κτίρια».
Τι έκρινε το δικαστήριο;
Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε τα άρθρα 10, 15 (παρ. 8), 19 (παρ. 2) και 25 του ΝΟΚ, με τα οποία θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση κτιρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμισή τους και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, αντίκειται στο άρθρο 24 (παρ. 1 και 2) του Συντάγματος.
Περαιτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια. Αυτά, σύμφωνα με τους ανώτατους δικαστές, μπορούν να κατασκευάζονται αλλά να προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης. Αντιθέτως, έκριναν ότι δεν αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των έρκερ (κλειστοί εξώστες) και των κλιμακοστασίων.
Πηγή: ΟΤ
ΝΟΚ: Σύγχυση στον τεχνικό κόσμο και στους πολίτες
Το πλήρες κείμενο της απόφασης αναμένεται να δημοσιευθεί τον Ιανουάριο αλλά το γενικό πλαίσιο στοιχειοθετείται σε ανακοίνωση του προέδρου την Τετάρτη, όπου αναφέρεται ότι κρίνεται αντισυνταγματικό το πλέγμα των διατάξεων που αφορούν στα κίνητρα προσαύξησης (μπόνους) των όρων δόμησης (συντελεστής δόμησης, ύψος) για την ανέγερση κτιρίων με αντιστάθμισμα χώρους πρασίνου. Στο πλαίσιο αυτό και με ημερομηνία εκκίνησης την 11η Δεκεμβρίου οπότε και αναρτήθηκε η ανακοίνωση, οικοδομικές άδειες που έχουν αρχίσει να υλοποιούνται στο πλαίσιο του ΝΟΚ δεν ανακαλούνται και οι εργασίες συνεχίζονται κανονικά ενώ δεν ισχύει το ίδιο για τις υπό έκδοση οικοδομικές άδειες και εκείνες που αποτελούν ήδη αντικείμενο προσφυγής.
Η απόφαση του ΣτΕ για το ΝΟΚ έχει προκαλέσει σύγχυση στον τεχνικό κόσμο καθώς φαίνεται ότι είναι θολό το τοπίο για το ποιες οικοδομές προχωρούν και ποιες όχι. Ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, σημείωσε ότι υπάρχουν παραδείγματα περιπτώσεων όπου τίθεται θέμα άνισης μεταχείρισης. Για παράδειγμα, δύο όμοια γειτονικά οικόπεδα με την ίδια εφαρμογή του ΝΟΚ στα οποία έχουν ξεκινήσει οι εργασίες, με βάση την απόφαση του ΣτΕ στο ένα θα μπορούν να ολοκληρωθούν οι εργασίες επειδή δεν έχει γίνει προσφυγή και το άλλο στο οποίο έχει γίνει προσφυγή δεν θα μπορεί να οικοδομηθεί σύμφωνα με την άδεια που νόμιμα εκδόθηκε. Ομοίως, θα μπορεί να ολοκληρωθεί μια οικοδομή που μόλις ξεκίνησε σύμφωνα με την οικοδομική άδεια, αλλά το γειτονικό με την ίδια άδεια που βρίσκεται σε λιγότερο προχωρημένο στάδιο θα πρέπει παραμείνει ημιτελής με αβέβαιο μέλλον.
Το επόμενο βήμα είναι αφού ανακοινωθεί η απόφαση και εφόσον γίνουν οι κατάλληλες μελέτες από το ΥΠΕΝ να συμπεριληφθούν τα κίνητρα αυτά στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό που βρίσκεται σε εξέλιξη, με αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, η οποία θα αναληφθεί άμεσα, όπως δήλωσε την Πέμπτη ο υπουργός ΠΕΝ, Θόδωρος Σκυλακάκης. Μάλιστα, δεδομένης της σύγχυσης που υπάρχει στον τεχνικό κόσμο και τους πολίτες για το ποιες τελικά άδειες ακυρώνονται και ποιες όχι μετά από την απόφαση του ΣτΕ, το ΥΠΕΝ ετοιμάζει δημόσια διαβούλευση για τις διαφορετικές περιπτώσεις οικοδομικών αδειών που είναι σε εξέλιξη και επηρεάζονται από την απόφαση για το ΝΟΚ. Πιο συγκεκριμένα, όπως επεσήμανε ο κ. Σκυλακάκης μιλώντας την Παρασκευή σε ραδιοφωνικό σταθμό, η δημόσια διαβούλευση θα αρχίσει μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα και στόχο έχει να καταγραφούν οι διαφορετικές περιπτώσεις αδειών που υπάρχουν.
«Η Απόφαση του ΣτΕ έχει τη δυσκολία ότι αναφέρεται σε ένα πολύ παλιό νόμο που έχει το “ατύχημα” να ονομάζεται Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, ο οποίος έχει ψηφισθεί το 2012», σημείωσε ο Υπουργός, για να προσθέσει: «Από την ημέρα της ανακοίνωσης ισχύει η καινούρια απόφαση του ΣτΕ, την οποία όμως δεν ξέρουμε σε λεπτομέρεια. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ασάφεια στο νόμο, είναι σαφές ότι μπόνους δεν ισχύουν πια οριζόντια. Αυτό που δεν είναι σαφές είναι τι ακριβώς περιέχεται για τις επιμέρους περιπτώσεις στην απόφαση του ΣτΕ, διότι ακόμη δεν την έχουμε δει. Υπάρχει μόνο μία γενική αρχή στην ανακοίνωση του ΣτΕ. Θέλουμε να έχουμε όλα τα στοιχεία για να ξέρουμε πώς θα παρέμβουμε, όταν θα βγει η απόφαση του ΣτΕ. Μην σπεύσουμε να βγάλουμε συμπεράσματα πριν δούμε την απόφαση. Κάποια σημεία θα λυθούν μέσα στην απόφαση, κάποια άλλα χρειάζονται δική μας παρέμβαση. Πρέπει να προετοιμαστούμε έγκαιρα, για να δράσουμε γρήγορα, διότι η αγορά δεν μπορεί να μένει χωρίς διευκρινίσεις. Και ανοίγουμε τη διαβούλευση για τις επιμέρους περιπτώσεις, που συνδέονται με την έναρξη εργασιών. Για παράδειγμα, στην έναρξη εργασιών περιλαμβάνεται ένα συμβόλαιο που έχει γίνει; Ποια είναι η ερμηνεία σε σχέση με κάποιον που έχει βγάλει την οικοδομική άδεια, δεν έχει ξεκινήσει εργασίες, αλλά έχει επενδυτικό σχέδιο, το οποίο στηρίζεται σε αυτή την οικοδομική άδεια; Είναι το επενδυτικό σχέδιο εργασία; Υπάρχουν πάρα πολλές τέτοιες περιπτώσεις, γι’ αυτό και ανοίγουμε αυτή τη διαβούλευση για να τις καταγράψουμε», τόνισε ο κ. Σκυλακάκης. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που αφορά όλους όσοι έχουν βγάλει οικοδομικές άδειες που περιλαμβάνουν κίνητρα, οι οποίες δεν έχουν ξεκινήσει ή είναι στη διαδικασία να βγάλουν, αλλά έχουν περάσει διάφορες φάσεις της διαδικασίας. «Εκεί θα υπάρξει μία δεύτερη παρέμβαση που σχεδιάζουμε, με την οποία θα επιταχύνουμε όλες τις διαδικασίες που συνδέονται με αυτή τη δυνητική καθυστέρηση. Δηλαδή θα κάνουμε fast track τη μετάβαση από το ένα σύστημα στο άλλο» σημείωσε ο υπουργός.
