Tα δεδομένα που διαμορφώνονται στις ασφαλιστικές εισφορές στον ιδιωτικό τομέα επιχειρούν να καταγράψουν «ΤΑ ΝΕΑ», φωτίζοντας πτυχές που ενδιαφέρουν εκατομμύρια εργαζομένους, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες. Σε μια κρίσιμη συγκυρία για την αγορά εργασίας και το ασφαλιστικό σύστημα – με αποκορύφωμα την υιοθέτηση του νέου επικουρικού συστήματος και την καθιέρωση του προγράμματος «Πρώτο Ενσημο» για την τόνωση της νεανικής απασχόλησης από τη νέα χρονιά – θεωρείται χρήσιμο οι ασφαλισμένοι να γνωρίζουν τις διαδικασίες, τις προθεσμίες αλλά και τα ακριβή ποσά που καταβάλλουν και πώς ακριβώς «χτίζουν» τις συντάξιμες αποδοχές τους. Εξάλλου, ο αριθμός των ασφαλισμένων που έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα και σπεύδουν να υποβάλουν τον φάκελό τους για να βγουν στη σύνταξη αυξάνεται αλματωδώς τα τελευταία χρόνια, και ειδικά μέσα στην πανδημία άγγιξε νέο ρεκόρ. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του συστήματος «Ατλας» του υπουργείου Εργασίας, ο συνολικός αριθμός νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης για το 11μηνο του 2021 ανήλθε σε 191.062 (εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τις 200.000 στο σύνολο του έτους) έναντι 175.705 το 2020 και 170.111 το 2019.
Ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες
Αναλυτικότερα, όσον αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες, το τοπίο διαμορφώνεται ως εξής:
Εως τις 31 Ιανουαρίου 2022 θα μπορούν οι ασφαλισμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι και αγρότες να επιλέξουν ελεύθερα την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία επιθυμούν να καταταχθούν για το νέο έτος 2022, από τις έξι κατηγορίες που έχουν θεσπιστεί. Η επιλογή της ασφαλιστικής κατηγορίας για τους κλάδους κύριας και επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχής γίνεται μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας (https://www.efka.gov.gr/el/asphalismenoi/me-misthotoi/epilogi-asfalistikis-katigorias) με ενιαία αίτηση και ισχύει για όλο το έτος. Διευκρινίζεται ότι οι ασφαλισμένοι που δεν θα υποβάλουν αίτηση – δήλωση επιλογής – μεταβολής θα παραμείνουν, για το έτος 2022, στην κατηγορία που είχαν καταταχθεί το προηγούμενο έτος.
Οσον αφορά τις εισφορές υγείας, ανέρχονται στα 55 ευρώ για την 1η κατηγορία και στα 66 ευρώ για τη 2η έως την 6η κατηγορία. Στα ποσά προστίθεται και η εισφορά των 10 ευρώ υπέρ της ανεργίας. Επομένως, οι ασφαλιστικές κατηγορίες των ελεύθερων επαγγελματιών υπέρ σύνταξης και υγείας διαμορφώνονται ως εξής:
1η κατηγορία: 155 ευρώ + 55 + 10 = 220 ευρώ
2η κατηγορία: 186 ευρώ + 66 + 10 = 262 ευρώ
3η κατηγορία: 236 ευρώ + 66 + 10 = 312 ευρώ
4η κατηγορία: 297 ευρώ + 66 + 10 = 373 ευρώ
5η κατηγορία: 369 ευρώ + 66 + 10 = 445 ευρώ
6η κατηγορία: 500 ευρώ + 66 + 10 = 576 ευρώ
Νέοι ασφαλισμένοι
Οι νέοι ασφαλισμένοι μπορούν να επιλέξουν την ειδική κατηγορία η οποία θα ισχύει μέχρι τη συμπλήρωση των πέντε ετών. Η ειδική κατηγορία προβλέπει εισφορά 93 ευρώ για τον κλάδο σύνταξης και 33 ευρώ για τον κλάδο υγείας, σύνολο 126 ευρώ.
Σύμφωνα με τους ειδικούς στην ασφάλιση, οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν κέρδος αν ενταχθούν στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία καταβάλλοντας εισφορά 305 ευρώ τον μήνα. Επειτα από 40 χρόνια μπορούν να προσδοκούν σύνταξη 1.250 ευρώ μεικτά (περίπου 1.130 ευρώ καθαρά) που θεωρείται αξιοπρεπής σύνταξη. Υπάρχει βέβαια και μια ειδική – χαμηλότερη – κατηγορία για τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολουμένους για τα πρώτα πέντε έτη από την έναρξη άσκησης του επαγγέλματος, στα 126 ευρώ (κύρια ασφάλιση και υγεία).
Τονίζεται ότι για τους αγρότες τα ασφάλιστρα διαμορφώνονται χαμηλότερα από αυτά των υπόλοιπων μη μισθωτών, τα οποία αυξήθηκαν σταδιακά. Τα ποσά περιλαμβάνουν την εισφορά υπέρ κύριας σύνταξης, υπέρ υγείας και υπέρ της Αγροτικής Εστίας. Οι έξι ασφαλιστικές κατηγορίες για τους αγρότες για το 2022, καταληκτικό έτος της σταδιακής αύξησης, είναι οι εξής:
1η κατηγορία: 91 + 32 + 2 = 125 ευρώ
2η κατηγορία: 110 + 38 + 2 = 150 ευρώ
3η κατηγορία: 139 + 38 + 3 = 180 ευρώ
4η κατηγορία: 175 + 38 + 4 = 217 ευρώ
5η κατηγορία: 218 + 38 + 4 = 260 ευρώ
6η κατηγορία: 295 + 38 + 6 = 339 ευρώ
ΟΙ ΜΙΣΘΩΤΟΙ. Αναφορικά με τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, οι εισφορές διατηρούνται και το 2022 μειωμένες κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, για εργοδότες και εργαζομένους, με θετικές επιπτώσεις στο διαθέσιμο εισόδημα. Ετσι, οι εισφορές για κύρια σύνταξη θα παραμείνουν και το 2022 στο 36,66%, από 39,66% προηγουμένως, και επιμερίζονται ως εξής: 20%, 7,10% υπέρ υγείας, 6,5% για επικουρική ασφάλιση και 3,06% για ανεργία και άλλους συνεισπραττόμενους κλάδους υπέρ ΟΑΕΔ. Πέρα από τη μείωση των τριών ποσοστιαίων μονάδων, αναμένεται να υλοποιηθεί και νέα νομοθετημένη μείωση μισής ποσοστιαίας μονάδας για το 2022 από τις εισφορές της επικουρικής ασφάλισης.
Επιταχύνεται η απονομή νέων συντάξεων
Τις 225.000 άγγιξε ο συνολικός αριθμός απονομής νέων κύριων συντάξεων την περσινή χρονιά, καταγράφοντας αύξηση 82% συγκριτικά με το 2019. Είναι χαρακτηριστικό πως το 2020 είχαν εκδοθεί 161.771 συντάξεις, ενώ το 2019 μόλις 123.324. Πρόκειται για την καλύτερη χρονιά αναφορικά με τις απονομές συντάξεων που έχει καταγραφεί ποτέ. Λόγω της σημαντικής βελτίωσης των ρυθμών απονομής, οι ληξιπρόθεσμες κύριες συντάξεις έχουν μειωθεί κατά 50.000 τους τελευταίους 12 μήνες και πλέον ανέρχονται σε 83.090. Ο διοικητής του e-ΕΦΚΑ Παναγιώτης Δουφεξής ανέφερε πως «το 2021 αποδείχθηκε η καλύτερη χρονιά αναφορικά με τις απονομές νέων κύριων συντάξεων και το κλείσιμο χιλιάδων συνταξιοδοτικών εκκρεμοτήτων», προσθέτοντας πως «πλέον ο e-ΕΦΚΑ πατάει γερά στα πόδια του, λειτουργεί με σύγχρονα εργαλεία management και δρομολογεί την οριστική επίλυση του ζητήματος των εκκρεμών κύριων συντάξεων μέχρι το τέλος Ιουνίου».
