Ήταν σαν σήμερα, παραμονή Χριστουγέννων, το 1843, όταν στήνεται σε σπίτι στην Αθήνα το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Ποιος το στόλισε και πότε καθιερώθηκε στην Ελλάδα και τι συμβολίζει;
Στην Πλάκα το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο
Τα Χριστούγεννα του 1843, ο Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος εγκαταστάθηκε στην Αθήνα ως Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας. Αυτά ήταν τα πρώτα Χριστούγεννα που το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου έφτασε στην πρωτεύουσα.
Η πρώτη οικογένεια που έστησε στο σπίτι της δέντρο, στολισμένο με κεράκια και αγιοβασιλιάτικα στολίδια που τα είχαν φέρει από τη Ρωσία ήταν του Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου.
Ο Παπαρρηγόπουλος είχε συνηθίσει το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου και το στόλισε στο μεγαλοπρεπές σπίτι του στην παλιά αθηναϊκή συνοικία της Πλάκας, στην οδό Κυδαθηναίων αριθ. 27 προκαλώντας ευχάριστη έκπληξη στους Αθηναίους.
«Τα δέντρα μου εγώ δεν τ’ αφήνω να φυτρώσουν μέσα στην κάμαρα»
Λέγεται ότι το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων του 1843, στο σπίτι του Παπαρρηγόπουλου βρέθηκε ο στρατηγός Μακρυγιάννης. Όταν ο Μακρυγιάννης ανέβηκε τη σκάλα του αρχοντόσπιτου, ο Παπαρρηγόπουλος τον οδήγησε στη μεγάλη αίθουσα, όπου το χριστουγεννιάτικο δέντρο έλαμπε κατάφωτο και στολισμένο. Το ύψος του ήταν κοντά δύο μέτρα.
Ο Μακρυγιάννης κούνησε το κεφάλι του και είπε «Ωραίο είναι κυρ-Γιάννη. Και του χρόνου να είμαστε καλά. Αλλά τα δέντρα μου εγώ δεν τ’ αφήνω να φυτρώσουν μέσα στην κάμαρα! Μόνο τ’ άρματά μου φυτρώνουν εκεί», λέγεται ότι είπε ο Μακρυγιάννης.
Επίσης, λέγεται ότι το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου το έφεραν στην χώρα μας οι Βαυαροί και στην Ελλάδα για πρώτη φορά στολίστηκε δέντρο στα Ανάκτορα του Όθωνα το 1833, πρώτα στο Ναύπλιο, όπου μάλιστα οι κάτοικοι σχημάτισαν ουρές για να το θαυμάσουν.
Τι συμβολίζει
Το έλατο που είναι και το παραδοσιακό δέντρο που στολίζουμε, έχει μια ιδιότητα: δεν μαραίνονται τα φύλλα του και δεν πέφτουν ποτέ. Ακόμα και στο βαθύ χειμώνα, είναι καταπράσινο. Αυτό δεν είναι τυχαίο και συμβολίζει την αιώνια ζωή του Χριστού.
Αν παρατηρήσουμε το σχήμα του Χριστουγεννιάτικου δέντρου -του έλατου- είναι τριγωνικό. Αυτό που συμβολίζεται με αυτόν τον τρόπο είναι η Αγία Τριάδα.
Το χιόνι που βάζουμε επάνω στο έλατο και γενικά στη φάτνη, φαίνεται ότι δεν υπάρχει κάποιος Χριστιανικός συμβολισμός, παρά μόνο ότι είναι βαθύς χειμώνας κατά το χαρμόσυνο αυτό γεγονός.
Τα στολίδια και η ερμηνεία τους
Τα στολίδια επάνω στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο συμβολίζουν διάφορα σχετικά με τη γέννηση του Χριστού. Βάζουμε λαμπάκια (και παλιά που δεν υπήρχε ηλεκτρισμός βάζανε κεριά) για να συμβολίσουμε ότι ο Χριστός είναι το Φως της ζωής.
Στην κορυφή του βάζουμε ένα αστέρι που συμβολίζει το φωτεινό άστρο της ανατολής που προσδίδει τη γέννησή Του και οδήγησε τους τρεις μάγους στη φάτνη.
Επίσης, αντί για άστρο βάζουμε έναν άγγελο που συμβολίζει τον άγγελο Κυρίου που ανακοίνωσε στον Ιωσήφ και την Παρθένο Μαρία τη γέννησή Του.
Οι χριστουγεννιάτικες μπάλες που παραδοσιακά είναι κόκκινες, συμβολίζουν τη θυσία του Σωτήρα για όλους εμάς (το κόκκινο συμβολίζει το αίμα ).
Οι γιρλάντες που βάζουμε μερικές φορές, συμβολίζουν κάτι χαρμόσυνο και χαρούμενο που δεν είναι άλλο από τη γέννηση του Χριστού.
Τα ζαχαρωτά (σε σχήμα μαγκούρας) συμβολίζουν τη μαγκούρα του βοσκού στην ουσία που χρησίμευε στο να φέρει τα πρόβατα ο βοσκός στο σωστό δρόμο. Αυτό τα Χριστούγεννα στην ουσία συμβολίζει τον Σωσία που ήθελε να φέρει τον κόσμο στο σωστό δρόμο.
