Την οριστική τύχη των περικοπών σε δώρα κύριων και επικουρικών, αλλά και στις ίδιες τις επικουρικές συντάξεις, μαζί με τα όποια αναδρομικά μπορεί να προκύψουν, καλείται να αποφασίσει με ειδική συνεδρίασή του αύριο, Τετάρτη 17 Απριλίου, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ).
Πρόκειται για την τελική δίκη που πραγματοποιείται μετά τις διαφορετικές αποφάσεις που έλαβαν το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ελεγκτικό Συνέδριο, σε σχέση με τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων.
Έτσι, στο ανώτατο επίπεδο θα ληφθεί απόφαση για τους 350.000 συνταξιούχους που έχουν καταθέσει σχετικές αγωγές, διεκδικώντας να λάβουν πίσω όλες τις περικοπές που υπέστησαν κατά τη μνημονιακή περίοδο.
Έπειτα από διαδοχικές δικαστικές διαμάχες, αλλά και παρεμβάσεις των κυβερνήσεων με ξεχωριστά νομοθετήματα, έχει συμφωνηθεί ότι τα όποια αναδρομικά, αν δοθούν, θα αφορούν το 11μηνο από τον Ιούνιο 2015 έως και τον Μάιο του 2016.
Πρόκειται για την περίοδο ανάμεσα στην πρώτη θετική απόφαση που έλαβε το ΣτΕ και στην έναρξη εφαρμογής του «νόμου Κατρούγκαλου» (ν.4387/16), που νομιμοποιούσε έμμεσα τις όποιες περικοπές, μέσω του επανυπολογισμού των συντάξεων, με την ενεργοποίηση της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς».
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι θα κάνει αποδεκτή όποια απόφαση ληφθεί, ακόμα και εάν πρόκειται να καταβάλει μεγάλα ποσά στους δικαιούχους. Δεν έχει αποσαφηνιστεί, ωστόσο, στο ενδεχόμενο που η απόφαση είναι θετική, αν τα ποσά που θα προκύψουν θα δοθούν στο σύνολο των 2,5 εκατ. συνταξιούχων ή αν θα περιοριστούν μόνο σε όσους έχουν υποβάλει σχετικές αγωγές.
Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία διεκδίκησης αναδρομικών βαίνει προς ολοκλήρωση έπειτα από σχεδόν 12 συνεχή έτη αλλεπάλληλων δικαστικών διεκδικήσεων. Υπενθυμίζεται ότι οι διαδοχικές δίκες επί του θέματος έχουν ξεκινήσει από το 2015, ενώ υπήρξαν αγωγές που κατατέθηκαν ήδη από το 2012, χρονιά έναρξης των σκληρών περικοπών για το σύνολο των συνταξιούχων, λόγω μνημονίων (ν.4093/2012).
250 χιλ. υποθέσεις στα Πρωτοδικεία
Από την απόφαση του ΑΕΔ θα κριθεί εάν θα τύχουν θετικής ή αρνητικής κατάληξης και όλες οι υπόλοιπες δίκες που εκδικάζονται ακόμα ή από τα αρμόδια Πρωτοδικεία της χώρας, ή σε δεύτερο βαθμό, από τα Εφετεία. Έγκριτοι νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι ανέρχονται σε 250.000 οι σχετικές υποθέσεις που έχουν «κολλήσει» στα Πρωτοδικεία, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει ακόμα η τελεσίδικη απόφαση σε ανώτατο δικαστικό επίπεδο. Πρέπει να τονιστεί, βέβαια, ότι από το 2020 και μετά έχουν υπάρξει πιλοτικές δίκες, που πραγματοποιήθηκαν κατόπιν σχετικών αιτημάτων του ΕΦΚΑ.
Όμως, οι αποφάσεις τους ουσιαστικά έχουν «παγώσει», μιας και το ΑΕΔ δεν έχει αποφανθεί οριστικά επί του συγκεκριμένου ζητήματος. Σε τέσσερις εξ αυτών, από το 2015 έως και το 2022, δικαιώθηκαν οι συνταξιούχοι και κλήθηκε η Πολιτεία να καταβάλει, και μάλιστα έντοκα, τα ποσά που οφείλει από περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και από κατάργηση δώρων (για κύριες και επικουρικές).
Όμως, η τελευταία απόφαση που έλαβε το ΣτΕ, ως πιλοτική δίκη, έπειτα από αίτημα του ΕΦΚΑ, ήταν διαφορετική. Γι’ αυτό και τώρα καλείται το ΑΕΔ να λάβει την οριστική του απόφαση επί του θέματος. Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση, τον Οκτώβριο του 2021, κατέβαλε αναδρομικά ποσά για περικοπές μόνο στις κύριες συντάξεις, έπειτα από ανάλογη δικαστική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Τότε, όμως, τα ποσά που δόθηκαν στους συνταξιούχους κάλυπταν μόνο ένα μέρος των διεκδικήσεων. Άλλωστε, οι περικοπές που είχαν γίνει στις κύριες συντάξεις αφορούσαν εισοδήματα από 1.000 ευρώ και άνω, άρα τα αντίστοιχα αναδρομικά που δόθηκαν αφορούσαν μια μικρή μερίδα δικαιούχων και σίγουρα όχι τους χαμηλοσυνταξιούχους.
Να σημειωθεί ότι μέχρι να εκδοθεί η απόφαση για τα δώρα παγώνει η εκδίκαση των προσφυγών που έχουν ασκηθεί από περίπου 370.000 συνταξιούχους, οι οποίοι διεκδικούν αναδρομικά Δώρων και επιστροφή των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις για το 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016.
Η υπόθεση δεν αφορά τις μειώσεις που επιβλήθηκαν στις επικουρικές συντάξεις, που σημαίνει ότι ακόμη και αν το ΑΕΔ απορρίψει την επιστροφή των Δώρων, οι συνταξιούχοι έχουν να πάρουν τα αναδρομικά για τις επικουρικές τους. Υπογραμμίζεται ότι τα Δώρα έφτασαν στο Ειδικό Δικαστήριο από τον Άρειο Πάγο, ο οποίος απέρριψε προσφυγή συνταξιούχου της Τραπέζης της Ελλάδος και διαφώνησε με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκριναν ότι η κατάργηση των Δώρων είναι αντισυνταγματική.
